نسل پیامبر صلی الله علیه و آله

از دانشنامه غدیر

نسل پيامبر صلى الله عليه و آله از اميرالمؤمنين‏ عليه السلام[۱]

از جمله معارفى كه در خطبه غدیر و در حاشيه خاتميت پیامبر صلی الله علیه و آله به آن اشاره شده اينكه ذريه و فرزندان هر پيامبرى از صلب خود او هستند، ولى فرزندان من از صلب حضرت امیر ‏عليه السلام خواهند بود.

پيامبر صلى الله عليه و آله در فرازى از بخش چهارم خطبه غدير و پس از بيان سوره هل اتى، در مورد نسل خود چنين فرمود:

مَعاشِرَ النّاسِ، ذُرِّيَّةُ كُلِّ نَبِىٍّ مِنْ صُلْبِهِ، وَ ذُرِّيَّتى مِنْ صُلْبِ اَميرِالْمُؤْمِنينَ عَلِىٍّ:

اى مردم، نسل هر پيامبرى از صلب خود او هستند ولى نسل من از صلب اميرالمؤمنين علیه السلام است.

همچنين پيامبر صلى الله عليه و آله در فراز پايانى بخش هفتم خطبه غدير نسبت خود را با حضرت امیر ‏عليه السلام در چند جمله بيان فرمود. از جمله فرمود:

مَعاشِرَ النّاسِ، اَلا وَ اِنّى رَسُولٌ وَ عَلِىّ ‏عليه السلام الاِمامُ وَ الْوَصِىُّ مِنْ بَعْدى، وَ الاَئِمَّةُ مِنْ بَعْدِهِ ‏عليهم السلام وُلْدُهُ. اَلا وَ اِنّى والِدُهُمْ وَ هُمْ يَخْرُجُونَ مِنْ صُلْبِهِ:

اى مردم، بدانيد كه من پيامبرم و حضرت امیر ‏عليه السلام امام و وصى بعد از من است، و امامان بعد از او عليهم السلام فرزندان او هستند. بدانيد كه من پدر آنانم و (در عين حال) آنها از صلب او به وجود می آيند.

در فرازى از يازدهمين و آخرين بخش از خطبه غدير نيز، پيامبر اكرم‏ صلى الله عليه و آله مسئله بیعت را مطرح كرده و از جمله بار ديگر تأكيد داشت كه نسلش از اميرالمؤمنين‏ عليه السلام است:

مَعاشِرَ النّاسِ، اِنَّكُمْ اَكْثَرُ مِنْ اَنْ تُصافِقُونى بِكَفٍّ واحِدٍ فى وَقْتٍ واحِدٍ، وَ قَدْ اَمَرَنِىَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ اَنْ آخُذَ مِنْ اَلْسِنَتِكُمُ الاِقْرارَ بِما عَقَّدْتُ لِعَلِىٍّ اَميرِالْمُؤْمِنينَ، وَ لِمَنْ جاءَ بَعْدَهُ مِنَ الاَئِمَّةِ مِنّى وَ مِنْهُ، عَلى ما اَعْلَمْتُكُمْ اَنَّ ذُرِّيَّتى مِنْ صُلْبِهِ.

فَقُولُوا بِاَجْمَعِكُمْ: «اِنّا سامِعُونَ مُطيعُونَ راضُونَ مُنْقادُونَ لِما بَلَّغْتَ عَنْ رَبِّنا وَ رَبِّكَ فى اَمْرِ اِمامِنا عَلِىٍّ اَميرِالْمُؤْمِنينَ وَ مَنْ وُلِدَ مِنْ صُلْبِهِ مِنَ الاَئِمَّةِ. نُبايِعُكَ عَلى ذلِكَ بِقُلُوبِنا وَ اَنْفُسِنا وَ اَلْسِنَتِنا وَ اَيْدينا. عَلى ذلِكَ نَحْيى وَ عَلَيْهِ نَمُوتُ وَ عَلَيْهِ نُبْعَثُ. وَ لا نُغَيِّرُ وَ لا نُبَدِّلُ، وَ لا نَشُكُّ وَ لا نَجْحَدُ وَ لا نَرْتابُ، وَ لا نَرْجِعُ عَنِ الْعَهْدِ وَ لا نَنْقُضُ الْميثاقَ».

وَعَظْتَنا بِوَعْظِ اللَّهِ فى عَلِىٍّ اَميرِالْمُؤْمِنينَ وَ الاَئِمَّةِ الَّذينَ ذَكَرْتَ مِنْ ذُرِّيَّتِكَ مِنْ وُلْدِهِ بَعْدَهُ، الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ وَ مَنْ نَصَبَهُ اللَّهُ بَعْدَهُما:

اى مردم، شما بيش از آن هستيد كه با يک دست و در يك زمان با من دست دهيد، و پروردگارم مرا مأمور كرده است كه از زبان شما اقرار بگيرم درباره آنچه منعقد نمودم براى على اميرالمؤمنين و امامانى كه بعد از او مى‏آيند و از نسل من و اويند، چنانكه به شما فهماندم كه فرزندان من از صلب اويند.

پس همگى چنين بگوييد: «ما شنيديم و اطاعت مى ‏كنيم و راضى هستيم و سر تسليم فرود مى ‏آوريم درباره آنچه از جانب پروردگار ما و خودت به ما رساندى درباره امر امامتِ اماممان اميرالمؤمنين و امامانى كه از صلب او به دنيا مى‏ آيند. بر اين مطلب با قلب‏ هايمان و با جانمان و با زبانمان و با دستانمان با تو بيعت مى‏ كنيم. بر اين عقيده زنده ‏ايم و با آن می ‏ميريم و روز قيامت با آن محشور می شويم. تغيير نخواهيم داد و تبديل نمى‏ كنيم و شک و انكار نمى‏ نماييم و ترديد به دل راه نمى‏ دهيم و از اين قول بر نمى‏ گرديم و پيمان را نمى‏ شكنيم».

تو ما را به موعظه الهى نصيحت نمودى درباره اميرالمؤمنين و امامانى كه گفتى بعد از او از نسل تو و فرزندان اويند، يعنى امامین حسن و حسين و آنان كه خداوند بعد از آن دو منصوب نموده است.

به بيان ديگر: در خطبه غدير براى تعيين امامان به كلمه «هذا على» در چند مورد خطبه، و نيز نام بردن امام حسن و امام حسين‏ عليهما السلام بر مى‏ خوريم كه نسل امامت را روشن مى‏ نمايد. مسئله معرفى و بلند كردن بازوان اميرالمؤمنين‏ عليه السلام صراحت را كامل نموده و راه هرگونه تشكيک را بسته است.

در چند مورد هم به اين عبارات تصريح شده است:

امامت تا روز قيامت در نسل من و در فرزندان من است.

امامان از فرزندان من و از صلب حضرت امیر‏ عليه السلام خواهند بود.

امامت تا روز قيامت در نسل من و در فرزندان من است.

امامان از فرزندان من و از صلب حضرت امیر ‏عليه السلام خواهند بود.

همچنين پيامبر صلى الله عليه و آله در دنباله سخن خود در بخش پنجم خطبه غدير نتيجه گرفت كه خداوند بهترين ‏ها را براى شما انتخاب كرده است: «پيامبرتان بهترين پيامبر، و وصى شما بهترين وصى و فرزندان او بهترين اوصياء هستند» و ادامه دادند كه ذريه من از نسل حضرت امیر عليه السلام است. سپس تقوی و ایمان و اخلاص را مظهر ولاى حضرت امیر ‏عليه السلام و شقاوت را از آنِ مبغضين حضرت امیر عليه السلام دانستند.

پانویس

  1. سخنرانى استثنائى غدير: ص ۱۷۹ - ۱۸۶، ۲۰۱ - ۲۱۲، ۲۳۳ - ۲۴۲. اسرار غدير: ص ۲۰۸،۲۰۳. واقعه قرآنى غدير: ص ۹۲.