پرش به محتوا

صحیفه ملعونه اول: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
صحيفه ملعونه اول، اولين اساسنامه بر عليه غدير، و پايه همه مخالفت‏ هاى عملى با غدير است. اين صحيفه در حجةالوداع و پيش از غدير توسط دشمنان اصلى غدير نوشته شد. لذا جا دارد در اينجا به جوانب مختلف آن پرداخته شود.
صحيفه ملعونه اول، اولين اساسنامه بر عليه غدير، و پايه همه مخالفت‏ هاى عملى با غدير است.
 
اين صحيفه در [[حجةالوداع]] و پيش از غدير توسط دشمنان اصلى غدير نوشته شد. لذا جا دارد در اينجا به جوانب مختلف آن پرداخته شود.


== آيات در مورد صحيفه ملعونه اول<ref>واقعه قرآنى غدير: ص ۵۲ .</ref> ==
== آيات در مورد صحيفه ملعونه اول<ref>واقعه قرآنى غدير: ص ۵۲ .</ref> ==
پس از حجةالوداع و پيش از غدير، ابوبكر و عمر و معاذ بن جبل و سالم مولى ابى‏ حذيفه و ابوعبيده جراح صحيفه ‏اى نوشتند كه نگذارند خلافت به اهل ‏بيت‏ عليهم السلام برسد. در آن لحظات عظيم ‏ترين پيمان نامه بر ضد دين الهى در تاريخ بشريت به امضا رسيد كه آينده تلخ و تاريكى را براى انسان ‏ها در نظر گرفته بود.
پس از حجةالوداع و پيش از غدير، [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبکر]] و [[عمر بن خطاب|عمر]] و [[معاذ بن جبل]] و [[سالم مولی ابی‏ حذیفه]] و [[ابوعبیده جرّاح|ابوعبیده جراح]] صحيفه ‏اى نوشتند كه نگذارند [[جانشین|خلافت]] به [[معصومین علیهم السلام|اهل ‏بیت‏ علیهم السلام]] برسد.
 
در آن لحظات عظيم ‏ترين پيمان نامه بر ضد دين الهى در تاريخ بشريت به امضا رسيد كه آينده تلخ و تاريكى را براى انسان ‏ها در نظر گرفته بود.


خداوند با نزول ۹ آيه پى در پى جوانب مختلف اين توطئه را مورد نكوهش قرار داد و آن را در متن قرآن ثبت كرد.
خداوند با نزول ۹ آيه پى در پى جوانب مختلف اين توطئه را مورد نكوهش قرار داد و آن را در متن قرآن ثبت كرد.


از آنجا كه اين صحيفه در كعبه امضا شد، و در واقع الحاد و كفرى در بيت الهى بود آيه ۲۵ سوره حج نازل شد و از اين بُعد آن را معرفى كرد: «وَ مَنْ يُرِدْ فيهِ بِاِلْحادٍ بِظُلْمٍ نُذِقْهُ مِنْ عَذابٍ اَليمٍ»: «هر كس با الحاد و كفر وارد خانه خدا شود او را عذاب دردناكى مى‏ چشانيم».<ref>بحار الانوار: ج ۳۶ ص ۱۶۸. مثالب النواصب (ابن شهرآشوب، نسخه خطى): ص ۹۳.</ref>
از آنجا كه اين صحيفه در كعبه امضا شد، و در واقع الحاد و كفرى در بيت الهى بود آيه ۲۵ سوره حج نازل شد و از اين بُعد آن را معرفى كرد:
 
«وَ مَنْ يُرِدْ فيهِ بِاِلْحادٍ بِظُلْمٍ نُذِقْهُ مِنْ عَذابٍ اَليمٍ»: «هر كس با الحاد و كفر وارد خانه خدا شود او را عذاب دردناكى مى‏ چشانيم».<ref>بحار الانوار: ج ۳۶ ص ۱۶۸. مثالب النواصب (ابن شهرآشوب، نسخه خطى): ص ۹۳.</ref>


از سوى ديگر براى نشان دادن شركت شيطان در چنين پيمانى، آيه دهم سوره مجادله نازل شد: «اِنَّمَا النَّجْوى مِنَ الشَّيْطانِ لِيَحْزُنَ الَّذينَ آمَنُوا وَ لَيْسَ بِضارِّهِمْ شَيْئاً اِلاّ بِاِذْنِ اللَّه وَ عَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ»: «سخن پنهانى و درگوشى از شيطان است تا كسانى را كه ايمان آورده ‏اند محزون نمايد، ولى هيچ ضررى به آنان نمى‏زند مگر با اجازه خدا؛ و مؤمنين بايد بر خدا توكل كنند».
از سوى ديگر براى نشان دادن شركت شيطان در چنين پيمانى، آيه دهم سوره مجادله نازل شد:
 
«اِنَّمَا النَّجْوى مِنَ الشَّيْطانِ لِيَحْزُنَ الَّذينَ آمَنُوا وَ لَيْسَ بِضارِّهِمْ شَيْئاً اِلاّ بِاِذْنِ اللَّه وَ عَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ»:
 
«سخن پنهانى و درگوشى از شيطان است تا كسانى را كه ايمان آورده ‏اند محزون نمايد، ولى هيچ ضررى به آنان نمى‏ زند مگر با اجازه خدا؛ و مؤمنين بايد بر خدا توكل كنند».


پيرو اين آيه براى آنكه معلوم شود خدا و رسولش از اين توطئه اطلاع دارند و در پرونده آنان براى روز قيامت ثبت شده آيه ۷ سوره مجادله نازل شد:
پيرو اين آيه براى آنكه معلوم شود خدا و رسولش از اين توطئه اطلاع دارند و در پرونده آنان براى روز قيامت ثبت شده آيه ۷ سوره مجادله نازل شد:
خط ۲۰: خط ۳۰:
«وَ مَكَرُوا مَكَراً وَ مَكَرْنا مَكْراً وَ هُمْ لايَشْعُرُونَ . فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ مَكْرِهِمْ اَنّا دَمَّرْناهُمْ وَ قَوْمَهُمْ اَجْمَعينَ . فَتِلْكَ بُيُوتُهُمْ خاوِيَةً بِما ظَلَمُوا اِنَّ فى ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ»:
«وَ مَكَرُوا مَكَراً وَ مَكَرْنا مَكْراً وَ هُمْ لايَشْعُرُونَ . فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ مَكْرِهِمْ اَنّا دَمَّرْناهُمْ وَ قَوْمَهُمْ اَجْمَعينَ . فَتِلْكَ بُيُوتُهُمْ خاوِيَةً بِما ظَلَمُوا اِنَّ فى ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ»:


«آنان حيله ‏اى به كار بستند و ما هم مكرى به كار گرفتيم در حالى كه آنان نمى ‏فهميدند. بنگر كه عاقبت مكر آنان چگونه شد كه ما آنان و قومشان را همگى نابود كرديم. اين است خانه‏ هاى آنان كه به خاطر ظلمشان خالى مانده است. و اين نشانه ‏اى بر كسانى است كه مى‏ دانند»، و اين قسمت از آيه اشاره به آن بود كه خلافت به نسل هيچ كدام از آنان نخواهد رسيد».<ref>مثالب النواصب (ابن شهرآشوب، نسخه خطى): ص ۹۳.</ref>
«آنان حيله ‏اى به كار بستند و ما هم مكرى به كار گرفتيم در حالى كه آنان نمى ‏فهميدند.
 
بنگر كه عاقبت مكر آنان چگونه شد كه ما آنان و قومشان را همگى نابود كرديم. اين است خانه‏ هاى آنان كه به خاطر ظلمشان خالى مانده است.
 
و اين نشانه ‏اى بر كسانى است كه مى‏ دانند»، و اين قسمت از آيه اشاره به آن بود كه خلافت به نسل هيچ كدام از آنان نخواهد رسيد».<ref>مثالب النواصب (ابن شهرآشوب، نسخه خطى): ص ۹۳.</ref>
 
آيه ديگرى كه نازل شد براى آگاهى مؤمنين بود كه از آنان فاصله بگيرند و اسرار خود را در اختيار آنان قرار ندهند، چرا كه دشمنى را علنى كرده و در اين راه هيچ كوتاهى نمى ‏كنند.


آيه ديگرى كه نازل شد براى آگاهى مؤمنين بود كه از آنان فاصله بگيرند و اسرار خود را در اختيار آنان قرار ندهند، چرا كه دشمنى را علنى كرده و در اين راه هيچ كوتاهى نمى ‏كنند. آيه ۱۱۸ سوره آل عمران براى اعلام اين مطلب چنين نازل شد:
آيه ۱۱۸ سوره آل عمران براى اعلام اين مطلب چنين نازل شد:


«يا اَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لاتَتَّخِذُوا بِطانَةً مِنْ دُونِكُمْ لا يَأْلُونَكُمْ خَبالاً وَدُوّا ما عَنِتُّمْ قَدْ بَدَتِ الْبَغْضاءُ مِنْ اَفْواهِهِمْ وَ ما تُخْفى صُدُورُهُمْ اَكْبَرُ...»:
«يا اَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لاتَتَّخِذُوا بِطانَةً مِنْ دُونِكُمْ لا يَأْلُونَكُمْ خَبالاً وَدُوّا ما عَنِتُّمْ قَدْ بَدَتِ الْبَغْضاءُ مِنْ اَفْواهِهِمْ وَ ما تُخْفى صُدُورُهُمْ اَكْبَرُ...»:
خط ۳۲: خط ۴۸:
«وَ قالَ الَّذينَ اتَّبَعُوا لَوْ اَنَّ لَنا كَرَّةً فَنَتَبَرَّءَ مِنْهُمْ كَما تَبَرَّءُوا مِنّا كَذلِكَ يُريهِمُ اللَّهُ اَعْمالَهُمْ حَسَراتٍ عَلَيْهِمْ وَ ما هُمْ بِخارِجينَ مِنَ النارِ»:
«وَ قالَ الَّذينَ اتَّبَعُوا لَوْ اَنَّ لَنا كَرَّةً فَنَتَبَرَّءَ مِنْهُمْ كَما تَبَرَّءُوا مِنّا كَذلِكَ يُريهِمُ اللَّهُ اَعْمالَهُمْ حَسَراتٍ عَلَيْهِمْ وَ ما هُمْ بِخارِجينَ مِنَ النارِ»:


«كسانى كه از آنان پيروى شده بود گفتند اى كاش براى ما بازگشتى بود تا از آنان بيزارى مى‏ جستيم همانگونه كه از ما بيزارى جستند اين گونه است كه خداوند اعمال آنان را به عنوان حسرتى بر آنان مى‏ نماياند و آنان از آتش خارج شدنى نيستند».<ref>بحار الانوار: ج ۲۸ ص ۱۱۶ و ج ۳۱ ص ۶۳۷ . مناقب ابن شهرآشوب: ج ۳ ص ۲۱۲.</ref>
«كسانى كه از آنان پيروى شده بود گفتند اى كاش براى ما بازگشتى بود تا از آنان بيزارى مى‏ جستيم همان گونه كه از ما بيزارى جستند اين گونه است كه خداوند اعمال آنان را به عنوان حسرتى بر آنان مى‏ نماياند و آنان از آتش خارج شدنى نيستند».<ref>بحار الانوار: ج ۲۸ ص ۱۱۶ و ج ۳۱ ص ۶۳۷ . مناقب ابن شهرآشوب: ج ۳ ص ۲۱۲.</ref>
 
آخرين عكس ‏العمل [[حضرت محمّد صلی الله علیه و آله|پیامبر صلی الله علیه و آله]] اين بود كه آنان را فرا خواند و همه اقداماتشان را به آنان خبر داد و آنان را مورد مؤاخذه قرار داد.
 
آنان در نهايت جسارت و بى ‏پروايى هر گونه اقدامى را انكار كردند و قسم ياد كردند كه چنين قصدى نداشته و چنين سخنى نگفته ‏اند!!


آخرين عكس ‏العمل پيامبر صلى الله عليه و آله اين بود كه آنان را فرا خواند و همه اقداماتشان را به آنان خبر داد و آنان را مورد مؤاخذه قرار داد. آنان در نهايت جسارت و بى‏پروايى هر گونه اقدامى را انكار كردند و قسم ياد كردند كه چنين قصدى نداشته و چنين سخنى نگفته ‏اند!! ولى در ردّ آنان آيه ۷۴ سوره توبه نازل شد و پيامبر صلى الله عليه و آله آيه را بر آنان تلاوت فرمود:
ولى در ردّ آنان آيه ۷۴ سوره توبه نازل شد و پیامبر صلی الله علیه و آله آيه را بر آنان تلاوت فرمود:


«يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ ما قالُوا وَ لَقَدْ قالُوا كَلِمَةَ الْكُفْرِ بَعْدَ اِسْلامِهِمْ وَ هَمُّوا بِما لَمْ‏يَنالُوا...»: «به خدا قسم ياد مى‏ كنند كه چنين سخنى نگفته ‏اند، در حالى كه كلمه كفر را بعد از اسلامشان گفته ‏اند و هدفى را قصد كرده ‏اند كه بدان دست نيافته ‏اند...».<ref>بحار الانوار: ج ۷ ص ۲۰۹ و ج ۲۲ ص ۹۶ ح ۴۹ و ج ۲۸ ص ۱۲۲ و ج ۳۱ ص ۶۳۵،۶۳۳ .</ref>
«يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ ما قالُوا وَ لَقَدْ قالُوا كَلِمَةَ الْكُفْرِ بَعْدَ اِسْلامِهِمْ وَ هَمُّوا بِما لَمْ‏يَنالُوا...»:
 
«به خدا قسم ياد مى‏ كنند كه چنين سخنى نگفته ‏اند، در حالى كه كلمه كفر را بعد از اسلامشان گفته ‏اند و هدفى را قصد كرده ‏اند كه بدان دست نيافته ‏اند...».<ref>بحار الانوار: ج ۷ ص ۲۰۹ و ج ۲۲ ص ۹۶ ح ۴۹ و ج ۲۸ ص ۱۲۲ و ج ۳۱ ص ۶۳۵،۶۳۳ .</ref>


== اجراى صحيفه ملعونه اول پس از پيامبر صلى الله عليه و آله<ref>اسرار غدير: ص ۳۰۵. چهارده قرن با غدير: ص ۱۷. واقعه قرآنى غدير: ص ۲۰۷ - ۲۰۹. ژرفاى غدير: ص ۱۸۰ - ۱۸۲.</ref> ==
== اجراى صحيفه ملعونه اول پس از پيامبر صلى الله عليه و آله<ref>اسرار غدير: ص ۳۰۵. چهارده قرن با غدير: ص ۱۷. واقعه قرآنى غدير: ص ۲۰۷ - ۲۰۹. ژرفاى غدير: ص ۱۸۰ - ۱۸۲.</ref> ==
خط ۴۵: خط ۶۷:


=== ۱. پس از ترور نافرجام ===
=== ۱. پس از ترور نافرجام ===
پس از ترور نافرجام پيامبر صلى الله عليه و آله توسط منافقين در عقبه هرشى و پس از غدير، صبح روز بعد كه نماز جماعت برپا شد، همين چهارده نفر در صف‏ هاى اول جماعت ديده شدند!! وحضرت سخنانى فرمود كه اشاره به آنان بود. از جمله فرمود: «چه شده است گروهى را كه در كعبه هم قسم شده ‏اند، كه اگر محمد از دنيا رفت يا كشته شد، هرگز نگذارند خلافت به اهل‏بيتش برسد»!!؟
پس از ترور نافرجام پيامبر صلى الله عليه و آله توسط [[منافقین]] در [[هرشی(عَقَبه)|عقبه هرشی]] و پس از غدير، صبح روز بعد كه نماز جماعت برپا شد، همين چهارده نفر در صف‏ هاى اول جماعت ديده شدند!!
 
و حضرت سخنانى فرمود كه اشاره به آنان بود. از جمله فرمود: «چه شده است گروهى را كه در كعبه هم قسم شده ‏اند، كه اگر محمد از دنيا رفت يا كشته شد، هرگز نگذارند خلافت به اهل‏ بيتش برسد»!!؟


=== ۲. در حجةالوداع ===
=== ۲. در حجةالوداع ===
پيامبر صلى الله عليه و آله از همه توطئه ‏ها منافقين آگاه بود. ولى در موقعيت حساس كاروان غدير و پس از اتمام حجةالوداع، هر گونه عكس العملى را لطمه به برنامه غدير مى ‏ديد كه به اجراى آن و آثارش لطمه مى ‏زد، اما لازم مى ‏ديد عده‏ اى از اصحاب را از آن مطلع نمايد.
پيامبر صلى الله عليه و آله از همه توطئه ‏ها منافقين آگاه بود. ولى در موقعيت حساس [[کاروان]] غدير و پس از اتمام [[حجةالوداع]]، هر گونه عكس العملى را لطمه به برنامه غدير مى ‏ديد كه به اجراى آن و آثارش لطمه مى ‏زد، اما لازم مى ‏ديد عده‏ اى از اصحاب را از آن مطلع نمايد.


آن حضرت در اولين مرحله اميرالمؤمنين ‏عليه السلام و سلمان و ابوذر و مقداد و زبير را فرا خواند و چنين فرمود: ابوبكر و عمر و ابوعبيده و سالم و معاذ با هم معاهده كرده ‏اند و پيمان بر غصب خلافت بسته ‏اند و بين خود صحيفه ‏اى نوشته ‏اند كه اگر من كشته شدم يا از دنيا رفتم اين خلافت را از تو -  يا على -  مانع شوند.
آن حضرت در اولين مرحله اميرالمؤمنين ‏عليه السلام و [[سلمان فارسی(محمّدی)|سلمان]] و [[ابوذر غفاری|ابوذر]] و [[مقداد بن عمرو کندی|مقداد]] و [[زبیر بن عوام قرشی|زبیر]] را فرا خواند و چنين فرمود: [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبکر]] و [[عمر بن خطاب|عمر]] و [[ابوعبیده جرّاح|ابوعبیده]] و [[سالم مولی ابی حذیفه|سالم]] و [[معاذ بن جبل|معاذ]] با هم معاهده كرده ‏اند و پيمان بر غصب خلافت بسته ‏اند و بين خود صحيفه ‏اى نوشته ‏اند كه اگر من كشته شدم يا از دنيا رفتم اين خلافت را از تو -  يا على -  مانع شوند.


اميرالمؤمنين ‏عليه السلام عرض كرد: پدرم فدايت يا رسول اللَّه! اگر اينان به تصميمات خود جامه عمل پوشاندند دستور مى ‏دهى چه عكس العملى نشان دهم؟ فرمود: «اگر يارانى در برابرشان يافتى با آنان جهاد و مقابله نما و اگر يارى نيافتى بيعت اجبارى را بپذير و خون خود را حفظ كن».
اميرالمؤمنين ‏عليه السلام عرض كرد: پدرم فدايت يا رسول الله! اگر اينان به تصميمات خود جامه عمل پوشاندند دستور مى ‏دهى چه عكس العملى نشان دهم؟
 
فرمود: «اگر يارانى در برابرشان يافتى با آنان جهاد و مقابله نما و اگر يارى نيافتى بيعت اجبارى را بپذير و خون خود را حفظ كن».


اين گونه بود كه روز چهاردهم ذى ‏الحجة هم از سوى پيامبر صلى الله عليه و آله و هم از سوى دشمنان ماجراهاى بسيارى را در خود جاى داد. در همين گير و دار مردم در حال آماده ‏سازى مقدمات سفر براى حركت فردا صبح بودند كه بلال از سوى پيامبر صلى الله عليه و آله اعلام كرده بود.
اين گونه بود كه روز چهاردهم ذى ‏الحجة هم از سوى پيامبر صلى الله عليه و آله و هم از سوى دشمنان ماجراهاى بسيارى را در خود جاى داد. در همين گير و دار مردم در حال آماده ‏سازى مقدمات سفر براى حركت فردا صبح بودند كه بلال از سوى پيامبر صلى الله عليه و آله اعلام كرده بود.
خط ۶۱: خط ۸۷:


=== ۳. در خطبه غدير ===
=== ۳. در خطبه غدير ===
عجيب‏ ترين مسئله ‏اى كه در اثناء خطبه غدير اتفاق افتاد ذكر صريح «اصحاب صحيفه» توسط پيامبر صلى الله عليه و آله بود كه هم خود اصحاب صحيفه را به شدت تكان داد و هم اكثريت مردم منظور حضرت از اين عبارت را متوجه نشدند و در انديشه ماندند كه مقصود حضرت چه بود.
عجيب‏ ترين مسئله ‏اى كه در اثناء خطبه غدير اتفاق افتاد ذكر صريح «اصحاب صحيفه» توسط پيامبر صلى الله عليه و آله بود كه هم خود اصحاب صحيفه را به شدت تكان داد و هم [[اکثریت]] مردم منظور حضرت از اين عبارت را متوجه نشدند و در انديشه ماندند كه مقصود حضرت چه بود.


پيامبر صلى الله عليه و آله بلافاصله پس از ذكر امامان ضلالت فرمود: آگاه باشيد كه آنان اصحاب صحيفه ‏اند، پس هر يک از شما در صحيفه خويش نظر كند.
پيامبر صلى الله عليه و آله بلافاصله پس از ذكر امامان ضلالت فرمود: آگاه باشيد كه آنان اصحاب صحيفه ‏اند، پس هر يک از شما در صحيفه خويش نظر كند.


آنگاه براى آنكه در مقابل امامان ضلالت سخن قاطعى مطرح كرده و راه را به طور كلى بر آنان بسته باشد فرمود: «من خلافت را به عنوان امامت آن هم در نسل خود تا روز قيامت به وديعه مى‏ گذارم»، و اين بدان معنى بود كه اميد ديگران را قطع نمايد.
آنگاه براى آنكه در مقابل امامان ضلالت سخن قاطعى مطرح كرده و راه را به طور كلى بر آنان بسته باشد فرمود:
 
«من خلافت را به عنوان امامت آن هم در نسل خود تا روز قيامت به وديعه مى‏ گذارم»، و اين بدان معنى بود كه اميد ديگران را قطع نمايد.


=== ۴. براى اميرالمؤمنين‏ عليه السلام ===
=== ۴. براى اميرالمؤمنين‏ عليه السلام ===
ابان مى‏ گويد: از سليم بن قيس شنيدم كه مى‏ گفت: از عبدالرحمان بن غنم ازدى ثمالى -  پدر زن معاذ بن جبل كه دخترش همسر او بود -  و فقيه‏ ترين اهل شام و پرتلاش ‏ترين ايشان بود، شنيدم كه گفت:
[[ابان بن تغلب|ابان]] مى‏ گويد: از [[سلیم بن قیس هلالی (ابوصادق)|سلیم بن قیس]] شنيدم كه مى‏ گفت: از عبدالرحمان بن غنم ازدى ثمالى -  پدر زن معاذ بن جبل كه دخترش همسر او بود -  و فقيه‏ ترين اهل شام و پرتلاش ‏ترين ايشان بود، شنيدم كه گفت:


معاذ بن جبل به مرض طاعون از دنيا رفت.<ref>مرگ معاذ در سال ۱۸ هجرى بوده است.</ref> روزى كه مُرد نزد او حاضر بودم در حالى كه مردم به طاعون مشغول بودند. وقتى به حال احتضار افتاد در خانه كسى جز من نزد او نبود و اين در زمان حكومت عمر بن خطاب بود. از او شنيدم كه مى گفت: واى بر من! واى بر من! واى بر من! واى بر من!
معاذ بن جبل به مرض طاعون از دنيا رفت.<ref>مرگ معاذ در سال ۱۸ هجرى بوده است.</ref> روزى كه مُرد نزد او حاضر بودم در حالى كه مردم به طاعون مشغول بودند. وقتى به حال احتضار افتاد در خانه كسى جز من نزد او نبود و اين در زمان حكومت عمر بن خطاب بود. از او شنيدم كه مى گفت: واى بر من! واى بر من! واى بر من! واى بر من!