پرش به محتوا

شعر و شعراء (کتاب)

از ویکی غدیر
شعر و شعراء
شعر و شعراء (کتاب)
برگرفته از کتاب الغدیر علامه امینی
اطلاعات کتاب
مذهبشیعه
زبانفارسی
تحقیق یا تدوینمحمد حسن شفیعی شاهرودی
موضوعجانشینی ، غدیر
اطلاعات نشر
ناشرمیراث نبوت
محل نشرقم
قطعرقعی

شعر و شعراء برگرفته از کتاب الغدیر نوشته علامه امینی که توسط محمدحسن شفیعی شاهرودی ترجمه و تلخیص شده به اشعاری که از قرن اول تا قرن دوازده درباره واقعه غدیر خم شعر سروده شده می‌پردازد.

نویسنده

عبدالحسین امینی (۱۳۲۰-۱۳۹۰ق)، مشهور به علامه امینی و صاحب الغدیر، عالم شیعه، پژوهشگر، کتاب‌شناس و نویسنده کتاب الغدیر که دارای نقشی برجسته‌ در احیاء، معرفی و دفاع از غدیر دانسته شده است.[۱]

از سوی عالمان برجسته شیعه، امینی پرچمدار دانش و ادب و قهرمان جنبش فکری اسلامی، مجاهدی در راه دفاع از حریم مذهب شیعه و نشردهنده فضائل بزرگان این مذهب، استادی جامع و دانشمندی فرزانه و نویسنده‌ای با‌نبوغ، سخت‌کوش، چیره‌دست، راستگو و راست‌جو و صاحب اندیشه تابان خوانده شده است.[۲]

مهم‌ترین اثر امینی کتاب الغدیر خوانده شده که نگارش آن موجب شهرت و تقدیر از او در جهان اسلام خوانده شده است.[۳] بر این کتاب دانشمندان بزرگی از شیعه و اهل سنت تقریظ (تأییدنامه) نوشتند و شخصیت علمی و عملی امینی را ستودند.[۴] به‌جز تألیف کتاب، سایر فعالیت‌های عبدالحسین امینی در دو زمینه تأسیس کتابخانه[۵] و مسافرت‌های علمی و تبلیغی[۶] گزارش شده است.

مترجم

محمدحسن شفیعی شاهرودی (متولد ۱۳۵۴ش- استان خراسان رضوی) نویسنده، محقق، مترجم و مدیر مؤسسه میراث نبوت است که بسیاری از آثارش پیرامون کتاب الغدیر است. از جمله آثار او به گزیده‌ای جامع از الغدیر، پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، اجتهاد، علی علیه السلام و خلفا، علی علیه السلام در سنت،‌ علی علیه السلام از زبان مخالفان و سرقت‌های حدیثی اشاره شده است.[۷]

فهرست مطالب

شعر و شاعران

  • شعر و شعرا در کتاب و سنت
  • هاتفان شعر
  • انجمن شاعران
  • شعر و شعرا نزد ائمه عليهم السلام
  • شعر و شعرا نزد بزرگان دین

شعرای غدیر در قرن اول هجری

  • امير المؤمنين على عليه السلام
    • توضیحی پیرامون شعر
    • برخی از علمای شیعه که این اشعار را روایت کرده
    • و بعضی از علمای بزرگ اهل سنت که این قصیده را نقل کردند
  • حسان بن ثابت
  • توضیحی پیرامون شعر
  • برخی از حفاظی که این شعر را نقل کرده اند عبارتند از
  • بعضی از علمای بزرگ شیعه که این شعر را نقل کردند
  • دیوان حسان
    • اشعاری که از دیوان حسان حذف شده است
    • سخن او( فصدرك مشروح)
    • سخن او: (و قلبك ممتحن )
    • سخن او: (ألست أخاه في الهدى ووصيه)
    • سخن او: (وأعلم فهر بالكتاب والسنن.)
    • شعری دیگر از حسان درباره امیر المؤمنين عليهالسلام
    • در بیت اوّل:
    • در بیت دوم
    • بيت سوم:
    • شعری دیگر از حسّان دربارهٔ امير المؤمنين عليه السلام
    • آشنایی با شاعر
  • قیس انصاری
    • توضیحی پیرامون شعر
    • آشنایی با شاعر
    • شرافت قيس
    • حکومت و فرمانروایی او
    • زیرکی و کاردانی :قيس
    • جنگ آوری و تسلّط قیس بر امور نظامی
    • سخاوت و کرم قيس
    • سخنوری و قدرت خطابه قیس
    • زهد قيس
    • فضل و دانش قيس
  • عمرو بن عاص
    • توضیحی پیرامون شعر
    • آشنایی با شاعر
    • نسب عمرو عاص
    • از این آیه کریمه در مییابیم
    • اسلام آوردن عمرو عاص
    • اینک نمونه هایی از این سخنان را یاد آور میشوی
    • سخن پیامبر اکرم صلى الله عليه و آله
    • سخن اميرالمؤمنين عليه السلام
    • نامه امیرالمؤمنین علیه السلام به عمرو
    • نکته: ...
    • قنوت امیرالمؤمنین علیه السلام به لعن
    • نفرین عایشه بر عمرو
    • سخنان میان معاویه و عمرو عاص
    • شجاعت عمرو عاص
    • درسی دینی و اخلاقی
    • در گذشت عمرو عاص
    • نکته
  • محمد حمیری
    • توضیحی پیرامون شعر
    • آشنایی با شاعر

شعرای غدیر در قرن دوم هجری

  • ابو مستهل کمیت
    • توضیحی پیرامون شعر
    • قصیده عینیه از هاشمیات
    • هاشميات
    • قصیده میمیه از قصیده های هاشمیه
    • قصيدة بائته از قصیدههای هاشمیه
    • قصيده لامیه از قصیدههای هاشمیه
    • آشنایی با شاعر
    • کمیت و زندگی مذهبی او
    • کمیت و دعای ائمه برای او
    • ولادت و شهادت او
  • سيد حمیری
    • آشنایی با شاعر
    • پدر و مادرش و داستان او با آنها
    • عظمت وی و بیان نگارندگان شرح حال وی
    • ستایش از ادب و شعر وی
    • زیاد شعر گفتن وی دربارهٔ آل الله
    • مذهب او و سخنان بزرگان پیرامون وی
    • خلفای عصر وی
    • ولادت و وفات سید
    • مهارت سیّد در علم و تاریخ
    • حدیث آغاز دعوت در روایات و تاریخ و ادب
    • لفظ حدیث:
    • سخن اسکافی پیرامون حدیث در کتابش  النقض
    • جنایاتی بر حدیث
  • عبدى كوفى
    • آشنایی با شاعر
    • نبوغ وی در ادب و حدیث
    • ولادت و وفات وی
    • نمونه ای از شعر وی
    • توضیح احادیثی که این ابیات دربردارند و بزرگان
    • از جمله شعرهای عبدی
    • توضیح احادیثی که این ابیات دربرگیرنده آنها است
    • سخن شاعر: «الصادقون»
    • سخن. شاعر: «السابقون إلى الرغائب»
    • سخن شاعر
    • سخن شاعر
    • سخن شاعر: «صديقه»
    • سخن شاعر: «صديق»
    • سخن شاعر
    • سخن شاعر
    • سخن شاعر
    • سخن شاعر
    • و از جمله شعرهای عبدی این شعر است
    • توضیح شعر
    • و عبدی قصیده ای دارد که در آن علی علیه السلام را چنین میستاید
    • شعری دیگر از عبدی
    • و شاعر ما عبدی این شعر را در مدح امير المؤمنين سروده است
    • و شعری دیگر از او در مدح امیر المؤمنين صلوات الله علیه
    • و از جمله شعرهای عبدی است
    • و از شعرهای او است
    • و از جمله شعرهای اوست
    • عبدی هم عصر عبدی

شعرای غدیر در قرن سوم هجری

  • ابوتمام طائى
    • توضیحی پیرامون شعر
    • آشنایی با شاعر
    • دیوان شعر ابوتمام
    • ولادت و وفات وی
    • الجواد قد يكبو اسب تندرو گاه زمین میخورد
  • دعبل خزاعی
    • توضیحی پیرامون شعر
    • از سخنان بزرگان اهل سنت
    • اما سخنان بزرگان شیعه
    • آشنایی با شاعر
    • خاندان رزین
    • ابوالحسن علی برادر دعبل
    • اماشاعر مورد بحث
    • در شرح حال وی از چهار جهت بحث شده است
    • ولادت و وفات وی
  • ابو اسماعيل علوى
    • آشنایی با شاعر
  • وامق نصرانی
    • توضیحی پیرامون شعر
    • آشنایی با شاعر
  • ابن رومی
    • آشنایی با شاعر
    • عقیده او:
    • هجوگویی وی
    • تاريخ وفات وی
    • شهادت وی
  • حمانی افوه
    • آشنایی با شاعر
    • ولادت و وفات وی
    • زيدشهید و شیعه دوازده امامی
    • اما احادیث
    • اما تصريحات علما
    • و اما شاعران شیعه
    • و از تألیفات مهم و دارای فایده فراوان وی است
    • سخن نهایی

شعرای غدیر در قرن چهارم هجری

  • فهرست شعرای غدیر در قرن چهارم
  • ابن طباطبا اصفهانی
    • آشنایی با شاعر
  • ابن علویه اصفهانی
    • توضیحی درباره شعر
    • آشنایی با شاعر
  • مفجع
    • توضیحی پیراموان شعر
    • حديث أشباه
    • آشنایی با شاعر
  • ابوالقاسم صنوبری
    • آشنایی با شاعر
  • قاضی تنوخی
    • اشنایی با شاعر
  • ابوالقاسم زاهی
    • آشنایی با شاعر
    • از جملهٔ آنها این شعر در مدح امير المؤمنين عليه السلام
    • سخن شاعر او صحبت کننده با خورشید است
    • و سخن شاعر کسی است که خورشید برای او در بابل بر گشت
    • سخن شاعر او آب گوارا را برای لشگریان به صورت چشمه بیرون آورد
    • سخن شاعر: الأذُن الواعية (گوشهای شنوا)
    • از جمله اشعار زاهی در مدح مولای ما امیر المؤمنین
    • توضیح:
  • امیر ابو فراس حمدانی
    • آشنایی با شاعر
    • از جمله اشعار وی این شعر است
  • ابوالفتح كشاجم
  • آشنایی با شاعر
  • ولادت و وفات وی
  • ناشئ صغير
  • آشنایی با شاعر
  • بشنوی کردی
  • آشنایی با شاعر
  • پاره ای از اشعار وی
  • و این شعر هم از اوست
  • صاحب بن عباد
  • آشنایی با شاعر
  • شعر او درباره مذهب
  • مذهب و صاحب
  • كلمات قصار و سخنان گزیدۀ صاحب بن عباد که همچون ضرب المثل به کار میگیرند
  • جوهری جرجانی
  • آشنایی با شاعر
  • ابن حجاج بغدادی
  • آشنایی با شاعر
  • حسبه
  • اما ادبیات وی
  • ولادت و وفات
  • ابوالعباس صبی
  • توضیح شعر
  • آشنایی با شاعر
  • ابو رقعمق انطاکی
  • آشنایی با شاعر
  • ابوالعلا شروى
  • آشنایی با شاعر
  • آشنایی با شاعر
  • ابو محمد عونی
  • آشنایی با شاعر
  • ابن حماد عبدی
  • 1:
  • توضیح
  • 2:
  • آشنایی با شاعر
  • ولادت و وفات او
  • او در مدح امير المؤمنين عليه السلام گفته است
  • ابوالفرج رازی
  • آشنایی با شاعر
  • آل هندو
  • جعفر بن حسین
  • امینی میگوید

شعرای غدیر در قرن پنجم هجری

  • ابونجیب طاهر
  • آشنایی با شاعر
  • سید رضی
  • آشنایی با شاعر
  • از جمله آنهاست
  • شاگردان و کسانی که از او روایت میکنند
  • تألیفات و کتب وی عبارتند از
  • از تألیفات دیگر سید رضی
  • شعر و شاعریت سید رضی
  • ولادت و وفات وی
  • ابو محمد صوری
  • آشنایی با شاعر
  • مهیار دیلمی
  • امینی میگوید
  • آشنایی با شاعر
  • سید مرتضی
  • آشنایی با شاعر
  • ثناگویی پیرامون وی
  • اساتید و کسانی که او از آنها روایت میکند
  • از جمله آنهاست
  • شاگردان سید مرتضی
  • از جمله آنهاست
  • ولادت و وفات وی
  • ابو على بصير
  • آشنایی با شاعر
  • ابوالعلاء معری
  • توضیحی پیرامون شعر و شاعر
  • مؤيد في الدين
  • آشنایی با شاعر
  • جبری مصری
  • آشنایی با شاعر

شعرای غدیر در قرن ششم هجری

  • ابوالحسن فنجکردی
  • توضیحی پیرامون شعر
  • آشنایی با شاعر
  • امینی میگوید
  • ابن منیر طرابلسی
  • توضیحی دربارۀ شعر
  • آشنایی با شاعر
  • قاضی ابن قادوس
  • آشنایی با شاعر
  • ملك صالح
  • 1:
  • 2:
  • آشنایی با شاعر
  • ولادت و وفات وی
  • ابن عودی نیلی
  • آشنایی با شاعر
  • قاضی جليس
  • آشنایی با شاعر
  • ابن مکی نیلی
  • آشنایی با شاعر
  • خطیب خوارزمی
  • آشنایی با شاعر
  • برخی از اساتید وی در دریافت روایت و اجازه نقل روایت
  • تأليفات وی
  • اشعار خطبه ها و تاریخ ولادت و وفات وی
  •   فقیه عماره
  • آشنایی با شاعر
  • سيد محمد أقساسي
  • آشنایی با شاعر
  • آل اقساسی
  • توجه
  • امینی میگوید
  • قطب الدین راوندی
  • آشنایی با شاعر
  • مشایخ وی
  • تألیفات با ارزش او
  • سبط بن تعاویذی
  • آشنایی با شاعر

شعرای غدیر در قرن هفتم هجری

  • ابو الحسن منصور بالله
  • آشنایی با شاعر
  • مجد الدین بن جميل
  • آشنایی با شاعر
  • شواء كوفی حلبی
  • آشنایی با شاعر
  • کمال الدین شافعی
  • آشنایی با شاعر
  • اما در سوره شوری
  • اما در سوره هل آتی
  • و اما درسوره احزاب
  • ابو محمد منصور بالله
  • آشنایی با شاعر
  • ابو الحسين جزار
  • آشنایی با شاعر
  • قاضی نظام الدین
  • آشنایی با شاعر
  • بهاء الدين إربلى
  • آشنایی با شاعر

شعرای غدیر در قرن هشتم هجری

  • ابو محمد بن داود حلّی
  • آشنایی با شاعر
  • تألیفات با ارزش وی
  • جمال الدین خلعی
  • آشنایی با شاعر
  • سریجى أوالى
  • توضیحی پیرامون شعر
  • مینویسد
  • آشنایی با شاعر
  • صفى الدين حلّی
  • آشنایی با شاعر
  • امام شیبانی شافعی
  • آشنایی با شاعر
  • شمس الدین مالکی
  • تا آن جا که میگوید
  • توضیحی پیرامون شعر
  • لفظ حدیث
  • ما عشت أراك الدهر عجباً
  • میگوید
  • امینی میگوید
  • کرامتی پیرامون حديث
  • آشنایی با شاعر
  • علاء الدین حلّی
  • آشنایی با شاعر

شعرای غدیر در قرن نهم هجری

  • ابن عرندس حتى
  • توضیحی پیرامون شعر
  • امینی میگوید
  • آشنایی با شاعر
  • ابن داغر حلّی
  • آشنایی با شاعر
  • حافظ برسی حلّى
  • آشنایی با شاعر
  • جان کلام
  • از آثار با ارزش برسی
  • شعرزیبای او
  • غلو در فضایل
  • ضياء الدين هادی
  • آشنایی با شاعر
  • حسن آل ابی عبد الكريم
  • آشنایی با شاعر

شعرای غدیر در قرن دهم هجری

  • شیخ کفعمی
  • آشنایی با شاعر
  • برخی از تألیفات با ارزش او
  • عزّ الدين عاملی
  • آشنایی با شاعر
  • ولادت و وفات وی

شعرای غدیر در قرن یازدهم هجری

  • ابن ابی شافین بحرانی
  • آشنایی با شاعر
  • زین الدین حمیدی
  • آشنایی با شاعر
  • بهاء الملة والدين شيخ بهایی
  • آشنایی با شاعر
  • اساتید و مشایخ او
  • شاگردان شیخ بهایی و کسانی که از او روایت کردند
  • تألیفات با ارزش شیخ بهایی
  • ولادت شیخ
  • وفات شیخ
  • حرفوشی عاملی
  • آشنایی با شاعر
  • ابن ابی الحسن عاملی
  • آشنایی با شاعر
  • شیخ حسین ترکی
  • آشنایی با شاعر
  • قاضی شرف الدین
  • آشنایی با شاعر
  • سيد ابو على أنسى
  • آشنایی با شاعر
  • سيد شهاب موسوی
  • آشنایی با شاعر
  • سيد على خان مشعشعی
  • آشنایی با شاعر
  • سيد ضياء الدين یمنی
  • آشنایی با شاعر
  • ملا محمد طاهر قمی
  • آشنایی با شاعر
  • قاضی جمال الدین مکی
  • آشنایی با شاعر
  • ابومحمّد بن شیخ صنعان
  • آشنایی با شاعر

شعرای غدیر در قرن دوازدهم هجری

  • شیخ حر عاملی
  • آشنایی با شاعر
  • شیخ احمد بلادی
  • آشنایی با شاعر
  • شمس الأدب يمنى
  • آشنایی با شاعر
  • سیّد علی خان مدنی
  • آشنایی با شاعر
  • ولادت و زندگی او
  • شیخ عبد الرضا مقرئ کاظمی
  • آشنایی با شاعر
  • علم الهدى محمد
  • آشنایی با شاعر
  • شیخ علی عاملی
  • آشنایی با شاعر
  • ملا مسیح فسوى
  • آشنایی با شاعر
  • ابن بشارة غروى
  • آشنایی با شاعر
  • شیخ ابراهیم بلادى
  • آشنایی با شاعر
  • شیخ ابو محمد شویکی
  • آشنایی با شاعر
  • سید حسین رضوی
  • آشنایی با شاعر
  • سيد بدر الدین
  • آشنایی با شاعر


پانویس

  1. همرهی خضر، ص۱۵-۱۹؛ علامه امینی جرعه‌نوش غدیر، ص۱۴-۲۶.
  2. شهیدان راه فضیلت، ص۱۱-۱۷.
  3. همرهی خضر، ص۳۹-۴۰؛ علامه امینی جرعه‌نوش غدیر، ص۱۷-۲۶.
  4. علامه امینی جرعه‌نوش غدیر، ص۱۲۷.
  5. حماسه غدیر، ص۳۰۶.
  6. همرهی خضر، ص۱۰۹-۱۱۱.
  7. «محمد حسن شفیعی شاهرودی»، در تارنمای اندیشوران.

منابع

  • حماسه غدیر؛ محمدرضا حکیمی، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۶ش.
  • شهيدان راه فضيلت؛ عبدالحسین امینی، ترجمه جلال‌الدین فارسی، تهران: انتشارات روزبه، ۱۳۶۲ش.
  • علامه امینی جرعه‌نوش غدیر (به‌ضمیمه جرعه‌هایی از الغدیر)؛ مهدی لطفی، قم: انتشارات انصاری، ۱۳۸۲ش.
  • «محمد حسن شفیعی شاهرودی»؛ در تارنمای اندیشوران‌ (نخستین بانک اطلاعات محققان حوزوی)، بازدید: ۱۶ آذر ۱۴۰۴ش.
  • همرهی خضر: بیست و پنج سال همراه علامه امینی، گوشه‌هایی از زندگی علامه امینی؛ حسین شاکری، ترجمه محسن رفعت، تهران: انتشارات پيام سفيد، ۱۳۸۹ش.