پرش به محتوا

وادی جحفه: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۵ فوریهٔ ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۰: خط ۲۰:


== جغرافياى جحفه<ref>زلال غدير )مجموعه مقالات( : ش ۱ ص ۸۹  - ۶۹ . غدير كجاست؟ : ص ۴۸  - ۴۶. </ref> ==
== جغرافياى جحفه<ref>زلال غدير )مجموعه مقالات( : ش ۱ ص ۸۹  - ۶۹ . غدير كجاست؟ : ص ۴۸  - ۴۶. </ref> ==
   '''در مورد جغرافياى جحفه چند نكته قابل توجه است:'''
در مورد جغرافياى جحفه چند نكته قابل توجه است:


'''۱-  در كتب تاريخ'''
'''۱-  در كتب تاريخ'''
خط ۵۲: خط ۵۲:
براى تعيين دقيق محل غدير از نظر جغرافيايى نسبت آن با جحفه در نظر گرفته شده، چون منطقه معروفى بوده و هست. منابع زير درباره تعيين فاصله غدير به دست آمده است:
براى تعيين دقيق محل غدير از نظر جغرافيايى نسبت آن با جحفه در نظر گرفته شده، چون منطقه معروفى بوده و هست. منابع زير درباره تعيين فاصله غدير به دست آمده است:


بكرى فاصله را سه مايل تعيين كرده، و از زمخشرى از قول قائلى نقل كرده كه فاصله دو مايل است، و اشاره به ضعف اين قول نموده است <ref>معجم ما استُعجم: ج 2 ص 368.</ref>
بكرى فاصله را سه مايل تعيين كرده، و از زمخشرى از قول قائلى نقل كرده كه فاصله دو مايل است، و اشاره به ضعف اين قول نموده است <ref>معجم ما استُعجم: ج 2 ص 368.</ref>[[حموى]] فاصله را دو مايل تعيين كرده است. <ref>معجم البلدان: ج ۴ ص ۱۸۸.</ref> [[فيروزآبادى]] فاصله را سه مايل تعيين كرده است. <ref>قاموس: ماده «خم».</ref>
[[حموى]] فاصله را دو مايل تعيين كرده است. <ref>معجم البلدان: ج ۴ ص ۱۸۸.</ref>
 
[[فيروزآبادى]] فاصله را سه مايل تعيين كرده است. <ref>قاموس: ماده »خم« .</ref>
[[نصر و عرّام]] فاصله را يك مايل گفته‏ اند.<ref>تاج العروس: ماده »خم« . معجم البلدان: ج ۲ ص ۳۸۹.</ref> اين اختلاف فاصله از يك مايل تا سه مايل به خاطر جاده‏ هاى مختلفى است كه بين غدير و جحفه وجود دارد، به خصوص آنكه وادى جحفه بعد از غدير رفته رفته پهن ‏تر مى ‏شود تا به جحفه و بعد از آن به دريا مى‏ سد.
[[نصر و عرّام]] فاصله را يك مايل گفته‏ اند.<ref>تاج العروس: ماده »خم« . معجم البلدان: ج ۲ ص ۳۸۹.</ref>
اين اختلاف فاصله از يك مايل تا سه مايل به خاطر جاده‏ هاى مختلفى است كه بين غدير و جحفه وجود دارد، به خصوص آنكه وادى جحفه بعد از غدير رفته رفته پهن ‏تر مى ‏شود تا به جحفه و بعد از آن به دريا مى‏ سد.
ممكن است در موردى از كنار كوه ها اندازه‏ گيرى شده باشد كه نزديك‏تر است و يك مايل گفته شده، و در موردى از وسط وادى طى طريق شده و دو مايل گفته شده، و در موردى از حاشيه وادى اندازه ‏گيرى شده و سه مايل تعيين شده است.
ممكن است در موردى از كنار كوه ها اندازه‏ گيرى شده باشد كه نزديك‏تر است و يك مايل گفته شده، و در موردى از وسط وادى طى طريق شده و دو مايل گفته شده، و در موردى از حاشيه وادى اندازه ‏گيرى شده و سه مايل تعيين شده است.


== كارشكنى علنى منافقين در جحفه<ref>ژرفاى غدير: ص ۱۴۱. </ref> ==
== كارشكنى علنى منافقين در جحفه<ref>ژرفاى غدير: ص ۱۴۱. </ref> ==
   در راه بازگشت از سفر حجةالوداع، وقتى پيامبرصلى الله عليه وآله نگذاشت منافقين از قافله جدا شوند و [[توطئه‏]] شان با شكست مواجه شد، فكر ديگرى كردند و آن اينكه با نزديک شدن به غدير بر سرعت خود بي افزايند و از آنجا بگذرند. ابوبكر و عمر و گروهى از همدستانشان پيشاپيش قافله حركت كردند و از غدير عبور كردند و خود را به نزديكى ‏هاى«جحفه»رسانيدند.
در راه بازگشت از سفر حجةالوداع، وقتى پيامبرصلى الله عليه وآله نگذاشت منافقين از قافله جدا شوند و [[توطئه‏]] شان با شكست مواجه شد، فكر ديگرى كردند و آن اينكه با نزديک شدن به غدير بر سرعت خود بي افزايند و از آنجا بگذرند. ابوبكر و عمر و گروهى از همدستانشان پيشاپيش قافله حركت كردند و از غدير عبور كردند و خود را به نزديكى ‏هاى«جحفه»رسانيدند.


هدف از اين كار آن بود كه دنباله قافله را هم در پى خود بكشانند، و وقتى عده ‏اى از آن جمعيت عظيم از محل تعيين شده عبور كرد ديگر بازگرداندن شتران با آن بار سنگين كار ساده‏ اى نخواهد بود، و عملاً برنامه منتفى خواهد شد و پيامبرصلى الله عليه وآله نيز ترجيح خواهد داد كه در پى قافله راه را ادامه دهد!
هدف از اين كار آن بود كه دنباله قافله را هم در پى خود بكشانند، و وقتى عده ‏اى از آن جمعيت عظيم از محل تعيين شده عبور كرد ديگر بازگرداندن شتران با آن بار سنگين كار ساده‏ اى نخواهد بود، و عملاً برنامه منتفى خواهد شد و پيامبرصلى الله عليه وآله نيز ترجيح خواهد داد كه در پى قافله راه را ادامه دهد!
خط ۷۱: خط ۶۹:
   پس از پايان مراسم غدير و با بستن بار شتران، كاروان عظيم مسلمانان آماده حركت و بازگشت از غدير مى‏ شدند. اهل مكه و يمن و قبايلى كه منطقه آنان در جنوب غدير خم واقع شده بودند، از راهى كه آمده بودند باز مى گشتند و به محل سكونت خود مى ‏رفتند.
   پس از پايان مراسم غدير و با بستن بار شتران، كاروان عظيم مسلمانان آماده حركت و بازگشت از غدير مى‏ شدند. اهل مكه و يمن و قبايلى كه منطقه آنان در جنوب غدير خم واقع شده بودند، از راهى كه آمده بودند باز مى گشتند و به محل سكونت خود مى ‏رفتند.


بقيه كاروان نيز به همراه پيامبرصلى الله عليه وآله به سوى مدينه حركت مى‏ كردند تا در بين راه هر يك از قبايل به شهر و ديار خود بروند.
بقيه كاروان نيز به همراه پيامبرصلى الله عليه وآله به سوى مدينه حركت مى‏ كردند تا در بين راه هر يک از قبايل به شهر و ديار خود بروند.


مقدمات حركت به طول انجاميد تا آنكه [[شب بيست و يكم ذى ‏الحجة]] پاسى از شب گذشته، كاروان به سوى مدينه حركت كرد. با حركت از غدير، در ۱۰ كيلومترى به «جُحْفه» مى ‏رسيدند، و پس از آن در ۳۵ كيلومترى«[[كوه هَرْشى]]» در پيش بود.
مقدمات حركت به طول انجاميد تا آنكه شب بيست و يكم ذى ‏الحجة پاسى از شب گذشته، كاروان به سوى مدينه حركت كرد. با حركت از غدير، در ۱۰ كيلومترى به «جُحْفه» مى ‏رسيدند، و پس از آن در ۳۵ كيلومترى«كوه هَرْشى» در پيش بود.


== نام جحفه ==
== نام جحفه ==
  نام «جُحفه» را براى غدير از باب نامگذارى جزء به اسم كل آورده ‏اند چرا كه وادى خم جزئى از وادى بزرگ جحفه است.
نام «جُحفه» را براى غدير از باب نامگذارى جزء به اسم كل آورده ‏اند چرا كه وادى خم جزئى از وادى بزرگ جحفه است.


در حديث [[عايشه بنت سعد]] آمده است:«از پيامبرصلى الله عليه وآله شنيدم كه در روز جحفه مى‏ فرمود ...». <ref>المراجعات: ص ۲۱۹، از خصائص نسائى</ref>. در حديث ديگرى مى‏ گويد:«در روز جحفه از پيامبرصلى الله عليه وآله شنيدم كه دست على ‏عليه السلام را گرفته مى‏ فرمود ...». <ref>سيره ابن‏ كثير: ج ۴ ص ۴۲۳. </ref>  
در حديث [[عايشه بنت سعد]] آمده است:«از پيامبرصلى الله عليه وآله شنيدم كه در روز جحفه مى‏ فرمود ...». <ref>المراجعات: ص ۲۱۹، از خصائص نسائى</ref>. در حديث ديگرى مى‏ گويد:«در روز جحفه از پيامبرصلى الله عليه وآله شنيدم كه دست على ‏عليه السلام را گرفته مى‏ فرمود ...». <ref>سيره ابن‏ كثير: ج ۴ ص ۴۲۳. </ref>  
خط ۸۳: خط ۸۱:
از جمله مشهورترين آيات غدير آيه ‏اى است كه پس از اتمام مراسم حج و در مسير مكه به سوى غدير بر پيامبرصلى الله عليه وآله نازل شد:
از جمله مشهورترين آيات غدير آيه ‏اى است كه پس از اتمام مراسم حج و در مسير مكه به سوى غدير بر پيامبرصلى الله عليه وآله نازل شد:


«يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّه يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ، إِنَّ اللَّه لا يَهْدِى الْقَوْمَ الْكافِرِينَ»<ref>مائده /  67 . </ref>
«يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّه يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ، إِنَّ اللَّه لا يَهْدِى الْقَوْمَ الْكافِرِينَ»<ref>مائده /  ۶۷ . </ref>


«اى پيامبر، ابلاغ كن آنچه از پروردگارت بر تو نازل شده، و اگر انجام ندهى رسالت خدا را نرسانده ‏اى، و خدا تو را از شر مردم حفظ مى ‏كند. خداوند قوم كافر را هدايت نمى ‏كند».
«اى پيامبر، ابلاغ كن آنچه از پروردگارت بر تو نازل شده، و اگر انجام ندهى رسالت خدا را نرسانده ‏اى، و خدا تو را از شر مردم حفظ مى ‏كند. خداوند قوم كافر را هدايت نمى ‏كند».
خط ۹۵: خط ۹۳:
'''ب.''' قالَ الْباقِرُعليه السلام: فَلَمّا بَلَغَ غَديرَ خُمٍّ قَبْلَ الْجُحْفَةِ بِثَلاثَةِ امْيالٍ، اتاهُ جَبْرَئيلُ عَلى خَمْسِ ساعاتٍ مَضَتْ مِنَ النَّهارِ، فَقالَ: يا مُحَمَّدُ! انَّ اللَّه عَزَّ وَ جَلَّ يُقْرِؤُكَ السَّلامُ وَ يَقُولُ لَكَ: »يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ ...« :
'''ب.''' قالَ الْباقِرُعليه السلام: فَلَمّا بَلَغَ غَديرَ خُمٍّ قَبْلَ الْجُحْفَةِ بِثَلاثَةِ امْيالٍ، اتاهُ جَبْرَئيلُ عَلى خَمْسِ ساعاتٍ مَضَتْ مِنَ النَّهارِ، فَقالَ: يا مُحَمَّدُ! انَّ اللَّه عَزَّ وَ جَلَّ يُقْرِؤُكَ السَّلامُ وَ يَقُولُ لَكَ: »يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ ...« :


امام باقرعليه السلام مى ‏فرمايد: وقتى پيامبرصلى الله عليه وآله به غدير خم رسيد -  كه در سه [[مايلى]] جحفه قرار دارد -  جبرئيل پنج ساعت از روز گذشته نزد او آمد و گفت: اى محمد! خداوند عزوجل به تو سلام مى ‏رساند و به تو مى ‏گويد: «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ ...».<ref>عوالم العلوم: ج ۳  / ۱۵ ص ۱۷۷. بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۷۱ ح ۵۱ . الاحتجاج: ج ۱ ص ۶۶ .عوالم العلوم: ج ۳  / ۱۵ ص ۱۷۷. بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۷۱ ح ۵۱ . الاحتجاج: ج ۱ ص ۶۶ .</ref>
امام باقرعليه السلام مى ‏فرمايد: وقتى پيامبرصلى الله عليه وآله به غدير خم رسيد -  كه در سه مايلى جحفه قرار دارد -  جبرئيل پنج ساعت از روز گذشته نزد او آمد و گفت: اى محمد! خداوند عزوجل به تو سلام مى ‏رساند و به تو مى ‏گويد: «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ ...».<ref>عوالم العلوم: ج ۳  / ۱۵ ص ۱۷۷. بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۷۱ ح ۵۱ . الاحتجاج: ج ۱ ص ۶۶ .عوالم العلوم: ج ۳  / ۱۵ ص ۱۷۷. بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۷۱ ح ۵۱ . الاحتجاج: ج ۱ ص ۶۶ .</ref>


'''ج.''' عَنْ زَيْدِ بْنِ ارْقَمَ: لَمّا نَزَلْنا بِالْجُحْفَةِ راجِعينَ وَ ضَرَبْنا اخْبِيَتَنا نَزَلَ جَبْرَئيلُ بِهذِهِ الْآيَةِ: «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ...»:
'''ج.''' عَنْ زَيْدِ بْنِ ارْقَمَ: لَمّا نَزَلْنا بِالْجُحْفَةِ راجِعينَ وَ ضَرَبْنا اخْبِيَتَنا نَزَلَ جَبْرَئيلُ بِهذِهِ الْآيَةِ: «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ...»:
خط ۱۰۷: خط ۱۰۵:
هدف از اين كار آن بود كه دنباله قافله را هم به دنبال خود بكشانند و وقتى عده ‏اى از آن جمعيت عظيم از غدير عبور كردند ديگر بازگرداندن شتران با بارهاى سنگين كار ساده‏ اى نخواهد بود. اينجاست كه عملاً برنامه منتفى خواهد شد و پيامبرصلى الله عليه وآله نيز ترجيح خواهد داد در پى قافله راه را ادامه دهد!<ref>بحار الانوار: ج ۲۸ ص ۹۹ و ج ۳۷ ص ۲۰۴.</ref>
هدف از اين كار آن بود كه دنباله قافله را هم به دنبال خود بكشانند و وقتى عده ‏اى از آن جمعيت عظيم از غدير عبور كردند ديگر بازگرداندن شتران با بارهاى سنگين كار ساده‏ اى نخواهد بود. اينجاست كه عملاً برنامه منتفى خواهد شد و پيامبرصلى الله عليه وآله نيز ترجيح خواهد داد در پى قافله راه را ادامه دهد!<ref>بحار الانوار: ج ۲۸ ص ۹۹ و ج ۳۷ ص ۲۰۴.</ref>


 
== پانویس ==
 
== '''پانویس''' ==