پرش به محتوا

دلالت نزول آیه تبلیغ در غدیر به امامت: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
== دلالت نزول آيه تبليغ در غدير به امامت ==
== دلالت نزول آيه تبليغ در غدير به امامت ==
پس از ثبوت نزول آيه تبليغ در غدير به اقرار بزرگان اهل‏ سنت، نوبت مى‏رسد به دلالت آن بر ولايت و امامت و قرينه بودن براى معناى اولى بالتصرف براى مولى در حديث غدير. با اين توضيح كه:
پس از ثبوت نزول [[آیه تبلیغ و شبهات|آیه تبلیغ]] در غدير به اقرار بزرگان [[اهل‏ سنت]]، نوبت مى ‏رسد به دلالت آن بر [[ولایت]] و [[امامت]] و قرينه بودن براى معناى اولى بالتصرف براى مولى در [[حدیث غدیر]]. با اين توضيح كه:


نزول آيه مباركه تبليغ در واقعه روز غدير خم نشان مى ‏دهد كه اين آيه بر رسول‏ اللَّه‏ صلى الله عليه وآله نازل شد تا بر لزوم رساندن امر جانشينى اميرالمؤمنين‏ عليه السلام تأكيد كند، و مراد از حديث غدير و سخنرانى پيامبرصلى الله عليه وآله در اين روز را روشن گرداند.
نزول آيه مباركه تبليغ در واقعه روز غدير خم نشان مى ‏دهد كه اين آيه بر [[حضرت محمّد صلی الله علیه و آله|رسول‏ الله‏ صلی الله علیه و آله]] نازل شد تا بر لزوم رساندن امر جانشينى [[امیرالمؤمنین علی علیه السلام|امیرالمؤمنین‏ علیه السلام]] تأكيد كند، و مراد از حديث غدير و سخنرانى پيامبر صلى الله عليه و آله در اين روز را روشن گرداند.


دليل اين ادعا هم اين است كه خداوند مى‏ فرمايد: «وَ إن لَم تَفعَل فَما بَلَّغتَ رِسالَتَهُ» : «و اگر انجام ندهى رسالت خداى را نرسانده ‏اى» . اين لحن و تصريح در آيه نشان مى‏ دهد كه آنچه خداى تعالى به تبليغش فرمان داده بود شأن بزرگى داشته است؛ به گونه ‏اى كه اگر پيامبرصلى الله عليه وآله آن پيام را به قوم نمى ‏رساند رسالت اسلامى را نگذارده بود و همه زحمات و كارهايش همچون گرد و غبار پراكنده مى‏ گشت! آن پيام جز حكم امامت كه اصلى عظيم از اصول دين است و صلاح مسلمانان در دنيا و آخرت بدان وابسته است نخواهد بود.
دليل اين ادعا هم اين است كه خداوند مى‏ فرمايد: «وَ إن لَم تَفعَل فَما بَلَّغتَ رِسالَتَهُ»: «و اگر انجام ندهى رسالت خداى را نرسانده ‏اى».


چنانچه علامه مجلسى در «بحار الانوار» به اين مضمون مى ‏گويد:
اين لحن و تصريح در آيه نشان مى‏ دهد كه آنچه خداى تعالى به تبليغش فرمان داده بود شأن بزرگى داشته است؛ به گونه ‏اى كه اگر پيامبر صلى الله عليه و آله آن پيام را به قوم نمى ‏رساند رسالت اسلامى را نگذارده بود و همه زحمات و كارهايش همچون گرد و غبار پراكنده مى‏ گشت!


اخبار پيشين كه به نزول آيه تبليغ در روز غدير خم دلالت مى ‏كنند كه مراد از مَولى در حديث غدير أولى و جانشين و امام باشد، به چند وجه:
آن پيام جز حكم امامت كه اصلى عظيم از اصول دين است و صلاح مسلمانان در دنيا و آخرت بدان وابسته است نخواهد بود.
 
چنانچه [[علامه مجلسی]] در «[[بحارالانوار (کتاب)|بحارالانوار]]» به اين مضمون مى ‏گويد:
 
اخبار پيشين كه به نزول آيه تبليغ در روز غدير خم دلالت مى ‏كنند كه مراد از مَولى در [[حدیث غدیر]] أولى و جانشين و امام باشد، به چند وجه:


'''۱.''' تهديد به اينكه اگر اين پيام را نرسانى گويا هيچ يک از پيام‏ هاى خدا را نرسانده ‏اى.
'''۱.''' تهديد به اينكه اگر اين پيام را نرسانى گويا هيچ يک از پيام‏ هاى خدا را نرسانده ‏اى.


'''۲.''' تضمين حفاظت پيامبرصلى الله عليه وآله، كه نشان مى‏ دهد آيه درباره ابلاغ حكمى است كه در ابلاغ آن اصلاح دين و دنياى همه مردم نهفته است و به وسيله آن حلال و حرام تا روز قيامت براى مردم روشن گردد.
'''۲.''' تضمين حفاظت پيامبر صلى الله عليه و آله، كه نشان مى‏ دهد آيه درباره ابلاغ حكمى است كه در ابلاغ آن اصلاح دين و دنياى همه مردم نهفته است و به وسيله آن حلال و حرام تا روز [[قیامت]] براى مردم روشن گردد.


'''۳.''' و نيز پذيرش آن بر عده ‏اى دشوار است.
'''۳.''' و نيز پذيرش آن بر عده ‏اى دشوار است.


'''۴.''' همچنين كينه‏ هاى مردم نسبت به اميرالمؤمنين‏ عليه السلام اين گمان را تقويت مى‏ كند كه منافقان فتنه به پا كنند. و لذا خدا به پيامبرصلى الله عليه وآله ضمانت داد كه او را از شرّ آنان حفظ خواهد كرد.
'''۴.''' همچنين كينه‏ هاى مردم نسبت به اميرالمؤمنين‏ عليه السلام اين گمان را تقويت مى‏ كند كه منافقان فتنه به پا كنند.


'''۵ .''' احتمالات ديگرى كه در معناى واژه «مَولى» گفته ‏اند چنين نيستند كه درباره آنها چنين گمانى رود و اين آيه با اين خصوصيات مناسب آنها باشد. با در نظر گرفتن
و لذا خدا به پيامبر صلى الله عليه و آله ضمانت داد كه او را از شرّ آنان حفظ خواهد كرد.


همه اينها، مراد از آيه تبليغ و نيز حديث غدير تنها جانشينى و امامت حضرت امیر‏ عليه السلام است، چرا كه به سبب آن احكام دين كه پيامبرصلى الله عليه وآله ابلاغ
'''۵ .''' احتمالات ديگرى كه در معناى واژه «مَولى» گفته ‏اند چنين نيستند كه درباره آنها چنين گمانى رود و اين آيه با اين خصوصيات مناسب آنها باشد.


كرده است بر جاى مى‏ ماند و به وسيله آن امور مسلمانان سامان مى يابد.<ref>بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۲۴۹.</ref>
با در نظر گرفتن همه اينها، مراد از آيه تبليغ و نيز حديث غدير تنها جانشينى و امامت حضرت امیر‏ عليه السلام است، چرا كه به سبب آن احكام دين كه پيامبر صلى الله عليه و آله ابلاغ كرده است بر جاى مى‏ ماند و به وسيله آن امور مسلمانان سامان مى يابد.<ref>بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۲۴۹.</ref>  


افزون بر اين، وقتى اين آيه مباركه بر رسول ‏اللَّه‏ صلى الله عليه وآله نازل شد و حضرتش با تهديد مذكور در آيه فرمان يافت كه آن پيام بزرگ را برساند، سينه حضرتش به تنگ آمد، زيرا مى‏ دانست كه مردم او را تكذيب مى‏ كنند.
افزون بر اين، وقتى اين آيه مباركه بر رسول ‏الله‏ صلى الله عليه و آله نازل شد و حضرتش با تهديد مذكور در آيه فرمان يافت كه آن پيام بزرگ را برساند، سينه حضرتش به تنگ آمد، زيرا مى‏ دانست كه مردم او را [[تکذیب]] مى‏ كنند.


اين خود بهترين دليل بر بزرگى آن پيام و دشوارى پذيرش آن از سوى صحابه بوده است، چرا كه اگر امرى كه پيامبرصلى الله عليه وآله مأمور به رساندن آن شد، از امور  
اين خود بهترين دليل بر بزرگى آن پيام و دشوارى پذيرش آن از سوى صحابه بوده است، چرا كه اگر امرى كه پيامبر صلى الله عليه و آله مأمور به رساندن آن شد، از امور فرعى و آسان يا تنها براى واجب گرداندن محبت و مودّت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام بود، رساندن آن بر حضرتش گران نمى ‏آمد و از تكذيب مردم بيمناک نمى‏ شد!


فرعى و آسان يا تنها براى واجب گرداندن محبت و مودّت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام بود، رساندن آن بر حضرتش گران نمى ‏آمد و از تكذيب مردم بيمناک نمى‏ شد! حال
حال آنكه شمارى از روايات حديث غدير دربردارنده همين نكات است.


آنكه شمارى از روايات حديث غدير دربردارنده همين نكات است. به عنوان نمونه:
به عنوان نمونه:  


ابن ‏مردويه در كتاب «مناقب على بن ابى‏ طالب ‏عليه السلام» در شأن نزول آيه تبليغ، به اِسناد خود از زيد بن على نقل كرده است:
ابن ‏مردويه در كتاب «مناقب على بن ابى‏ طالب ‏عليه السلام» در شأن نزول آيه تبليغ، به اِسناد خود از زيد بن على نقل كرده است:


هنگامى كه جبرئيل امر ولايت را آورد، سينه رسول‏خداصلى الله عليه وآله به سبب آن به تنگ آمد و فرمود: قوم من به دوران جاهليت نزديک‏ اند (و تازه مسلمان ‏اند و  
هنگامى كه جبرئيل امر ولايت را آورد، سينه رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله به سبب آن به تنگ آمد و فرمود: قوم من به دوران جاهليت نزديک‏ اند (و تازه مسلمان ‏اند و فرهنگ جاهليت در آنان از ميان نرفته است) . در پى اين سخن، آيه تبليغ نازل شد.  
 
فرهنگ جاهليت در آنان از ميان نرفته است) . در پى اين سخن، آيه تبليغ نازل شد.
 
همچنين در كتاب فوق از ابن‏ عباس روايت شده است: وقتى كه خدا به رسولش‏ صلى الله عليه وآله فرمان داد كه على ‏عليه السلام را جانشينى خود قرار دهد و آنچه را


خدا به او گفته به على‏ عليه السلام بگويد، پيامبرصلى الله عليه وآله به خدا عرض كرد: خداوندا، قوم من به روزگار جاهليت نزديک ‏اند. سپس گذشت و حجّ گزارد. آنگاه  
همچنين در كتاب فوق از ابن‏ عباس روايت شده است: وقتى كه خدا به رسولش‏ صلى الله عليه وآله فرمان داد كه على ‏عليه السلام را جانشينى خود قرار دهد و آنچه را خدا به او گفته به على‏ عليه السلام بگويد، پيامبرصلى الله عليه وآله به خدا عرض كرد: خداوندا، قوم من به روزگار جاهليت نزديک ‏اند. سپس گذشت و حجّ گزارد. آنگاه  


كه از مكه باز مى‏ گشت و روى به مدينه داشت و در غدير خم توقف كرد، خداى تعالى اين آيه را بر او فرستاد: «يا أيُّهَا الرَسُولُ بَلِّغ ما أُنزِلَ إلَيكَ مِن رَبِّكَ» . در پى نزول  
كه از مكه باز مى‏ گشت و روى به مدينه داشت و در غدير خم توقف كرد، خداى تعالى اين آيه را بر او فرستاد: «يا أيُّهَا الرَسُولُ بَلِّغ ما أُنزِلَ إلَيكَ مِن رَبِّكَ» . در پى نزول