پرش به محتوا

رویکردهای سه گانه بزرگان تاریخ اهل سنت به غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۵: خط ۱۵:
از نظر شیعه، مسئله بسیار خطیر امامت و پیشوایی امت پس از رحلت پیامبر به حال خود رها نشده است؛ بلکه رسول رحمت از آغازین روزهای دعوت تا آخرین لحظات عمر بابرکتش، این مسئله سرنوشتساز و حساس را بیان، و علی علیه السلام را به عنوان امام و خلیفه مسلمین معرفی نمود؛ که جریان غدیر، از جمله آن نصوصی است که بر این امر دلالت دارد.
از نظر شیعه، مسئله بسیار خطیر امامت و پیشوایی امت پس از رحلت پیامبر به حال خود رها نشده است؛ بلکه رسول رحمت از آغازین روزهای دعوت تا آخرین لحظات عمر بابرکتش، این مسئله سرنوشتساز و حساس را بیان، و علی علیه السلام را به عنوان امام و خلیفه مسلمین معرفی نمود؛ که جریان غدیر، از جمله آن نصوصی است که بر این امر دلالت دارد.


روایات شیعه، چگونگی وقوع غدیر خم و نصب امیرمؤمنان علی (علیهالسلام) را به خلافت از جانب خداوند متعال و پیغمبر اکرم (صلیالله علیه و آله) اینگونه روایت می‌کنند: در اواخر عمر پیامبر خاتم روز پنج‌شنبه هجدهم ذیحجه سال دهم هجری (سال حجه الوداع) در راه بازگشت پیامبر و مسلمانان از مکه به مدینه، در سرزمین رابغ<ref>«رابغ»، بیابانى در میانة راه مکه به مدینه است. این سرزمین، در سه مایلى جُحْفه - که یکى از میقات­هاى احرام است- قرار دارد.</ref> در محلی که غدیر خم نام داشت، جبرئیل امین نازل شد و آیه شریفه {{قرآن|يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ ۖ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ ۚ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ ۗ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ}} <ref>مائده/۶۷.</ref>را بر پیغمبر اکرم نازل کرد.  
روایات شیعه، چگونگی وقوع غدیر خم و نصب امیرمؤمنان علی (علیهالسلام) را به خلافت از جانب خداوند متعال و پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) این گونه روایت می‌کنند: در اواخر عمر پیامبر خاتم روز پنج‌شنبه هجدهم ذیحجه سال دهم هجری (سال حجه الوداع) در راه بازگشت پیامبر و مسلمانان از مکه به مدینه، در سرزمین رابغ<ref>«رابغ»، بیابانى در میانة راه مکه به مدینه است. این سرزمین، در سه مایلى جُحْفه - که یکى از میقات­هاى احرام است- قرار دارد.</ref> در محلی که غدیر خم نام داشت، جبرئیل امین نازل شد و آیه شریفه {{قرآن|يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ ۖ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ ۚ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ ۗ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ}} <ref>مائده/۶۷.</ref>را بر پیغمبر اکرم نازل کرد.  


آن حضرت نیز در حضور جمع کثیری از صحابه، با بیان خطابه ای طولانی<ref>برای آگاهی از مدارک اصیل متن کامل خطبة غدیر، ر. ک: الغدیر ج۱، ص۱۰و۱۱،  نوادر الاصول فی معرفة احادیث الرسول، ج۱، ص۱۶۳، معجم کبیر طَبَرانی ج۵، ص۱۶۶، حدیث۴۹۷۱ ؛ نُزُل الابرار بما صح مِن مناقب اهل البیت الاطهار ، ص۵۱)، اثبات الهُداة بالنصوص والمُعجزات، ج۲، ص۱۱۴ و ج۳، ۵۵۸، بِحارالانوار، ج۳۷، ص۲۰۱-۲۱۷، و کَشْف الْمُهم فی طریق خبر غدیرخم، ص۱۹۰.</ref> به بیان معارف بسیار مهمی پرداختند و با کلام آشنای انی تارکٌ فِیکُم الثقَلَیْن کِتابَ اللهِ و عِترَتِی… و مَن کُنتُ مَولاهُ فَعَلی مَولاهُ…، بار دیگر امامت و جانشینی سید متقیان علی را یادآورشدند. چون خطبه نبوی پایان یافت، برای بار دوم جبرئیل نازل شد و با تلاوت آیه الْیَوْمَ اکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ وَاتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتی وَرَضیتُ لَکُمُ الْاسْلامَ دینا»<ref>مائده/۳.</ref> اکمال دین و اتمام نعمت را از سوی پروردگار سبحان اعلام کرد. پس از آن، به دستور پیامبر (صلیالله علیه و آله) صحابه، از جمله خلیفه اول و دوم مقام ولایت علی علیه السلام را به آن حضرت تبریک و تهنیت گفتند.<ref>برای اگاهی بیشتر از رویداد و حدیث غدیر، ر ک: مشایخ فریدنی، «حدیث غدیر»، دایرةالمعارف تشیع، ج۶، ص۱۸۰-۱۸۳؛ و «غدیر از دیدگاه اهل­سنت»، ص۴۴-۵۰؛ و «غدیر از منظر عالمان اهل‌سنت»، ص۱۴۵-۱۴۸.</ref>
آن حضرت نیز در حضور جمع کثیری از صحابه، با بیان خطابه ای طولانی<ref>برای آگاهی از مدارک اصیل متن کامل خطبة غدیر، ر. ک: الغدیر ج۱، ص۱۰و۱۱،  نوادر الاصول فی معرفة احادیث الرسول، ج۱، ص۱۶۳، معجم کبیر طَبَرانی ج۵، ص۱۶۶، حدیث۴۹۷۱ ؛ نُزُل الابرار بما صح مِن مناقب اهل البیت الاطهار ، ص۵۱)، اثبات الهُداة بالنصوص والمُعجزات، ج۲، ص۱۱۴ و ج۳، ۵۵۸، بِحارالانوار، ج۳۷، ص۲۰۱-۲۱۷، و کَشْف الْمُهم فی طریق خبر غدیرخم، ص۱۹۰.</ref> به بیان معارف بسیار مهمی پرداختند و با کلام آشنای « انی تارکٌ فِیکُم الثقَلَیْن کِتابَ اللهِ و عِترَتِی… و مَن کُنتُ مَولاهُ فَعَلی مَولاهُ…»، بار دیگر امامت و جانشینی سید متقیان علی را یادآورشدند. چون خطبه ی نبوی پایان یافت، برای بار دوم جبرئیل نازل شد و با تلاوت آیه « الْیَوْمَ اکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ وَاتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتی وَرَضیتُ لَکُمُ الْاسْلامَ دینا »<ref>مائده/۳.</ref> اکمال دین و اتمام نعمت را از سوی پروردگار سبحان اعلام کرد. پس از آن، به دستور پیامبر صلی الله علیه و آله صحابه، از جمله خلیفه اول و دوم مقام ولایت علی علیه السلام را به آن حضرت تبریک و تهنیت گفتند.<ref>برای اگاهی بیشتر از رویداد و حدیث غدیر، ر ک: مشایخ فریدنی، «حدیث غدیر»، دایرةالمعارف تشیع، ج۶، ص۱۸۰-۱۸۳؛ و «غدیر از دیدگاه اهل­سنت»، ص۴۴-۵۰؛ و «غدیر از منظر عالمان اهل‌سنت»، ص۱۴۵-۱۴۸.</ref>


آنچه ذکر شد، خلاصه جریان غدیراز دیدگاه شیعه است؛ و همه واقفیم که غدیر خم نخستین موضعی نبود که رسول اکرم مولای متقیان علی را به عنوان جانشین خود به مردم معرفی کرد. حضرت بارها در مناسبتهای مختلف و با شیوه‌های گوناگون، این امر خطیر را به امت خود گوشزد کرده بود. احادیث ثقلین، منزلت، رایت، طیر، سفینه، رد الشمس، سد ابواب، و دیگر احادیث روایت شده از زبان پیغمبر اعظم به جایگاه ممتاز مولای متقیان اشاره دارند و دال بر حقیقت یاد شده‌اند.
آنچه ذکر شد، خلاصه جریان غدیراز دیدگاه شیعه است؛ و همه واقفیم که غدیر خم نخستین موضعی نبود که رسول اکرم مولای متقیان علی را به عنوان جانشین خود به مردم معرفی کرد. حضرت بارها در مناسبتهای مختلف و با شیوه‌های گوناگون، این امر خطیر را به امت خود گوشزد کرده بود. احادیث ثقلین، منزلت، رایت، طیر، سفینه، رد الشمس، سد ابواب، و دیگر احادیث روایت شده از زبان پیغمبر اعظم به جایگاه ممتاز مولای متقیان اشاره دارند و دال بر حقیقت یاد شده‌اند.