مستند سازی خطبه غدیر

مستندسازى خطبه غدير

خطبه مفصل غدير از دو صحابى معروف يعنى حذیفه بن یمان و زید بن ارقم نقل شده، كه هر دو از حاضرين غدير و اصحاب نزديک پيامبر صلى الله عليه و آله بوده‏ اند.

امام باقر علیه السلام به عنوان مقام امامت و عصمت همان خطبه مفصل را نقل كرده ‏اند، كه از طريق اجدادشان نيز اسناد متصل به خطبه داشته ‏اند:

امام باقر عليه السلام به نقل از پدرشان امام سجاد علیه السلام نقل مى‏ كنند، و آن حضرت هم از پدرشان امام حسین ‏علیه السلام و عمويشان امام حسن‏ علیه السلام -  كه هر دو حاضر در غدير بوده ‏اند -  نقل فرموده ‏اند.

گذشته از كتبى كه ودايع امامت بوده، و در آنها خطبه غدیر مستقيماً از پیامبر صلی الله علیه و آله و امیرالمؤمنین‏ علیه السلام نقل شده است.

با اين همه سوابق محكم كه خطابه بلند غدير دارد، يک اقدام علمى راه هر گونه شک و شبهه را به طور كامل مى‏ بندد، كه اين بخش كتاب اختصاص به آن دارد.

استناد هر يک از فقرات خطابه به طور جداگانه و مستندسازى آنها نشان خواهد داد، كه گذشته از مستند بودن متن كامل خطبه غدير، هر يک از فرازهاى آن نيز در منابع شيعه و سنى وجود دارد و هيچ يک از مطالب آن قابل انكار نيست.

براى اين منظور از كتاب «نور الامير فى تثبيت خطبة الغدير» تأليف دانشمند محترم حجةالاسلام و المسلمين آقاى امير تقدمى معصومى استفاده شد، و بخشى از منابع هر يک از فرازهاى خطبه ذكر گرديد. براى تفصيل بيشتر و دستيابى به منابع ديگر به آن كتاب مراجعه شود.

براى تسهيل و تطبيق منابع با متن خطبه، فرازهاى خطبه شماره ‏گذارى شده تا در اين بخش طبق همان شماره‏ ها، مستندات ذكر شود:

۱. «يا ايها الرسول بلّغ...»:

فتح القدير ۲  / ۶۰ ذيل آيه ۶۷ سوره مائده. الدرّ المنثور ۲  / ۲۹۸ ذيل همان آيه. تاريخ مدينة دمشق ۲  / ۸۶ (۲۳۷ / ۴۲ ح ۵۸۹).

شواهد التنزيل ۱  / ۲۵۰ ح ۲۴۴، و ص ۲۵۱ ح ۲۴۵، و ص ۲۵۲ ح ۲۴۷. عمدة القارى ۱۸  / ۲۰۶، كتاب تفسير قرآن، شماره ۱۳۴. التفسير الكبير ۱۲  / ۴۹ ذيل همان آيه.

غرائب القرآن (تفسير النيسابورى) ۲  / ۶۱۶ ذيل همان آيه. مفتاح النجاء: ورقه ۳۴، باب سوم، فصل يازده. الفصول المهمة ۴۲ فصل اول. الكشف و البيان (تفسير الثعلبى): ورقه ۷۸، ذيل همان آيه.

توضيح الدلائل: ورقه ۱۵۷، قسم دوم، باب دوم. مودة القربى: مودة پنجم. السبعين فى مناقب اميرالمؤمنين‏ عليه السلام: ح ۵۶ . ينابيع الموده ۲۹۷، باب ۵۶ ، ح ۸۱۲ ، و ص ۲۸۳، باب ۵۶ ، ح ۶۹۹ . المناقب الثلاثة ۲۱ باب اول.

۲. على‏ عليه السلام اخى:

تاريخ مدينة دمشق ۱  / ۱۱۷ ( ۴۲ / ۵۱ ح ۱۴۱) و ص ۱  / ۱۳۱ ( ۵۷ ح ۱۵۶) . مشكاة المصابيح ۳  / ۱۷۲۰ ح ۶۰۸۴ ، كتاب مناقب: باب مناقب على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام، ح ۷.

مرقاة المفاتيح ۱۰  / ۴۶۵ ح ۶۰۹۳ . الصواعق المحرقة ۱۲۲، باب نهم، فصل دوم، ح ۷. الجامع الصحيح (سنن الترمذى) ۵  / ۶۳۶ ، كتاب مناقب: باب ۲۱، ح ۳۷۲۰.

فرائد السمطين ۱  / ۱۱۶، باب ۲۰، ح ۸۱ . زين الفتى ۲  / ۱۷۴ ح ۴۱۰، فصل پنجم. كنز العمال ۱۱  / ۵۹۸ ح ۳۲۸۷۹، و ص ۶۰۲ ح ۳۲۹۰۷. مناقب على بن ابى ‏طالب‏ عليه السلام ۳۷ ح ۵۷ ، و ۳۸ ح ۵۹ .

تاريخ الخلفاء ۱۷۰. جمع الفوائد ۳  / ۵۱۱ ح ۸۶۸۲ . البداية و النهاية ۷  / ۳۴۸ حوادث سال ۴۰. كفاية الطالب ۱۹۴ باب ۴۶. تيسير الوصول ۳  / ۱۸۰ ح ۲. جامع المسانيد و السنن ۱۹  / ۳۴. اسنى المطالب، وصابى ۱۴، باب سوم، ح ۱۱، و ص ۱۵، باب سوم، ح ۱۲ و ۱۵ و ۱۶. الفردوس بمأثور الخطاب ۴  / ۱۲۳ ح ۶۳۸۰ . الجامع الصغير ۲  / ۱۷۶ ح ۵۵۸۹ . فيض القدير ۴  / ۳۵۵.

سمط النجوم العوالى ۳  / ۳۰ ح ۱۵، و ص ۳۵ ح ۳۴. اسد الغابه ۴  / ۹۱ شماره ۳۷۸۳ ترجمة على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام. النوافح العطرة ۲۰۶ ح ۱۱۲۵. محاضرات الادباء ۴  / ۴۶۳، حد بيستم.

كنوز الحقائق ۱  / ۳۸۶ ح ۴۷۶۵. موضح اوهام الجمع و التفريق ۲  / ۸۸ (خيثمة بن سليمان). شواهد التنزيل ۱  / ۴۷۹ ح ۵۱۱ . ذخائر العقبى ۶۳ . توضيح الدلائل: ورقه ۲۰۵ - ۲۰۶، قسم دوم، باب ۱۳. تهذيب الكمال ۲۰  / ۴۸۴ شماره ۴۰۸۹. منابع ديگرى در شماره ‏هاى ۳۸ و ۴۵ هم ذكر خواهد شد.

۳. على ‏عليه السلام وصيّى:

كفاية الطالب ۲۶۰  - ۲۶۱ باب ۶۲ . جواهر المطالب ۱  / ۱۰۷ باب ۱۹. تاريخ مدينة دمشق ۳  / ۵ ( ۴۲ / ۳۹۲ ح ۱۰۳۲  - ۱۰۳۱  - ۱۰۳۰) . سمط النجوم العوالى ۳  / ۴۱ ح ۵۲ . الفردوس بمأثور الخطاب ۳  / ۳۳۶ ح ۵۰۰۹ . كنوز الحقائق ۲  / ۱۱۰ ح ۶۳۹۴ . فرائد السمطين ۱  / ۲۶۸ باب ۵۲ ح ۲۱۰، و ص ۲۷۱ باب ۵۲ ح ۲۱۱. المناقب (خوارزمى) ۸۵ ح ۷۴ فصل ۷، و ص ۱۱۲ ح ۱۲۲ فصل ۹، و ص ۱۴۷ ح ۱۷۱ فصل ۱۴. الرياض النضرة ۲  / ۲۳۴ باب ۴، فصل ۶ . توضيح الدلائل: ورقه ۲۰۰ قسم دوم، باب دهم. مناقب على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام ۱۰۱ ح ۱۴۴، و ص ۳۱۰ ح ۳۵۳. كنز العمال ۱۱  / ۶۰۴ ح ۳۲۹۲۳، و ص ۶۱۰ ح ۳۲۹۵۲. منابع ديگرى در شماره ‏هاى ۳۹ و ۴۶ خواهد آمد.

۴. على‏ عليه السلام خليفتى:

تاريخ مدينة دمشق ۱۰۲  - ۱  / ۱۰۱(۴۲  / ۴۸ ح ۱۳۸) . تاريخ الطبرى ۱  / ۱۱۷۲( ۲ / ۳۲۰) . تهذيب الآثار ۴  / ۶۳ ح ۱۲۷ (مسند على بن ابى‏ طالب ‏عليه السلام).

كنز العمال ۱۳  / ۱۱۴ ح ۳۶۳۷۱، و ص ۱۳۳ ح ۳۶۴۱۹. شواهد التنزيل ۱  / ۴۸۶ ح ۵۱۴ ، و ۲  / ۲۸۰ ح ۹۱۴. فرائد السمطين ۱  / ۵۴ باب ۵ ح ۱۹، و ۲  / ۲۴۳ باب ۴۷ ح ۵۱۷ .

اسنى المطالب، وصابى ۱۳ باب سوم، ح ۲. معارج العلى ۱۷ معراج اول. توضيح الدلائل: ورقه ۲۰۳ قسم دوم باب ۱۱. محاضرات الادباء ۴  / ۴۶۴ حد بيستم. منابع ديگرى در شماره ۴۸ ذكر خواهد شد.

۵. على ‏عليه السلام الامام من بعدى:

المناقب (خوارزمى) ۶۱ ح ۳۱ فصل ۵ ، و ص ۳۱۹ ح ۳۲۲ فصل ۱۹. فرائد السمطين ۱  / ۳۱۵ باب ۵۸ ح ۲۵۰. منابع ديگرى در شماره ‏هاى ۲۹ و ۵۰ ذكر خواهد شد.

۶. انت منّى بمنزلة هارون من موسى:

از احاديث متواتر، و داراى طرق و منابع بسيارى است. يكى از علماى اهل‏ سنت مى ‏گويد: اين حديث را از ۵۰۰۰ طريق روايت مى‏ كنم.

۷. انما وليّكم الله و رسوله... :

المعجم الاوسط ۷  / ۱۳۰ ح ۶۲۲۸ . الدرّ المنثور ۲  / ۲۹۳ ذيل آيه ۵۵ سوره مائده. مناقب على بن ابى ‏طالب‏ عليه السلام۳۱۱  - ۳۱۲ ح ۳۵۶  - ۳۵۴. فتح القدير ۲  / ۵۳ ذيل همان آيه.

جواهر المطالب ۱  / ۲۱۹ باب ۳۵. تذكرة الخواص ۲۴. حجج القرآن ۶۳ باب ۸ . انساب الاشراف (ترجمة على بن ابى‏ طالب ‏عليه السلام) ۵۹ ح ۱۵۵. التفسير الكبير ۱۲  / ۲۶ ذيل همان آيه. نور الابصار ۸۶ .

الفصول المهمة ۱۲۴ فصل اول. مختصر المحاسن المجتمعة ۱۶۵ باب ۴. غرائب القرآن (تفسير النيسابورى) ۶۰۶  - ۲  / ۶۰۵ ذيل همان آيه. خوارزمى ۲۶۶ - ۲۶۴ ح ۲۴۶ و ۲۴۸ فصل ۱۷.

كفاية الطالب ۲۵۰ باب ۶۲ . روح المعانى ۶ / ۱۶۷ ذيل همان آيه. تاريخ مدينة دمشق ۲  / ۴۰۹ (۴۲  / ۳۵۷ ح ۹۱۵ و ۹۱۶).

الجامع لاحكام القرآن (تفسير القرطبى) ۶  / ۲۲۱ ذيل همان آيه. بحر العلوم (تفسير السمرقندى) ۱  / ۴۴۵ ذيل همان آيه. جامع الاصول ۹  / ۴۷۸ ح ۶۵۰۳ . الرياض النضرة ۲  / ۳۰۲ باب ۴.

المتفق المفترق ۱  / ۲۵۸ ح ۱۰۶ شماره ۷۹. فرائد السمطين ۱  / ۱۹۴ باب ۳۹ ح ۱۵۳. شواهد التنزيل ۲۳۹  - ۱  / ۲۰۹ ح ۲۴۰  - ۲۱۶. اسباب النزول ۱۳۳ ذيل همان آيه. كنز العمال ۱۳  / ۱۶۵ ح ۳۶۵۰۱. ذخائر العقبى ۱۰۲. مجمع البحرين ۳  / ۲۳۳ ح ۳۳۰۴. مجمع الزوائد ۷  / ۱۷ سوره مائده. اسنى المطالب، وصابى ۸۲ باب ۱۳ ح ۹.

۸. «و منهم الذين يؤذون النبى...»:

فرائد السمطين ۱  / ۳۱۵ باب ۵۸ ح ۲۵۰. شواهد التنزيل ۲۵۷  - ۱  / ۲۵۶ ح ۲۵۰  - ۲۴۹، و ص ۳۵۶ ح ۳۶۸. فتح القدير ۲  / ۶۰ ذيل آيه ۶۷ سوره مائده. فتح البيان ۴  / ۱۹ ذيل همان آيه.

۹. «يا ايها الرسول بلّغ...»:

روايات آن در شماره 1 گذشت.

۱۰. فرض الله طاعه على‏ عليه السلام على الابيض و الاسود و... :

فرائد السمطين ۱  / ۳۱۵ باب ۵۸ ح ۲۵۰. مناقب الامام اميرالمؤمنين‏ عليه السلام ۱  / ۱۴۰ ح ۷۸. ينابيع المودة ۲۳ باب ۳ ح ۱۰، و ص ۱۴۵ باب ۴۱ ح ۳.

۱۱. على كل موحد جاز قوله:

اين مطلب به معناى امر الهى به و لايت است و مؤيدات فراوانى دارد.

۱۲. ملعون من خالفه مرحوم من تبعه:

فرائد السمطين ۱  / ۵۴ باب ۵ ح ۱۹، و ۲  / ۳۵ باب ۷ ح ۳۷۱. سمط النجوم العوالى ۳  / ۶۳ ح ۱۳۴. كنز العمال ۱۱  / ۶۰۳ ح ۳۲۹۱۰ و ص ۶۲۲ ح ۳۳۰۳۰. الجامع الصغير ۲  / ۱۷۷ ح ۵۵۹۲.

فيض القدير ۴  / ۳۵۶. السراج المنير ۲  / ۴۵۸. الفردوس بمأثور الخطاب ۳  / ۶۴ ح ۴۱۷۹. المستدرك على الصحيحين ۳  / ۱۲۹ و ۱۳۵.

تاريخ مدينة دمشق ۲  / ۲۱۱ (۴۲ / ۲۸۱ ح ۷۱۳) و ص ۲  / ۲۶۸ (۳۰۷  - ۳۰۶ ح ۷۹۴ و ۷۹۵). نزل الابرار ۶۷ باب اول. سمط النجوم العوالى ۳  / ۵۷ ح ۱۱۲. المناقب، خوارزمى ۷۰ ح ۴۵ فصل ۶ .فضائل الصحابة ۲  / ۶۸۰ ح ۱۱۶۲. الرياض النضرة ۲  / ۲۸۵ باب ۴ فصل ۹.

موضح اوهام الجمع و التفريق ۲  / ۲۷۳ (على بن الحزور). مختصر اتحاف السادة المهرة ۹  / ۱۸۹ ح ۷۴۷۲.جامع الاحاديث ۹  / ۱۸۳ ح ۲۷۹۱۰. كفاية الطالب ۶۶ باب ۲.

جواهر المطالب ۱  / ۱۶۶ باب ۱۰. مجمع الزوائد ۱۳۵  - ۹  / ۱۳۴. مفتاح النجاء: ورقه ۵۱ باب ۳ فصل ۱۸.توضيح الدلائل: ورقه ۱۸۹ قسم دوم باب ۸ . الرياض النضرة ۲  / ۲۸۵ باب ۴ فصل ۹. وسيلة المآل ۲۵۷ فصل ۴. معارج العلى ۷۷ معراج ۶ .

۱۳. على ‏عليه السلام وليّكم:

الجامع الصحيح (سنن الترمذى) ۵ / ۶۳۲ ح ۳۷۱۲. كتاب المعجم الكبير ۲  / ۳۵۷ ح ۲۵۰۵. تاريخ مدينة دمشق ۱  / ۴۱۲ (۴۲ / ۱۹۷ ح ۴۸۵) و ص ۲  / ۸۴ (۲۳۶ ح ۵۸۷ ).

كنز العمال ۱۳  / ۱۳۸ ح ۳۶۴۳۷. البداية و النهاية ۷  / ۳۶۲ حوادث سال ۴۰. كنز العمال ۱۳  / ۱۰۴ ح ۳۶۳۴۰، و ص ۱۴۲ ح ۳۶۴۴۴. خصائص اميرالمؤمنين‏ عليه السلام ۸۵ ح ۷۶، و ص ۹۳ ح ۸۷ و ص ۹۷ ح ۹۲. السنة، لابن ابى عاصم ۵۵۰ باب ۱۹۵ ح ۱۱۸۷ و ص ۶۳۰ ، باب ۲۳۳، ح ۱۵۵۵. فضائل الصحابة ۲  / ۶۴۹ ح ۱۱۰۴.

الصواعق المحرقة ۱۲۴، باب ۹، فصل ۲، ح ۲۵. المستدرك على الصحيحين ۳  / ۱۱. محاضرات الادباء ۴  / ۴۶۳ حدّ بيستم. الفردوس بمأثور الخطاب ۳  / ۶۱ ح ۴۱۷۱.

مشكاة المصابيح ۳  / ۱۷۲۰ ح ۶۰۸۱ كتاب مناقب. مرقاة المفاتيح ۱۰  / ۴۶۱ ح ۶۰۹۰ . مسند ابى‏ يعلى ۱  / ۲۹۳ ح ۳۵۵. مسند ابى ‏داوود الطيالسى: جزء سوم ۱۱۱ ح ۸۲۹ .

الآحاد و المثانى ۴  / ۲۷۸ ح ۲۲۹۸ شماره ۹۹۵. تاريخ الاسلام (عهد الخفاء) ۶۳۰ - ۶۳۱. الإحسان بتقريب صحيح ابن ‏حبّان ۱۵  / ۳۷۳ ح ۶۹۲۹ . حلية الاولياء ۶  / ۲۹۴ شماره ۳۸۵.

جامع الاصول ۹  / ۴۷۰ ح ۶۴۸۰ . كفاية الطالب ۱۱۵ باب ۱۹. موارد الظمآن ۲  / ۹۸۶ ح ۲۲۰۳. شرح مذاهب اهل السنه، ابن شاهين ۸۹ ح ۸۳ . المصنف، ابن ابى ‏شيبه: ۶  / ۳۷۵ ح ۳۲۱۱۲ كتاب فضائل.

الرياض النضرة ۲  / ۲۲۵ باب ۴، فصل ۶ . كنوز الحقائق ۱  / ۱۵۴ ح ۱۹۰۴.

۱۴. على‏ عليه السلام امام بامر الله:

فرائد السمطين ۸۳  - ۱  / ۸۲ ، باب ۱۵، ح ۶۳ ، و ص ۳۱۵، باب ۵۸ ، ح ۲۵۰. الجامع لاحكام القرآن (تفسير القرطبى) ۱۸ / ۲۷۸ ذيل آيه اول سوره معارج. تفسير ابى‏ سعود ۹ / ۲۹ ذيل همان آيه.

الكشف و البيان (تفسير الثعلبى) ورقه ۲۳۴ ذيل همان آيه. روح المعانى ۲۹  / ۵۵ ذيل همان آيه. تذكرة الخواص ۳۶ باب دوم. مختصر المحاسن المجتمعة ۱۶۸ باب ۴.

شواهد التنزيل ۳۸۵  - ۲  / ۳۸۱ ح ۱۰۳۰ - ۱۰۳۴. الفصول المهمة ۴۲ فصل اول. فيض القدير ۶  / ۲۱۸ ذيل ح ۹۰۰۰. جواهر العقدين قسم دوم ۹۹  - ۹۸ فصل ۴. وسيلة المال ۲۳۳ - ۲۳۴ باب ۴.

معارج العلى ۲۹  - ۲۶ معراج دوم. الصراط السوى ورقه ۱۵۹. توضيح الدلائل ورقه ۳۱۴ - ۳۱۵ قسم دوم، باب ۲.

۱۵. الامامة فى  ولد على ‏عليه السلام الى يوم القيامة:

در اين قسمت سه مطلب وجود دارد: اول امامت در ذريه پيامبر اسلام‏ صلى الله عليه و آله، دوم ذريه پيامبر اسلام ‏صلى الله عليه وآله از فرزندان اميرالمؤمنين‏ صلى الله عليه وآله، سوم ادامه امامت ائمه از ذريه پيامبر اسلام‏ صلى الله عليه وآله تا روز قيامت. در اينجا قسمت اول تأييد مى‏ شود، و قسمت دوم در شماره ۶۵ و قسمت سوم در شماره ۴۱ بيان خواهد شد.

الفصول المهمة ۲۹۲ فصل ۱۲. مروج الذهب ۱  / ۴۲ باب سوم. مقتل الحسين‏عليه السلام ۱  / ۱۴۶، فصل ۶ ، ح ۲۳. فرائد السمطين ۲  / ۳۱۹، باب ۶۱ ، ح ۵۷۱ . ينابيع المودة ۵۱۳۵۱۲ باب ۷۱، ح ۴۴، و ص ۵۱۵ ح ۵۹ .

۱۶. لا حلال الا ما احلّه الله و رسوله و هم:

المناقب، خوارزمى ۱۳۵ ح ۱۵۲ فصل ۱۴. مقتل الحسين‏ عليه السلام ۱  / ۸۰ فصل ۴ ح ۳۳.

۱۷. علّمت علياً عليه السلام علم الحلال و الحرام:

فرائد السمطين ۱  / ۲۶۸ باب ۵۲ ح ۲۱۰. تاريخ مدينة دمشق ۲  / ۴۸۶ (۴۲ / ۳۸۶ ح ۱۰۱۳) . الجامع الصحيح (سنن الترمذى) ۵  / ۶۳۷ ح ۳۷۲۲، كتاب مناقب. كفاية الطالب ۱۹۹ باب ۴۸.

توضيح الدلائل ورقه ۲۳۹ قسم دوم باب ۲۴. المعيار و الموازنة ۳۰۰. شواهد التنزيل ۳۵  - ۳۳ ۱ / ۴۳ و ص ۴۸ ح ۴۱، و ص ۴۰۰ ح ۴۲۲، و ص ۴۰۵ ح ۴۲۷. زين الفتى ۲  / ۶۴ ح ۳۳۴، فصل ۵ ، و ص ۹۳.

۱۸. على‏ عليه السلام امام المتقين:

المعجم الصغير ۲  / ۸۸ (محمد بن مسلم). مجمع البحرين ۳  / ۳۸۷ ح ۳۷۱۸. مجمع الزوائد ۹  / ۱۲۱. تاريخ اصبهان ۲  / ۲۰۰ شماره ۱۴۵۴. المناقب، خوارزمى ۲۹۵ ح ۲۸۷ فصل ۱۹، و ص ۳۲۸ ح ۳۴۰ فصل ۱۹.

موضح اوهام الجمع و التفريق ۱  / ۱۹۱، وهم ۶۳ . معرفة الصحابة، ابونعيم اصفهانى ۱  / ۲۸۲ ح ۹۳۱، و ۳  / ۱۵۸۷ ح ۴۰۰۲. مناقب على بن ابى ‏طالب‏ عليه السلام ۱۰۵ ح ۱۴۷. كفاية الطالب ۱۹۰ باب ۴۵.

تاريخ مدينة دمشق ۲  / ۲۵۷ (۴۲ / ۳۰۲ ح ۷۸۰، ص ۲۵۸ ح ۷۸۲  - ۷۸۱) ، و ص ۲  / ۴۴۰ (۳۷۰ ح ۹۵۶). الرياض النضرة ۲  / ۲۳۴ باب ۴، فصل ۶ . زين الفتى ۲  / ۳۹۴ ح ۵۱۷ ، فصل ۶.

حلية الاولياء ۱  / ۶۶ شماره ۴. الفردوس بمأثور الخطاب ۴  / ۱۶۳ ح ۶۵۰۴ . سمط النجوم العوالى ۳  / ۶۵ ح ۱۴۲. مطالب السئول ۱۷ باب اول فصل ۵.

توضيح الدلائل ورقه ۱۲۹، قسم دوم، باب اول، و ورقه ۲۲۵، قسم دوم، باب ۱۷. كنز العمال ۱۱  / ۶۱۹ ح ۳۳۰۱۰  - ۳۳۰۰۹. الفصول المهمة ۱۲۳ فصل اول. محاضرات الادباء ۶  / ۴۶۴ حد بيستم.

تاريخ بغداد ۱۳  / ۱۲۳ شماره ۷۱۰۶.

۱۹. كلّما علّمنى ربّى فقد علّمته علياً عليه السلام:

شواهد التنزيل ۲  / ۳۵۷ ح ۱۰۰۳. مناقب على بن ابى ‏طالب‏ عليه السلام ۵۰ ، ح ۷۳. ينابيع المودة ۷۹، باب ۱۴، ح ۲۱. كنز العمال ۱۳  / ۱۱۴ ح ۳۶۳۷۲. تاريخ مدينة دمشق ۲  / ۴۵۸ (۴۲ / ۳۸۵ ح ۱۰۱۲).

سير اعلام النبلاء ۲۵  - ۸  / ۲۴ شماره ۴. توضيح الدلائل ورقه ۲۱۳۲۱۰، قسم دوم باب ۱۵. زين الفتى ۱  / ۵۰۰ ح ۳۰۴، فصل ۵ . فرائد السمطين ۱  / ۳۴۰، باب ۶۳ ، ح ۲۶۳. المناقب، خوارزمى ۹۱، ح ۸۵ ، فصل ۷.

از مهم‏ترين احاديث و رواياتى كه دلالت بر علم بى پايان اميرالمؤمنين‏ عليه السلام دارد حديث «انا مدينة العلم و على ‏عليه السلام بابها» است، كه در صحت و تواتر از روايات بسيار معروف است.

۲۰. «و كل شى‏ء احصيناه فى امام مبين»:

ينابيع المودة ۸۷ باب ۱۴ ح۶۶ - ۶۸.

۲۱. لا تأخذه فى الله لومة لائم:

الصواعق المحرقة ۱۵۱ باب ۱۱، فصل اول، آيه پنجم. جواهر العقدين قسم دوم ۹۶، چهارم. شواهد التنزيل ۱  / ۱۶۹ ح ۱۸۰  - ۱۷۸. مفتاح النجاء ورقه ۶ ، باب اول، فصل اول. وسيلة المآل ۱۲۳ باب اول. الصراط السوى ورقه ۳۶. معارج العلى ۱۴۹ معراج ۹. رشفة الصادى ۵۹ ، باب اول، آيه ششم.

۲۲. لم يسبقه الى الايمان باللَّه احد:

المعجم الكبير ۶  / ۲۶۹ ح ۶۱۸۴ . مجمع الزوائد ۹  / ۱۰۲. كنز العمال ۱۱  / ۶۱۶ ح ۳۲۹۹۰. تاريخ مدينة دمشق ۱  / ۷۳ )(۴۲ / ۳۶ ح ۹۷) ، و ص ۱  / ۸۷ (۴۲  - ۴۱ ح ۱۱۹، و ص ۸۸ ح ۱۲۱).

خصائص اميرالمؤمنين‏ عليه السلام ۲۹ ح ۶ . فرائد السمطين ۱  / ۲۴۸، باب ۴۸، ح ۱۹۲. تاريخ الطبرى ۱  / ۱۱۶۰ (۲ / ۳۱۰) . توضيح الدلائل ورقه ۱۷۰ قسم دوم، باب ۳. ذخائر العقبى ۵۸ .

شرح نهج البلاغة ۱  / ۳۰، و ۱۳  / ۲۲۴ خطبه ۲۳۸. اسد الغابة ۴  / ۹۱ شماره ۳۷۸۳ على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام. الاصابة ۴  / ۵۶۴ شماره ۵۶۹۲ (على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام).

مفتاح النجاء ورقه ۲۰  - ۱۹ باب دوم، فصل ۲ و ۴. البداية و النهاية ۷  / ۳۴۷ حوادث سال ۴۰. معرفة علوم الحديث ۲۲ نوع هفتم. اسنى المطالب، وصابى ۱۱، باب ۲، ح ۳. الصراط السورى ورقه ۹۶. كفاية الطالب ۱۸۷، باب ۴۴.

۲۳. ليلة المبيت

به شماره ۲۷ مراجعه شود.

۲۴. اول الناس اسلاماً:

خصائص اميرالمؤمنين‏ عليه السلام ۱۹ ح ۱، و ص ۲۲ ح ۲، و ص ۲۶ ح ۴. فضائل الصحابة، نسائى ۱۳ ح ۳۴. السنن الكبرى ۵  / ۴۴ ح ۸۱۳۷ . مسند ابى‏داود الطيالسى جزء سوم ۹۳ ح ۶۷۸ .

تاريخ اصبهان ۲  / ۱۱۷ شماره ۱۲۵۷. تاريخ مدينة دمشق ۱  / ۷۸ (۴۲ / ۳۸ ح ۱۱۰) . تاريخ الطبرى ۱  / ۱۱۶۰ (۲ / ۳۱۰) . مسند احمد ۱  / ۲۲۷ ح ۱  / ۱۴۱ (۱۱۹۵).

فضائل الصحابة، احمد بن حنبل ۲  / ۵۹۰ ح ۹۹۹، و ص ۶۱۰ ح ۱۰۴۰. المناقب، خوارزمى ۵۶ ، ح ۲۲، فصل ۴. الجامع الصحيح (سنن الترمذى) ۵  / ۶۴۲ ح ۳۷۳۴، كتاب مناقب.

جامع المسانيد و السنن ۱۹  / ۹. الطبقات الكبرى ۳  / ۱۵ شماره ۳. المصنف، ابن ابى‏ شيبه ۳۷۱  - ۶  / ۳۷۰ ح ۳۲۰۷۶  - ۳۲۰۷۵. كتاب فضائل. سنن ابن‏ ماجه ۱  / ۴۴، باب ۱۱، ح ۱۲۰.

السنة، لابن ابى‏عاصم ۵۸۴ ، باب ۲۰۱، ح ۱۳۲۴. جمع الفوائد ۳  / ۵۱۵ ح ۸۷۰۶ . تهذيب التهذيب ۴  / ۲۰۳ شماره ۵۵۶۱ (على بن ابى‏ طالب ‏عليه السلام). اسنى المطالب، وصابى ۷، باب ۲، ح ۱۱.

السيرة النبوية، ابن‏هشام، ۱  / ۲۶۲. الاوائل ابوهلال العسكرى ۹۱، باب ۴. تهذيب الكمال ۲۰  / ۴۸۲ شماره ۴۰۸۹ (على بن ابى ‏طالب‏ عليه السلام). جامع الاصول ۹  / ۴۶۸ ح ۶۴۷۳.

البداية و النهاية ۷  / ۳۴۷، حوادث سال ۴۰. سمط النجوم العوالى ۲  / ۵۵۲.

۲۶. اول من عبد الله:

خصائص اميرالمؤمنين ‏عليه السلام ۳۱ ح ۷. مسند احمد ۱  / ۱۶۰ ح ۱  / ۹۹ (۷۷۸) فضائل الصحابة ۲  / ۶۸۱ ح ۱۱۶۴. المعجم الاوسط ۲  / ۴۴۴ ح ۱۷۶۷. تاريخ مدينة دمشق ۱  / ۶۱ (۴۲ / ۳۰ ح ۸۷).

المنتظم ۵۶۱ (۲  / ۱۱۷) . وسيلة المآل ۲۱۳ باب ۴. توضيح الدلائل ورقه ۱۷۲، قسم دوم، باب ۳. منابع ديگرى نيز در شماره ۲۴ ذكر شده است.

۲۷. فدى رسول‏ الله بنفسه:

اسد الغابة ۴  / ۱۰۳ شماره ۳۷۸۳ (على بن ابى ‏طالب‏ عليه السلام). الفصول المهمة ۴۸، باب اول. احياء علوم الدين، غزالى: ۳  / ۲۷۳ (بيان ايثار و فضل آن). تذكرة الخواص ۴۱، باب ۲.

جواهر المطالب ۱  / ۲۱۷، باب ۳۴. كفاية الطالب ۲۳۹، باب ۶۲ . تاريخ الخميس ۱  / ۳۲۵. غرائب القرآن (تفسير النيسابورى) ۱  / ۵۷۷ ذيل آيه ۲۰۷ سوره بقره. مختصر المحاسن الجمتمعة ۱۶۸ - ۱۶۹، باب ۴.

زين الفتى ۲  / ۴۲۳ ح ۵۳۳ ، فصل ۶. فرائد السمطين ۱  / ۳۳۰، باب ۶۰ ، ح ۲۵۶. المناقب، خوارزمى: ۱۲۷ ح ۱۴۱ فصل ۱۲. شواهد التنزيل ۱  / ۱۲۳ ح ۱۳۳، و ص۱۳۰ - ۱۳۱ ح۱۴۱ - ۱۴۲.

المستدرك على الصحيحين ۳  / ۴. تاريخ مدينة دمشق ۱  / ۱۵۳ (۴۲ / ۶۷ ح ۱۸۷) . مسند احمد ۱  / ۵۷۳ ح ۱  / ۳۴۸ (۳۲۴۱) . معرفة الصحابة، ابونعيم اصفهانى ۱  / ۸۷ ح ۳۴۳.

مجمع الزوائد ۷  / ۲۷ (سوره انفال). معالم التنزيل (تفسیر البغوى) ۲  / ۲۴۴، آيه ۳۰ سوره انفال. بحر العلوم (تفسير السمرقندى) ۲  / ۱۵ ذيل همان آيه.

۲۸. نصبه الله:

شرح نهج البلاغة ۲۸۹  - ۲  / ۲۸۸ خطبه ۳۷. معرفة الصحابة، ابونعيم اصفهانى ۵  / ۲۸۸۵ ح ۶۷۷۹ . شواهد التنزيل ۲  / ۴۵۲ ح ۱۱۱۹، و همچنين ح ۱۱۱۷ ۱۱۱۶ و ۱۱۱۸. فرائد السمطين ۱ / ۳۱۵، باب ۵۸ ، ح ۲۵۰. منابع ديگرى نيز در شماره ۳۳ هم ذكر خواهد شد.

۲۹. انه امام من الله:

حلية الاولياء ۱  / ۶۶ شماره ۴. المناقب، خوارزمى ۳۱۱ ح ۳۱۱، فصل ۱۹. فرائد السمطين ۱  / ۱۴۴، باب ۲۶، ح ۱۰۸، و ص ۳۱۵، باب ۵۸ ، ح ۲۵۰. كفاية الطالب ۲۱۵، باب ۵۷.

تاريخ مدينة دمشق ۲  / ۳۳۹) ۴۲ / ۳۳۰ ح ۸۴۹) . تاريخ بغداد ۱۴  / ۹۹ شماره ۷۴۴۱ (لاهز بن عبدالله). مطالب السؤول ۱۷، باب اول، فصل ۵ . شرح نهج البلاغة ۹  / ۱۶۸ خطبه ۱۵۴.

التفسير الكبير (تفسير الفخر الرازى) ۱  / ۲۰۷ (مسائل فقهيه مستنبطه از سوره فاتحه، مسئله نهم). در شماره ۵ گذشت، و در شماره ۵۰ هم ذكر خواهد شد.

۳۰. لن يتوب الله على احد انكر ولايته:

فرائد السمطين ۱  / ۵۴، باب ۵ ح ۱۹. شواهد التنزيل ۱  / ۲۶۸، ح ۲۶۲. المناقب، خوارزمى ۳۱۸، ح ۳۲۰، فصل ۱۹. توضيح الدلائل ورقه ۱۲۶، قسم دوم، باب اول.

۳۱. من شک فى الولاة فقد كفر

تاريخ مدينة دمشق ۲۷۴  - ۲  / ۲۷۳ (۳۰۹  - ۴۲  / ۳۰۸ ح ۸۰۳  - ۸۰۰). سمط النجوم العوالى ۳  / ۴۷ ح ۷۰. الرياض النضرة ۲  / ۲۵۴، باب ۴.

مفتاج النجاء ورقه ۳۹، باب ۳، فصل ۱۲، قسم اول، توضيح الدلائل، ورقه ۲۵۷، قسم دوم، باب ۳۵. اسنى المطالب، وصابى ۸۴ ، باب ۱۴، ح ۱۴. معارج العلى ۱۰۸، معراج هشتم.

۳۲. من شکّ فى واحد من الائمة فقد شک فى الكل منهم:

المناقب، خوارزمى ۳۲۹ ح ۳۴۷، فصل ۱۹. توضيح الدلائل: ورقه ۱۹۴، قسم دوم، باب ۸ . زين الفتى ۲  / ۳۷۲ ح ۵۰۵ ، فصل ۶ . تاريخ مدينة دمشق ۲  / ۴۴۹ (۴۲ / ۳۷۴ ح ۹۷۲).

الفردوس بمأثور الخطاب ۳  / ۶۲ ح ۴۱۷۵. كفاية الطالب ۲۴۶ باب ۶۲ . فرائد السمطين ۲  / ۳۳۵، باب ۶۱ ، ح ۵۸۹ . كنوز الحقائق ۱  / ۳۸۶، ح ۴۷۷۲.

۳۳. على‏ عليه السلام افضل الناس بعدى:

شواهد التنزيل ۲  / ۳۵۷ ح ۱۰۰۳. مودة القربى: مودة هفتم. ينابيع المودة ۳۰۲، باب ۵۶ ، ح ۸۵۳ . فضائل الصحابة ۲  / ۶۰۴ ح ۱۰۳۳، و ص ۶۴۶ ح ۱۰۹۷. الرياض النضرة ۲  / ۲۷۶ باب ۴، فصل ۷.

البحر الزخّار (مسند البزّار) ۵  / ۵۵ ح ۱۶۱۶. و از مهم‏ترين روايات اين باب حديث «على ‏عليه السلام خير البشر فمن ابى فقد كفر» و نظائر آن است، كه در صحت و تواتر مشهور است.

براى منابع بيشتر به شماره ۲۸ مراجعه شود.

۳۴. من عادى علياً عليه السلام و لم يتولّه فعليه لعنتى:

المعجم الاوسط ۷  / ۲۴۰ ح ۶۴۶۴ . كنز العمال ۱۱  / ۶۰۹ ح ۳۲۹۴۷. مفتاح النجاء ورقه ۴۹، باب ۳، فصل ۱۶. معارج العلى ۸۰ ، معراج ششم. جامع الاحاديث ۵  / ۱۵۵ ح ۱۴۰۲۶.

كنوز الحقائق ۱  / ۳۷۱ ح ۴۵۹۸. اسد الغابة ۲  / ۱۶۴ شماره ۱۵۸۹ (رافع مولى عائشة). مودة القربى : مودة ۶ . ينابيع المودة ۳۰۱، باب ۵۶ ، ح ۸۴۶.

المناقب، خوارزمى ۶۷ ، ح ۴۰، فصل ۶ ، و ص ۳۰۲، ح ۲۹۷، فصل ۱۹. سمط النجوم العوالى ۳  / ۶۷ ح ۱۵۲. كفاية الطالب ۴۲۳ باب ۸ پس از باب ۱۰۰.

۳۵. على ‏عليه السلام جنب الله:

ينابيع المودة ۵۹۴ ، باب ۹۵، ح ۱  - ۲. توضيح الدلائل ورقه ۱۳۲، قسم دوم، باب اول. معارج العلى ۲۱، معراج اول. فرائد السمطين ۲  / ۲۵۳، باب ۴۸، ح ۵۲۳ .

۳۶. لن يوضح تفسيره الاعلى:

شواهد التنزيل ۱  / ۳۹ ح ۲۹ و ص ۴۰ ح ۳۰، و ص ۴۲ ح ۳۱، و ص ۴۸ ح ۴۲ و ص ۴۹ ح ۴۳. حلية الاولياء ۱  / ۶۵ شماره ۴. فرائد السمطين ۱  / ۳۵۵، باب ۶۶ ، ح ۲۸۱.

المناقب، خوارزمى ۹۰، ح ۸۲  - ۸۱ ، و ص ۹۴، ح ۹۲ فصل ۷. سمط النجوم العوالى ۳  / ۴۸ ح ۷۳. الطبقات الكبرى  ۲  / ۲۵۷. جامع المسانيد و السنن ۱۹  / ۱۶.

تهذيب الكمال ۲۰  / ۴۸۷ شماره ۴۰۸۹ (على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام). تهذيب التهذيب ۴  / ۲۰۳ شماره ۵۵۶۱ (على بن ابى ‏طالب‏ عليه السلام). الرياض النضرة ۲  / ۲۶۲، باب ۴، فصل ۶.

تاريخ الخلفاء ۱۸۵. تارخى الاسلام (عهد الخفاء) ۶۳۷ . تاريخ مدينة دمشق ۳۲  - ۳  / ۲۶ (۴۰۰  - ۴۲  / ۳۹۸ ح ۱۰۵۳  - ۱۰۴۷) . الصراط السوى ورقه ۲۱۵. اسنى المطالب، وصابى ۴۶، باب ۹، ح ۵ .

توضيح الدلائل ورقه ۲۱۱، قسم دوم، باب ۱۵. نظم درر السمطين ۱۲۵، قسم دوم از سمط اول. الاستيعاب ۳  / ۱۱۰۷ شماره ۱۸۵۵ (على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام). مطالب السؤول ۲۶، باب اول، فصل ۶ . مفتاح النجاء ورقه ۴۴، باب سوم، فصل ۱۴.

۳۷. من كنت مولاه فعلى مولاه:

حديث «من كنت مولاه فهذا على مولاه» از احاديث متواتر و قطعى است كه كتب و رسائل زيادى درباره آن تأليف شده است. در اين باره به مقدمه كتاب «نور الامير» مراجعه شود.

۳۸. على ‏عليه السلام اخى:

فضائل الصحابة ۲  / ۶۶۵ ح ۱۱۳۴. تاريخ مدينة دمشق ۱  / ۱۳۷ (۴۲ / ۶۲ ح ۱۷۱). الفردوس بمأثور الخطاب ۲  / ۲۵۷ ح ۳۱۹۵. كنز العمال ۱۳  / ۱۳۸ ح ۳۶۴۳۵.

المناقب، خوارزمى ۱۵۲، ح ۱۷۹، فصل ۱۴. الاستيعاب ۳  / ۱۰۹۸ شماره ۱۸۵۵ (على بن ابى ‏طالب ‏عليه السلام). الرياض النضرة ۲  / ۲۲۰ باب ۴، فصل ۶ . جواهر المطالب ۱  / ۶۹، باب ۱۰.

المصنف، ابن ابى شبيه ۶  / ۳۶۹ ح ۳۲۰۷۰. كتاب فضائل المحاسن و المساوى ۳۵ (مساوى تلك الحروب). مختصر اتحاف السادة المهرة ۹  / ۱۸۸ ح ۷۴۶۸. نهاية الارب ۲۰  / ۴.

بعضى ‏از روايات اخوت در شماره ۲ گذشت. منابع ديگرى در شماره ۴۵ خواهد آمد.

۳۹. على‏ عليه السلام وصيى:

المعجم الكبير ۶  / ۲۲۱ ح ۶۰۶۳ . اسنى المطالب، وصابى ۸۹ ، باب ۱۴، ح ۴. الرياض النضرة ۲  / ۲۳۴، باب ۴، فصل ۶ . سمط النجوم العوالى ۳  / ۴۱، ح ۵۳ .

مناقب على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام ۲۶۱، ح ۳۰۹. بخشى از روايات وصايت در شماره ۳ گذشت و قسمت ديگرى در شماره ۴۶ خواهد آمد.

۴۰. موالاته من الله عزوجل:

فرائد السمطين ۱  / ۸۱ باب ۱۵، ح ۶۲ . كفاية الطالب ۷۵، باب ۵ . المناقب، خوارزمى ۳۱۲، ح ۳۱۲، فصل ۱۹. معرفة علوم الحديث ۹۶، نوع ۲۴. تاريخ مدينة دمشق ۲  / ۹۷ (۴۲ / ۲۴۱، ح ۶۰۲ ).

شواهد التنزيل ۲  / ۲۲۳ ح ۸۵۵ . براى منابع بيشتر به شماره‏ هاى ۷ و ۱۴ مراجعه شود.

۴۱. لن يفترقا حتّى يردا علىّ الحوض:

حديث ثقلين از مهم‏ترين روايات صحيح و معتبر است كه كتب مستقلى درباره آن تأليف شده است.

۴۲. انّهم امناء الله فى ارضه:

فرائد السمطين ۲  / ۶۶، باب ۱۵ ح ۳۹۰، و ص ۲۵۳ باب ۴۸، ح ۵۲۳ . مقتل الحسين‏ عليه السلام ۱  / ۹۹ فصل ۵ ح ۲۱. ينابيع المودة ۲۴، باب ۳، ح ۱۵۶ ۱۵، باب ۴۴، ح ۱۷.

۴۳. «ان هو الا وحى يوحى»:

موضح اوهام الجمع و التفريق ۱  / ۱۹۱، و هم ۶۳ . زين الفتى ۲  / ۴۱۴، ح ۵۳۰ ، فصل ۶ . تاريخ مدينة دمشق ۳۳۶  - ۲  / ۳۳۳ (۳۲۸  - ۴۲  / ۶۳۲ ح ۸۴۵  - ۸۴۳ ).

تاريخ بغداد ۱۱۳  - ۱۱  / ۱۱۲ شماره ۵۸۰۵ (عبدالجبار بن احمد السمسار). المناقب، خوارزمى ۳۲۲، ح ۳۲۹، فصل ۱۹، و ص ۳۵۹، ح ۳۷۲، فصل ۲۲. كفاية الطالب ۱۸۴، باب ۴۲. الفردوس بمأثور الخطاب ۳  / ۳۵۴ ح ۵۰۶۶ .

۴۴. من كنت مولاه فهذا على مولاه:

اين شماره هم همانند شماره ۳۷ همان حديث غدير است با مقدمه «الست اولى بكم من انفسكم» كه در كثرت طرق و روايات بسيار معروف و مشهور است، و مصادر و منابع فراوانى دارد.

۴۵. على‏ عليه السلام اخى:

المناقب، خوارزمى ۱۴۴، ح ۱۶۸، فصل ۱۴. مناقب على بن ابى‏ طالب ‏عليه السلام، ۹۱، ح ۱۳۴. كنز العمال ۱۱  / ۶۲۴، ح ۳۳۰۴۳. حلية الاولياء ۷  / ۲۵۶، شماره ۳۸۹.

تاريخ مدينة دمشق ۱  / ۱۳۴) ۴۲ / ۵۹، ح ۱۶۲) . المعجم الاوسط ۶  / ۲۳۴ ح ۵۴۹۴ . موضح اوهام الجمع و التفريق ۱  / ۴۴۱ (ابوبكر احمد بن سلمان).

فضائل الصحابة ۲  / ۵۹۸، ح ۱۰۱۹، و ص ۶۶۸ ، ح ۱۱۴۰. زين الفتى ۲  / ۳۸۸، ح ۵۱۱ ، فصل ۶ . ذخائر العقبى ۹۲. المطالب العالية ۴  / ۵۸ ح ۳۹۵۴. تذكرة الخواص ۳۰، باب ۲.

مختصر اتحاف السادة المهرة ۹  / ۱۸۸ ح ۷۴۶۹. فرائد السمطين ۱  / ۲۲۷، باب ۴۴، ح ۱۷۷. براى منابع بيشتر به شماره ‏هاى ۲ و ۳۸ مراجعه شود.

۴۶. على‏ عليه السلام وصيى:

زين الفتى ۲  / ۱۷۱ ح ۴۰۸، فصل ۵ . شواهد التنزيل ۱  / ۹۸، ح ۱۱۵، و ۲  / ۲۸۰، ح ۹۱۵. تاريخ مدينة دمشق ۱  / ۱۰۴ (۴۲ / ۵۰ ح ۱۴۰) . توضح الدلائل ورقه ۲۶۰  - ۲۵۹ قسم دوم، باب ۳۷.

در شماره ‏هاى ۳ و ۳۹ منابع ديگرى ذكر شد.

۴۷. على‏ عليه السلام واعى علمى:

فرائد السمطين ۱  / ۱۵۰ باب ۲۹، ح ۱۱۳. المعجم الكبير ۱۲  / ۱۴، ح ۱۲۳۴۱. مجمع الزوائد ۹  / ۱۱۱. المناقب، خوارزمى ۱۴۲، ح ۱۶۳، فصل ۱۴.

كنز العمال ۱۱  / ۶۰۳، ح ۳۲۹۱۱، و ۱۳  / ۱۷۷، ح ۳۶۵۲۵. حلية الاولياء ۱  / ۶۷ شماره ۴. كفاية الطالب ۱۱۰، باب ۱۷، و ص ۱۶۸، باب ۳۷، و ص ۲۳۶، باب ۶۲. الجامع الصغير ۲  / ۱۷۷ ح ۵۵۹۳.

فيض القدير ۴  / ۳۵۶. تاريخ مدينة دمشق ۲  / ۴۸۲ (۴۲ / ۳۸۵ ح ۱۰۱۰). اسنى المطالب، وصابى ۴۷، باب ۹، ح ۱۰. البداية و النهاية ۷  / ۳۷۳ حوادث سال ۴۰.

در شماره‏ هاى ۱۷ و ۱۹ در باب علم اميرالمؤمنين‏ عليه السلام نيز منابع ديگرى ذكر شد.

۴۸. على‏ عليه السلام خليفتى على تفسير كتاب الله:

جواهر المطالب ۱  / ۱۸۰، باب ۱۲. كفاية الطالب ۲۰۵، باب ۵۱ . شرح نهج البلاغة ۲۱۱  - ۱۳  / ۲۱۰ خطبه ۲۳۸. كنز العمال ۱۱  / ۶۰۳ ح ۳۲۹۱۲. سمط النجوم العوالى ۳  / ۶۳ ح ۱۳۱.

جامع الاحاديث ۶  / ۱۹۸ ، ح ۱۴۳۱۹. المعجم الاوسط ۵  / ۴۵۵ ح ۴۸۷۷. الجامع الصغير ۲  / ۱۷۷ ح ۵۵۹۴ . فيض القدير ۴  / ۳۵۶. منابع بيشتر در شماره ۴ و ۴۱ ذكر شد.

۴۹. على‏ عليه السلام الداعى الى الله و العامل بما يرضاه:

اوصافى است كه اميرالمومنين على ‏عليه السلام در حد كمال واجد آنها بودند، و احدى در آن شک ندارد.

۵۰. على عليه السلام الامام الهادى من الله:

منابعى در شماره ‏هاى ۴ و ۵ و ۲۹ و ۴۸ بيان شد. همچنين مراجعه شود به: فرائد السمطين ۱  / ۵۴، باب ۵ ، ح ۱۹، ينابيع المودة ۵۹۴ ، باب ۹۵، ح ۴.

۵۱. على‏ عليه السلام قاتل الناكثين و القاسطين و المارقين بامر الله:

تاريخ  مدينة دمشق ۳  / ۲۰۰ (۴۲ / ۴۶۸ ح ۱۲۰۶) . كنز العمال ۱۳  / ۱۱۳ ح ۳۶۳۶۷. زين الفتى ۱  / ۳۴۵ ح ۲۳۸، فصل ۵ . موضح اوهام الجمع و التفريق ۱  / ۳۸۷ (ابراهيم بن هراسه).

البحر الزخار (مسند البزّار) ۲  / ۲۱۵ ح ۶۰۴ . البداية و النهاية ۳  / ۳۱۷ حوادث سال ۳۷. المستدرك على الصحيحين ۳  / ۱۳۹. كفاية الطالب ۱۷۳ باب ۳۸.

المحاسن و المساوى ۳۱  - ۳۲ (مساوى تلك الحروب). فرائد السمطين ۱  / ۲۸۱، باب ۵۳ ، ح ۲۲۰. المناقب، خوارزمى ۱۹۰، ح ۲۲۵  - ۲۲۴، فصل ۱۶. مطالب السؤول ۲۴، باب اول، فصل ۶ . توضيح الدلائل، ورقه ۲۱۵، قسم دوم، باب ۱۶.

۵۲. اللهم وال من والاه و عاد من عاده:

اين فقره هم جزئى از حديث غدير است كه منابع آن در شماره ‏هاى ۳۷ و ۴۴ بيان شد. براى منابع بيشتر به شماره ‏هاى ۳۴،۳۰،۲۱،۱۲ مراجعه شود.

۵۳. اكمل الله عزوجل دينكم بامامته:

تاريخ مدينة دمشق ۷۸  - ۲  / ۷۵ (۲۳۴  - ۴۲  / ۲۳۳ ح ۵۸۰  - ۵۷۷ ) ، و ص ۲  / ۸۶ (۲۳۷ ح ۵۸۸ ) . الدرّ المنثور ۲  / ۲۵۹ ذيل آيه ۳ سوره مائده.

فرائد المسمطين ۱  / ۷۴ باب ۱۲ ح ۴۰ و ص ۷۷، باب ۱۳، ح ۴۴، و ص ۳۱۴، باب ۵۸ ، ح ۲۵۰. المناقب، خوارزمى ۱۳۵، ح ۱۵۲، فصل ۱۴. شواهد التنزيل ۲۰۲  - ۱  / ۲۰۱ ح ۲۱۲  - ۲۱۱.

مقتل الحسين ‏عليه السلام ۸۱ فصل ۴ ح ۳۵. توضيح الدلائل ورقه ۱۹۵ قسم دوم، باب ۹. زين الفتى ۲  / ۲۶۵ ح ۴۷۴ فصل ۵ . مناقب على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام ۱۹، ح ۲۴.

تاريخ بغداد ۸  / ۲۹۰ شماره ۴۳۲۹ (حبشون بن موسى الخلال). توضيح الدلائل ورقه ۱۵۵ قسم دوم، باب ۲.

۵۴. من لم يأتمّ بالائمة حبط عمله:

حلية الاولياء ۱  / ۸۶ شماره ۴. تاريخ مدينة دمشق ۲  / ۹۵ (۴۲ / ۲۴۰، ح ۵۹۹ ) . كنز العمال ۱۲  / ۱۰۳، ح ۳۴۱۹۸. فرائد السمطين ۱  / ۵۳  - ۵۵، باب ۵ ، ح ۱۹  - ۱۸.

اسنى المطالب، وصابى ۶۴ ، باب ۱۰، ح ۱۵. توضيح الدلائل ورقه ۱۸۹، قسم دوم، باب ۱۴. شرح نهج البلاغة ۹  / ۱۷۰، خبر ۱۲، خطبه ۱۵۴. معارج العلى ۳۶، معراج ۲. مفتاح النجاء ورقه ۴۷، باب ۳، فصل ۱۶.

۵۵. على ‏عليه السلام انصركم لى:

تاريخ مدينة دمشق ۲  / ۴۱۹ (۴۲ / ۳۶۰ ح ۹۲۶) . كفاية الطالب ۲۳۴، باب ۶۲ . زين الفتى ۱  / ۱۳۱ ح ۳۵، فصل ۵ . فرائد السمطين ۱  / ۲۳۶، باب ۴۶، ح ۱۸۴  - ۱۸۳.

كنز العمال ۱۱  / ۶۲۴ ح ۳۳۰۴۲  - ۳۳۰۴۱. المناقب، خوارزمى ۳۲۰ ح ۳۲۶، فصل ۱۹. المعجم الكبير ۲۲  / ۲۰۰ ح ۵۲۶ . مجمع الزوائد ۹  / ۱۲۱. تهذيب الكمال ۳۳  / ۲۶۰ شماره ۷۳۲۷.

حلية الاولياء ۳  / ۲۷ شماره ۲۰۲. شواهد التنزيل ۲۹۷  - ۱  / ۲۹۵ ح ۳۰۳،۳۰۲. جواهر المطالب ۱ / ۹۲ باب ۱۴. ذخائر العقبى ۶۹ . الرياض النضرة ۲  / ۲۲۷، باب ۴، فصل ۶ .

سمط النجوم العوالى ۳  / ۳۹ ح ۴۵. مناقب على بى ابى‏ طالب‏ عليه السلام ۲۰۱، ح ۲۳۹. توضيح الدلائل ورقه ۲۰۷، قسم دوم، باب ۱۴. تاريخ بغداد ۱۱  / ۱۷۳ شماره ۵۸۷۷ (عيسى بن محمد ابوموسى).

۵۶. على‏ عليه السلام احقكم بى:

خصائص اميرالمؤمنين ‏عليه السلام ۷۵، ح ۶۲ . المعجم الكبير ۱  / ۱۰۷ ح ۱۷۶. المستدرك على الصحيحين ۳  / ۱۲۶. تاريخ مدينة دمشق ۱  / ۱۲۹ (۵۶ - ۴۲  / ۵۵ ح ۱۵۳).

فضائل الصحابة ۲  / ۶۵۲ ح ۱۱۱۰. مجمع الزوائد ۹  / ۱۳۴. جواهر المطالب ۱  / ۲۶۸ باب ۴۲.

۵۷. على ‏عليه السلام اقربكم الى:

جواهر المطالب ۱  / ۵۹، باب ۱۰. تاريخ مدينة دمشق ۳  / ۷۰ (۴۲ / ۴۱۱ ح ۱۱۰۰) ، و ص ۳  / ۱۲۵ (۴۳۷ ح ۱۱۴۷) . توضح الدلائل ورقه ۲۴۸، قسم دوم، باب ۲۸. تذكرة الخواص ۲۵، باب ۲.

جواهر العقدين قسم دوم ۱۵۰، ششم. الصواعق المحرقة ۱۵۶، باب ۱۱، فصل اول، ذيل آيه نهم. مسند احمد ۷  / ۴۲۶ ح ۶  / ۳۰۰ (۲۶۰۲۵ ) . المستدرك على الصحيحين ۳  / ۱۳۸.

المصنف ابن ابى‏ شيبه ۶  / ۳۶۸ ح ۳۲۰۵۷، كتاب فضائل. المعجم الكبير ۲۳  / ۳۷۵ ح ۸۸۷ . فضائل الصحابة ۲  / ۶۸۶ ح ۱۱۷۱. كنز العمال ۱۳  / ۱۴۶، ح ۳۶۴۵۹.

۵۸. على ‏عليه السلام اعزّكم علىّ:

مناقب على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام ۲۳۸ ح ۲۸۵.

۵۹. الله عزوجل و انا عنه راضيان:

تاريخ مدينة دمشق ۶۵  - ۲  / ۶۴ (۲۲۷  - ۴۲  / ۲۲۶ ح ۵۶۳  - ۵۶۲ ) . مناقب على بن ابى‏ طالب ‏عليه السلام ۲۵ ح ۳۷. المعجم الكبير ۱  / ۳۱۹ ح ۹۴۶.

مجمع الزوائد ۹  / ۱۳۱. كنز العمال ۱۱  / ۶۲۱ ح ۳۳۰۱۹، و ۱۳  / ۱۰۷ ح ۳۶۳۴۹. سمط النجوم العوالى ۳  / ۶۴ ح ۱۳۹. كنوز الحقائق ۱  / ۹۱ ح ۱۰۵۱.

۶۰. ما نزلت آية مدح فى القرآن الا فيه:

شواهد التنزيل ۱  / ۳۰ ح ۱۳، و ص ۵۹  - ۵۷ ح ۶۰  - ۵۷ ، و ص ۶۴ ، ح ۷۰، و ص ۶۸ ، ح ۷۷ و ص ۸۰ ، ح ۸۱ . توضيح الدلائل ورقه ۱۵۲ قسم دوم، باب ۲. كفاية الطالب ۱۴۰  - ۱۳۹ باب ۳۱.

فضائل الصحابة ۲  / ۶۵۴ ح ۱۱۱۴. الشريعة، آجرى ۳  / ۱۹۷ ح ۱۵۴۸. المعجم الكبير ۱۱  / ۲۶۴ ح ۱۱۶۸۷. الصواعق المحرقة ۱۲۷، باب ۹، فصل ۳. تاريخ مدينة دمشق ۲  / ۴۳۰) ۴۲ / ۳۶۳ ح ۹۳۹).

مجمع الزوائد ۹  / ۱۱۲. حلية الاولياء ۱  / ۶۴ شماره ۴. المناقب، خوارزمى ۲۶۷ ح ۲۴۹ فصل ۱۷. كنز العمال ۱۱  / ۶۰۴ ح ۳۲۹۲۰، و ۱۳  / ۱۰۸ ح ۳۶۳۵۳. معرفة الصحابة، ابونعيم اصفهانى ۱  / ۸۵ ح ۳۳۴.

۶۱. نزول «هل اتى على الانسان» فى اهل ‏البيت ‏عليهم السلام:

نزول سوره «هل اتى» در شأن اهل ‏بیت ‏علیهم السلام از مسلّمات تاریخ و حدیث است، و عده زيادى آن را نقل كرده ‏اند. علامه امینی آن را از ۳۴ نفر از علماى اهل‏ سنت نقل فرموده است.

مراجعه شود به: الغدير ۱۱۲  - ۳  / ۱۰۷.

۶۲. على‏ عليه السلام ناصر دين الله:

مضمون اين قسمت و قسمت بعدى اجتماعى است، به شماره ۵۵ هم مراجعه شود.

۶۳. على ‏عليه السلام التقى النقى الهادى المهدى:

در شماره ۱۲ گذشت كه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام »امام المتقين« است. شرح نهج البلاغة ۱۳  / ۲۱۰ خطبه ۲۳۸. المناقب، خوارزمى ۳۱۹ ح ۳۲۳ فصل ۱۹. توضيح الدلائل ورقه ۱۲۹ قسم دوم، باب اول.

براى منابع بيشتر به شماره ۸۲ مراجعه شود.

۶۴. على و بنوه ‏عليهم السلام خير الاوصياء:

فرائد السمطين ۱  / ۱۳۷، باب ۲۳، ح۱۰۱، ۳۱۷  - ۳۱۴ باب ۵۸ ح ۲۵۰. زين الفتى ۲  / ۳۹۰ ح ۵۱۳ فصل ۶ ، و ص ۳۹۲ ح ۵۱۶ . كفاية الطالب ۲۵۵، باب ۶۲ .

المناقب، خوارزمى ۳۱۲، ح ۳۱۳، فصل ۱۹. مقتل الحسين‏ عليه السلام ۱  / ۱۴۷، فصل ۶ ، ح ۲۴. ينابيع المودة ۲۹۱، باب ۵۶ ، ح ۵۹۴ ۷۵۸ باب ۹۵، ح ۴.

توضيح الدلائل ورقه ۲۲۶  - ۲۲۵، قسم دوم، باب ۱۷، ورقه ۲۵۶، باب ۳۵.

۶۵. ذريتى من صلب اميرالمؤمنين على ‏عليه السلام:

المعجم الكبير ۳  / ۴۴ ح ۲۶۳۰. كنز العمال ۱۱  / ۶۰۰ ح ۳۲۸۹۲. المناقب، خوارزمى ۳۲۷ ح ۳۳۹، فصل ۱۹. الصواعق المحرقة ۱۲۴، فصل ۲، ح ۲۷. كفاية الطالب ۳۷۹.

مناقب على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام ۴۹، ح ۷۲. الجامع الصغير ۱  / ۲۶۲ ح ۱۷۱۷. فيض القدير ۲  / ۲۲۳. التحاف بحبّ الاشراف ۳۱، باب اول. تاريخ مدينة دمشق ۲  / ۱۵۹) ۴۲ / ۲۵۹ ح ۶۴۶).

سمط النجوم العوالى ۳  / ۳۵ ح ۳۵. الرياض النضرة ۲  / ۲۲۲، باب ۴، فصل ۶ . اسنى المطالب، وصابى ۱۶، باب ۴، ح ۳. رشفة الصادى ۸۲ ، باب ۳. ذخائر العقبى، ۶۷ . فرائد السمطين ۱  / ۲۲۴ باب ۵۸ ، ج ۳۵۲.

۶۶. منكم اعداء الله:

كنز العمال ۱۱  / ۶۲۶ ح ۳۳۰۵۰. المعجم الكبير ۳  / ۸۱ ح ۲۷۲۶. الصواعق المحرقة ۱۷۴ باب ۱۱ فصل اول مقصد سوم. مجمع الزوائد ۹  / ۱۷۲. مفتاح النجاء: ورقه ۱۰ باب اول، فصل ۲. كفاية الطالب ۱۱۷ باب ۲۰. احياء الميت ۲۴۴ ح ۱۵. معارج العلى ۷۹ معراج ۶ .

۶۷ . لا يبغض علياً عليه السلام الا شقىّ:

كنز العمال ۱۳  / ۱۴۵ ح ۳۶۴۵۸. الفصول المهمة ۱۲۵ فصل اول. المناقب، خوارزمى ۷۸، ح ۶۲ ، فصل ۶ . مجمع الزوائد ۹  / ۱۳۲. نزهه المجالس ۲  / ۱۲۱ (باب مناقب على بن ابى ‏طالب‏ عليه السلام).

زين الفتى ۲  / ۱۹۷ ح ۴۲۸، و ص ۲۱۴ ح ۴۴۰، فصل ۵ . فرائد السمطين ۱  / ۱۳۴ باب ۲۲ ح ۹۷ و ۲  / ۴۰ باب ۸ ح ۳۷۳. الرياض النضرة ۲  / ۲۴۹ باب ۴ فصل ۶ .

مقتل الحسين‏ عليه السلام ۱  / ۱۶۳ فصل ۶ ح ۶۹ . جواهر العقدين قسم دوم ۲۴۲، دهم. الصواعق المحرقة ۱۷۳ باب ۱۱، فصل اول، مقصد دوم. ذخائر العقبى ۱۸. سمط النجوم العوالى ۳  / ۴۴ ح ۶۲ . جواهر المطالب ۱  / ۱۷۴، باب ۲۳.

۶۸. لا يوالى علياً عليه السلام الا تقىّ:

مضمون اين شماره از واضح‏ترين حقايق است. مراجعه شود به: فرائد السمطين ۲  / ۳۵ باب ۷ ح ۳۷۱.

۶۹. «و العصر. ان الانسان لفى خسر»:

شواهد التنزيل ۴۸۳  - ۲  / ۴۸۰ ح ۱۱۵۸  - ۱۱۵۴. مفتاج النجاء ورقه ۳۲، باب ۳، فصل ۱۱. توضيح الدلائل ورقه ۱۷۰، قسم دوم، باب سوم.

۷۰.  ليعمل كل امرئ على ما يجد لعلى‏ عليه السلام فى قلبه من الحبّ و البغض:

روايات زيادى در اين باره وجود دارد، كه عده‏ اى از صحابه منافق بوده و وارد بهشت نمى‏ شوند. مراجعه شود به: صحيح مسلم ۴  / ۲۱۴۳ ح ۲۷۷۹ (۹) ، كتاب صفات المنافقين و احكامهم.

۷۱. المهدى‏ عليه السلام يأخذ بحق اللَّه و بكلّ حق هولنا:

مروج الذهب ۱  / ۴۳ باب سوم. فرائد السمطين ۱  / ۴۰، باب اول، ح ۴. الفردوس بمأثور الخطاب ۲  / ۱۹۱ ح ۲۵۹۲، و ۳  / ۲۸۳ ح ۴۸۵۱. شرح نهج البلاغة ۹  / ۱۷۱، خطبه ۱۵۴، خبر ۱۴.

مناقب على بن ابى ‏طالب‏ عليه السلام ۸۸ - ۸۹ ح ۱۳۰ - ۱۳۱. تاريخ مدينة دمشق ۱  / ۱۵۲ (۴۲ / ۶۷ ح ۱۸۶) . الرياض النضرة ۲  / ۲۱۷، باب ۴، فصل ۶ . سمط النجوم العوالى ۳  / ۳۱ ح ۲۰.

فضائل الصحابة ۲  / ۶۶۲ ح ۱۱۳۰. المناقب، خوارزمى ۱۴۵، ح ۱۶۹، فصل ۱۴. تذكرة الخواص ۵۰ باب دوم. توضيح الدلائل ورقه ۱۲۱، قسم دوم، باب اول.

۷۲. ان الله جعلنا حجة:

شواهد التنزيل ۱  / ۷۶ ح ۸۹ ، و ص ۱۱۹ ح ۱۲۹. فرائد السمطين ۱  / ۳۱۷، باب ۵۸ ، ح ۲۵۰، و ۲  / ۳۱۲ باب ۶۱ ، ح ۵۶۲ . ينابيع المودة ۷۱، باب ۱۲، ح ۲۸.

۷۳. على‏ عليه السلام الموصوف بالصبر و الشكر:

فضائل الصحابة ۲  / ۶۵۲ ح ۱۱۱۰. خصائص اميرالمؤمنين‏ عليه السلام ۷۵ ح ۶۲ . المعجم الكبير ۱  / ۱۰۷ ح ۱۷۶. المستدرك على الصحيحين ۳  / ۱۲۶. تاريخ مدينة دمشق ۱  / ۱۲۹ (۴۲ / ۵۶۵۵ ح ۱۵۳). نهج البلاغة ۲۷۴ خطبه ۱۵۰. شرح نهج البلاغة ۹  / ۱۳۲.

۷۴. صحيفه ملعونه

المعجم الاوسط ۶  / ۱۵۰ ح ۵۳۰۷ . درباره صحيفه ملعونه مراجعه شود به: كتاب سليم بن قيس هلالى ۲  / ۶۵۰ ح ۱۱. جواهر العقدين قسم دوم ۱۰۲، فصل ۴.

۷۵. ادعها امامة و وراثة فى عقبى:

فرائد السمطين ۱  / ۳۱۷، باب ۵۸ ، ح ۲۵۰. ينابيع المودة ۲۲، باب سم، ح ۹.

۷۶. فليبلّغ الحاضر الغائب الى يوم القيامة:

مناقب على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام ۱۱۴ ح ۱۵۵. الصول المهمة ۴۰ فصل اول. المناقب الثلاثة ۱۸ - ۱۹ باب اول.

۷۷. قد ضلّ قلبكم اكثر الاولين:

الجامع الصغير ۱  / ۴۸۱ ح ۷۷۹۹. كنز العمال ۱  / ۱۸۳ ح ۹۲۹. كنوز الحقائق ۲  / ۱۳۵ ح ۶۷۴۲ . الفردوس بمأثور الخطاب ۴  / ۸۴ ح ۶۲۶۰.

۷۸. علم الامر و النهى لديه:

شواهد التنزيل ۱  / ۴۳ ح۳۴ - ۳۵. براى منابع بيشتر به شماره‏هاى ۱۷ و ۱۹ مراجعه شود.

۷۹. اطيعوه تهتدوا:

مناقب على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام ۲۴۵ ح ۲۹۲. الشريعة، آجرى ۳  / ۲۵۴ ح ۱۶۳۷. المناقب خوارزمى ۳۱۶ ح ۳۱۶ فصل ۱۹. فرائد السمطين ۱  / ۷۸ باب ۱۴ ح ۴۵. توضيح الدلائل ورقه ۱۹۰ قسم دوم، باب ۸ .

۸۰. حزب على‏ عليه السلام حزب الله:

شواهد التنزيل ۱  / ۲۶۹ ح ۲۶۷، و ص۵۸۳ - ۵۸۴ ح۶۲۵ - ۶۲۶ و ۱  / ۷۴ ح ۸۶ ، و ص ۸۵ ح ۱۰۵. الشفاء بتعريف حقوق المصطفى‏ صلى الله عليه و آله ۱  / ۱۷ باب اول فصل اول.

۸۱. وليّنا كل من مدحه الله و احبّه:

معانى روشن و آشكار، و منابع متعددى دارد.

۸۲. انّما انت منذر و على ‏عليه السلام هاد:

تاريخ مدينة دمشق ۲  / ۴۱۷ (۴۲ / ۳۵۹ ح ۹۲۳) . الفصول المهمة ۱۲۳ فصل اول. كفاية الطالب ۲۳۲ باب ۶۲ . جامع الاحاديث، سيوطى ۳  / ۲۸۱ ح ۸۶۴۴ . معرفة الصحابة، ابونعيم اصفهانى ۱  / ۸۸ ح ۳۴۴. المستدرك على الحصيحين ۳  / ۱۲۹. شواهد التنزيل ۳۹۵  - ۱  / ۳۸۱ ح۳۹۸ - ۴۱۶.

۸۳. انّى نبىّ و على ‏عليه السلام وصيى:

المناقب، خوارزمى ۱۴۸ ح ۱۷۲ فصل ۱۴. مناقب على بن ابى‏ طالب ‏عليه السلام ۲۷۶ ح ۳۲۲. كنوز الحقائق ۱  / ۱۷۳ ح ۲۱۵۵. براى منابع بيشتر به شماره ‏هاى ۶۴،۴۶،۳۹،۳ مراجعه شود.

۸۴. الائمة من بعد على ولده ‏عليهم السلام:

فرائد السمطين ۲  / ۱۳۴ باب ۳۱ ح ۴۳۱. مناقب على بن ابى‏ طالب ‏عليه السلام ۲۸۱ ح ۳۲۶. براى منابع بيشتر به شماره ۶۵ مراجعه شود، و در شماره ۹۱ خواهد آمد.

۸۵. المهدى‏ عليه السلام امين الله فى سرّه و علانيته:

احاديث و روايات درباره امام زمان‏ عليه السلام در كتب اهل ‏سنت بيش از حد تواتر است، و علماى آنان تأليفات مستقلى در اين زمينه دارند. به كتاب «نورالامير» شماره ۸۵ مراجعه شود.

۸۶. على ‏عليه السلام يفهمكم بعدى:

فرائد السمطين ۱  / ۲۶۸ باب ۵۲ ح ۲۱۰. كفاية الطالب ۷۳ باب ۴، و ص ۲۱۱ باب ۵۴ . الفردوس بمأثور الخطاب ۳  / ۶۵ ح ۴۱۸۱. كنز العمال ۱۱  / ۶۱۴ ح ۳۲۹۸۱. شواهد التنزيل ۱  / ۳۹ ح ۲۸.

براى منابع بيشتر به شماره بعد مراجعه شود.

۸۷. على‏ عليه السلام وليّكم و مبين لكم:

المستدرك على الصحيحين ۳  / ۱۲۲. الفردوس بمأثور الخطاب ۵  / ۳۳۲ ح ۸۳۴۷ . كنز العمال ۱۱  / ۶۱۵ ح ۳۲۹۸۳. تاريخ مدينة دمشق ۲  / ۴۸۸ (۴۲ / ۳۸۷ ح ۱۰۱۸  - ۱۰۱۶) . حلية الاولياء ۱ / ۶۳ شماره ۴. فرائد السمطين ۱ / ۴۵ باب ۲۷ ح ۱۰۹.

۸۸. نصبه الله لكم امين خلقه:

ينابيع المودة ۵۹ ، باب ۷ ح ۵ . براى منابع بيشتر به شماره ۴۲ مراجعه شود.

۸۹. انّه منّى و انا منه:

السنن الكبرى، نسائى ۵  / ۴۵ ح ۸۱۴۷ . خصائص اميرالمؤمنين‏ عليه السلام ۷۸ ح ۶۶ . مسند احمد ۴  / ۱۶۵ (۱۷۱ - ۵  / ۱۷۰) ح ۱۷۰۵۸  - ۱۷۰۵۶ ۱۷۰۵۱. مناقب على بن ابى‏ طالب ‏عليه السلام ۲۲۲ ح ۲۶۷، و ص ۲۲۳ ح ۲۶۸. الجامع الصغير ۲  / ۱۷۷ ح ۵۵۹۵ . تاريخ الاسلام (عهد الخفاء) ۶۳۰. جامع الاحاديث، سيوطى ۶  / ۱۹۹ ح ۱۴۳۲۲. الآحاد و المثانى ۳  / ۱۸۳ ح ۱۵۱۴. سنن الترمذى ۵  / ۶۳۵ ح ۳۷۱۶ كتاب المناقب. صحيح البخارى ۵  / ۲۲ (باب مناقب على بن ابى ‏طالب ‏عليه السلام).

۹۰. الائمة يخبرونكم بما تسألون:

ينابيع المودة ۲۶ باب سوم ح ۲۱. اين فراز با شماره‏ هاى گذشته اتحاد موضوعى دارد.

۹۱. خاتم الائمة الامام المهدى‏ عليه السلام:

فرائد السمطين ۲  / ۳۱۲ باب ۶۱  ح ۵۶۲ . ينابيع المودة ۵۳۶ باب ۷۸ ح ۲، و ص ۵۸۴ باب ۹۴، ح ۳. اين فراز هم با شماره‏ هاى گذشته اتحاد موضوعى دارد.

۹۲. الامر بالمعروف أن تأمروا بقبول الولاية عنّى:

فرائد السمطين ۲  / ۱۳۳ باب ۳۱ ح ۴۳۰، و ص ۳۱۳ باب ۶۱ ح ۵۶۳ . مودة القربى مودت هفتم. ينابيع المودة ۳۰۳ باب ۵۶ ح ۸۶۸ .

۹۳. لن تضلّوا ما ان تمسكمتم بهما:

الصواعق المحرقة ۱۴۶ باب ۱۱ فصل اول آيه هشتم. جواهر العقدين قسم دوم ۴۸ فصل دوم. ينابيع المودة ۱۳۸ باب ۳۹ ح ۱، ص ۵۱۲ باب ۷۱ ح ۴۳.

۹۴. ذريتى من صلب على‏ عليه السلام:

كنز العمال ۱۲  / ۹۸ ح ۳۴۱۶۸. نزل الابرار ۸۶ باب دوم. براى منابع بيشتر به شماره ‏هاى ۹۰،۸۴،۷۲،۶۵،۶۴،۱۵ و ۹۱ مراجعه شود.

۹۵. فالعهد و الميثاق لهم مأخوذ منّا:

ما هم در محضر خداوند متعال با قلب و لسان به آن اقرار مى‏ كنيم.

۹۶. يهلك الله من غدر و يرحم من وفى:

در فرازهاى قبلى هم ذكر شده است. به مسند شمس الاخبار ۱  / ۱۰۷ باب ۸ نيز مراجعه شود.

۹۷. سلّموا على على‏ عليه السلام بذمره المؤمنين:

تاريخ مدينة دمشق ۲  / ۲۶۰ (۴۲ / ۳۰۳ ح ۷۸۴) . هممچنين مراجعه شود به كتاب «اليقين» سيد بن طاووس، كه بيش از ۲۰۰ حديث از طرق اهل‏سنت و شيعه در اختصاصى بودن لقب «اميرالمؤمنين» به حضرت على‏ عليه السلام ذكر كرده است.

۹۸. فضائل على‏ عليه السلام اكثر من ان احصيها:

شواهد التنزيل ۵۵  - ۱  / ۵۲ ح ۵۵  - ۵۰ . الصواعق المحرقة ۱۲۷ باب ۹ فصل ۳. تاريخ الخلفاء ۱۷۲  - ۱۷۱. تاريخ مدينة دمشق ۴۳۱  - ۲  / ۴۳۰ (۳۶۴  - ۴۲  / ۳۶۳ ح ۹۴۱۹۴۰) . كفاية الطالب ۲۳۱ باب ۶۲ . الصراط السوى ورقه ۲۱۲. مفتاح النجاء ورقه ۳۲ باب ۳ فصل ۱۱.

۹۹. السابقون الى مبايعته هم الفائزون:

تاريخ مدينة دمشق ۲  / ۳۴۶ (۳۳۳ - ۴۲  / ۳۳۲ ح ۸۵۳ و ص ۳۴۸ ح ۸۵۸  - ۸۵۶) . الفردوس بمأثور الخطاب ۳  / ۶۱ ح ۴۱۷۲. كنوز الحقائق ۱  / ۳۳۹ ح ۴۲۵۵، و ص ۳۸۸ ح ۴۷۹۵. توضيح الدلائل ورقه ۲۵۵ قسم دوم باب ۳۴.

۱۰۰. اللهم اغضب على جاحدى الولاية:

اليقين ص ۳۶۱  - ۳۶۰ باب ۱۲۷.