نور الهدی و المنجی من الرَدی (کتاب)
«نور الهدى و المنجى من الردى» تألیف حسن بن احمد جاوانی، اثری است که به فضائل حضرت علی علیه السلام پرداخته است. این کتاب از جمله منابعی است که سید ابن طاووس در آن خطبه غدیر را به نقل از زید بن ارقم آورده است. این کتاب در زمره آثار ارزشمند شیعی قرار دارد که به تبیین جایگاه امام علی علیه السلام و واقعه غدیر خم می‌پردازد.
نویسنده[۱]
شيخ الحسن بن أبي طاهر أحمد بن محمد بن الحسن الجاوابی، افندی در کتاب «رياض العلماء» حسن بن احمد جاوانی را این‌گونه معرفی کرده است: «الشيخ الحسن بن أبي طاهر أحمد بن محمد بن الحسن الجاوابی، له كتاب "نور الهدى والمنجي من الردى في فضائل علي"» و او را از دانشمندان شهر حله شمرده است. همچنین آقا بزرگ تهرانی در «الذریعة» به کتاب او اشاره کرده و آن را اثری ارزشمند دانسته است. با این حال، افندی درباره قبیله جاوان یا جاواب اظهار بی‌اطلاعی کرده است. قبیله جاوان به عنوان یکی از قبایل کرد که در شهر حله سکونت داشتند، شناخته می‌شود. سید ابن طاووس نیز در هنگام تألیف کتاب «الیقین»، از کتاب «نور الهدى» استفاده کرده و خطبه غدیر را از آن نقل کرده است.
سند خطبه غدير[۲]
يک سند از اسناد خطبه غدیر كه به زید بن ارقم منتهى مى شود در كتاب «التحصین» سید بن طاووس به نقل از كتاب «نور الهدى و المنجى من الردى» تألیف حسن بن احمد جاوانى است. عين سند از اين قرار است:
قال السيد ابن طاووس فى كتاب «التحصين»: قال الحسن بن أحمد الجاوانى فى كتابه «نور الهدى و المنجى من الردى»: عن أبى المفضل محمد بن عبداللَّه الشيبانى، قال: أخبرنا أبوجعفر محمد بن جرير الطبرى و هارون بن عيسى بن سكين البلدى، قالا: حدثنا حميد بن الربيع الخزّاز، قال: حدثنا يزيد بن هارون، قال: حدثنا نوح بن مبشَّر، قال: حدثنا الوليد بن صالح، عن إبن إمرأة زيد بن أرقم و عن زید بن أرقم.
منبع
غدیر در آیینه کتاب، تألیف: محمد انصاری.