جواهر الکلام فی معرفه الامام و الامامه (کتاب)

جواهر الكلام في معرفة الإمامة والإمام

اطلاعات کتاب
نویسنده	سید على حسينى ميلانى
مذهب	شیعه
زبان	فارسی
تعداد جلد	۱ ج
اطلاعات نشر
ناشر	مرکز الحقائق
محل نشر	قم
سال نشر	۱۳۸۹ ش
قطع	وزیری

نویسنده

سید علی حسینی میلانی (متولد ۱۳۲۷ ش) در شهر نجف اشرف به دنیا آمد، ایشان، در سن ده سالگی به همراه خانواده‌اش، نجف اشرف را ترک و به کربلای معلی مهاجرت کرد و تحصیلات خود را در این شهر آغاز نمود و از محضر عالمان و دانشمندان فرزانه حوزه علمیه کربلا کسب فیض و دانش کرد. سپس در حدود سال ۱۳۵۰ش به ایران مهاجرت نمود و در مشهد مقدس ساکن شد و در سال ۱۳۵۳ش جهت ادامه تحصیل به قم مهاجرت نمود.

ایشان علاوه بر تدریس به تأسیس مراکز علمی مانند بنیاد فرهنگی امامت پرداخت و از این عالم بزرگوار کتاب‌های متعددی در موضوع امامت و کلام منتشر شده است مانند:

«جواهر الکلام فی معرفة الامامة و الامام»، «نفحات الأزهار فی خلاصة عبقات الأنوار (۲۰ جلد)»، «استخراج المرام من استقصاء الافحام (۳ جلد)»، «تشیید المراجعات وتفنید المکابرات»، «نگاهی به حدیث طیر»، «داستان سپاه یمن»، «امامت بلا فصل»، «حدیث اقتدا به شیخین»، «نگاهی به آیه ولایت»، «چگونگی نماز ابوبکر به جای رسول خدا»، «نگاهی به حدیث منزلت»، «نگاهی به حدیث ولایت»، «نگاهی به حدیث ثقلین»، «امامت امیرالمؤمنین علیه السلام در سنجش خرد»، «نگاهی به حدیث سد الابواب»، «جانشین پیامبر کیست؟»، «احادیث ساختگی»، «دستبردی در حدیث ثقلین»، «خلافت ابوبکر در ترازوی نقد»، «پرچم دار پیروز مند خیبر»، «نگاهی به آیه تطهیر»، «داستان سپاه یمن»، «حقیقت صحابه»، «غدیر به روایت اهل بیت علیهم السلام»، «افکار ابن تیمیه در بوته نقد»، «نگاهی به حدیث غدیر»، «آیات غدیر»، «غدیر آخرین جایگاه اعلان عمومی.»

فهرست مطالب

جلد اول

فهرست مطالب جلد اول

سخن مرکز اشاره حرکتی نو در حوزه امامت و ولایت مقدّمه اشاره اهمیت بحث امامت طرح مباحث امامت و بحث تقریب بین مذاهب شیوه طرح مباحث امامت مباحث مقدماتی اصول مناظره اشاره قصد قربت ادب در کلام پرهیز از تعصبات رعایت امانت در نقل قول‌ها عدم خروج از موضوع بحث استدلال به آنچه نزد طرف بحث حجیت دارد جمع‌بندی نمونه‌ای از مناظره با اهل سنّت کتب کلامی اهل سنّت اشاره تعریف علم کلام ۲. اشاعره پیروان فکری معتزله ۳. اهتمام همه فرقه‌ها به علم کلام ۴. دفاع شیعه و پاسخ به حملات ۵. اوج جدال کلامی در قرن هفتم و هشتم اشاره ۱. حوزه علمی محقّق طوسی در عراق اشاره شرح حالی مختصر از نصیرالدین طوسی ۲. حوزه علمی ابن تیمیّه در شام: اشاره مختصری در شرح حال ابن تیمیّه: ۳. حوزه علمی ایجی در سرزمین فارس: اشاره کتاب مواقف: قاضی ایجی [متوفای ۷۵۶]: شریف جرجانی [متوفای ۸۱۶]: شروح و حواشی بر مواقف و شرح مواقف: کتاب شرح المقاصد: تفتازانی [متوفای ۷۹۱]: ۶. نقش علم کلام در پیشرفت تشیّع ۷. آیا علم کلام سبب شکست مسلمین است؟ کتب حدیثی اهل سنّت اشاره صحاح مسانید معاجم سایر کتاب‌های معتبر بررسی اعتبار کتب صحاح ستّة ۱. صحیح بخاری اشاره نمونه‌هایی از احادیث دروغ و باطل در کتاب بخاری ادلّه تضعیف بخاری ۲. صحیح مسلم (الجامع الصحیح) ۳. سنن ترمذی اشاره نظر ابن تیمیه در مورد کتاب ترمذی احادیث موضوع در کتاب ترمذی ۴. سنن نَسائی ۵. سنن أبوداوود ۶. سنن ابن ماجه ۷. موطأ مالک جمع‌بندی فقهای چهارگانه اهل سنّت اشاره فقهای اهل سنّت ۱. ابوحنیفه نعمان بن ثابت [متوفای ۱۳۲] اشاره ابوحنیفه و تأسیس قیاس در دین وثاقت ابوحنیفه نزد اهل سنّت فقه ابوحنیفه ۲. مالک بن انس [متوفای ۱۷۹] ۳. محمّد بن إدریس شافعی [متوفای ۲۰۴] شخصیت علمی شافعی نسبت تشیّع به شافعی ۴. احمد بن حنبل [متوفای ۲۴۱] اشاره اعتبار «مسند احمد» اعتبار احمد بن حنبل پیشوایان جرح و تعدیل اشاره پیشوایان جرح و تعدیل ۱. یحیی بن سعید قطّان [متوفای ۱۹۸] ۲. ابن سعد [متوفای ۲۳۰] ۳. یحیی بن معین [متوفای ۲۳۳] ۴. ابراهیم بن یعقوب جوزجانی [متوفای ۲۵۹] ۵. احمد بن عبداللّه عجلی [متوفای ۲۶۱] ۶. أبوحاتم ابن حبّان [متوفای ۳۵۴] ۷. ابوالفتح أزدی [متوفای ۳۷۴] ۸. ابن حزم اندلسی [متوفای ۴۵۶] ۹. أبوالفرج ابن جوزی [متوفای ۵۹۷] ۱۰. شمس الدین ذهبی [متوفای ۷۴۸] ۱۱. جلال الدین سیوطی [متوفای ۹۱۱] ضوابط جرح و تعدیل اشاره ضوابط جرح و تعدیل اهل سنّت یا اهل بدعت بودن راوی عدم دعوت مردم به بدعت بدعت صغرا و بدعت کبرا اهل بدعت کبرا در میان راویان صحاح شش‌گانه بدعتی که موجب خروج از اسلام نباشد عدالت و اتقان شواهدی بر عدم عدالت برخی از بزرگان اهل سنّت شواهدی بر عدم اتقان برخی بزرگان اهل سنّت عدم قبول جرح عالمان معاصر هم بر ضد یکدیگر عدم اختلاف عقیده بین جارح و مجروح نمونه‌هایی از جرح راویان به دلیل تشیع جرح ابوالطفیل صحابی! جرح عمار بن یاسرِ صحابی! جرح خالد بن مخلّد ردّ احادیث با رمی راویان به تشیع داستان ابوبکر بن جعابی داستان ابوجعفر طبری داستان حاکم نیشابوری اتهام تشیّع به دارقطنی معنای تشیع شیعه در لغت شیعه در لسان رسول خدا اصطلاح «تشیّع» در میان اهل سنّت وکیع بن جرّاح: فضل بن دُکین: ابوغسّان نهدی اشاره شاهد نخست: شاهد دوم: نتیجه بحث طبقات مفسّران اهل سنّت اشاره طبقات مفسّران اهل سنّت صحابه ۱. خلفاء ۲. امیرالمؤمنین علیه السلام اصحاب دیگر الف) عبداللّه بن مسعود ب) عبداللّه بن عباس ج) اُبیّ بن کعب د) زید بن ثابت د) ابوموسی اشعری ج) عبداللّه بن زبیر هـ) انس بن مالک ح) ابوهریره و) عبداللّه بن عمر د) عبداللّه بن عمرو بن عاص تابعین اشاره ۱. ضحّاک بن مزاحم [متوفای بعد از ۱۰۰] ۲. مجاهد [متوفای ۱۰۱] ۳. عکرمه، مولا ابن‌عباس [متوفای ۱۰۴] ۴. حسن بصری [متوفای ۱۱۰] ۵. عطیّة بن سعد عوفی [متوفای ۱۱۱] ۶. قتادة بن دعامة [متوفای ۱۱۸] ۷. محمّد بن شهاب زُهری [متوفای ۱۲۴] ۸. زید بن أسلم [متوفای ۱۳۶] و فرزندان او ۹. مقاتل بن سلیمان أزدی [متوفای ۱۵۰] خلاصه مباحث مقدماتی تعریف امامت اشاره تعریف امامت از نظر متکلّمان شیعه نکاتی از تعریف معنای لغوی امام و واژه‌های مرتبط معنای «امام» معنای «ولی» معنای «خلیفه» معنای «حاکم» مبانی امامت امامت از اصول دین است اشاره امامت از اصول دین است دلالت قرآن دلالت سنّت حدیث «من مات ولم یعرف امام زمانه…» حدیث ثقلین سند و دلالت حدیث ثقلین معارضات و مناقشات در سند و دلالت حدیث ثقلین جعل احادیث معارض با حدیث ثقلین حدیث سفینه تأویل حدیث توسط فخر رازی: حدیث چهارم عمل صحابه از نظر اهل سنّت، امامت از فروع دین است نظر قاضی بیضاوی و نقد آن وجود نصوص متواتر بر خلافت امیرالمؤمنین دلالت اخبار فراوان بر امامت امیرالمؤمنین موانع فراوان در راه نقل ادلّه امامت امیرالمؤمنین تغییر و تحریف نقل‌های متقدّمان شواهدی بر عدم انگیزه نقل ادلّه امامت امیرالمؤمنین الف) دشمنی بریدة و خالد با امیرالمؤمنین ب) فراگیر بودن دشمنی با امیرالمؤمنین میان مسلمان‌نماها ج) عدم نقل کامل خطبه غدیر د) ابای عدّه‌ای از بردن نام امیرالمؤمنین هـ) نادیده گرفتن وصیت‌های رسول خدا درباره امیرالمؤمنین و) ردّ استنصارهای حضرت زهرا در دفاع از ولایت امیرالمؤمنین ز) تهدید امیرالمؤمنین برای اخذ بیعت ح) سرکوب مدافعان امیرالمؤمنین وجوب نصب امام اشاره وجوب نصب امام عقیده اهل سنّت در نصب امام ادلّه اهل سنّت بر ادعای خود ۱. اجماع صحابه اشاره الوجوب وجوه: نقد و بررسی ۲. تحقّق بخشیدن به احکام الاهی اشاره نقد و بررسی ۳. جلب منافع و دفع زیان اشاره نقد و بررسی ۴. حدیث «من مات و لم یعرف إمام زمانه…» اشاره نقد و بررسی اعتقاد حق در نصب امام اشاره ۱. امامت، نیابت از نبوّت است ۲. تعیین اوصیاء پیامبران پیشین توسط پروردگار ۳. نص تنها راه نصب امام ۴. ادلّه قرآنی امامت عهدی الاهی سوم) اتیان آیات الاهی چهارم) جعل رسالت مستند به علم الاهی است دلیلی از سنّت پیامبر قاعده لطف اشاره الف) معنای «لطف» در لغت ب) لطف در اصطلاح ج) ادّله قاعده لطف ۱. آیات ۲. روایات ۳. دلایل عقلی یک) منع لطف نقض غرض است دو) منع لطف، مصداق بخل یا عجز سه) منع لطف، اغراء به جهل چهار) وجوب لطف جهت اتمام حجّت ج) اشکالات «قاعده لطف» اشاره ۱. خلوصِ بیشترِ عمل در نبود امام! ۲. تعدد راه‌های لطف ۳. عدم شمول لطف بر عموم بندگان ۴. غیبت امام آخرین اشکال دست‌گیری امام عصر از فردی بت‌پرست کتاب نامه اشاره کتاب‌نامه

جلد دوم

فهرست مطالب جلد دوم

شرایط امام اشاره شرایط امام شرایط امام نزد اهل سنّت بررسی شرایط امامت ابوبکر ۱. شجاعت اشاره دفاع ابن تیمیه از شجاعت ابوبکر ۲. عدالت اشاره جنایت خالد بن ولید و توجیهاتی عجیب پیرامون جنایتش ۳. علم اشاره قریشی بودن امام شرایط و ویژگی‌های امام از دیدگاه شیعه اشاره ۱. هاشمی بودن ۲. عالم بودن به مسائل دین، قرآن و نیازمندی‌های مردم ۳. معجزه ۴. عصمت اشاره اهمیت و جایگاه «عصمت» معنای «عصمت» معنا و حقیقت «عصمت» از نگاه متکلمان شیعه نظر علامه طباطبائی درباره «عصمت» جایگاه «عصمت» در میان فرقه‌های اسلامی منشأ اعتقاد اهل سنّت درباره عصمت پیامبران عدم عصمت حضرت ابراهیم حضرت موسی و سیلی زدن به ملک الموت! حضرت سلیمان و برخی دیگر از پیامبران الاهی رسول گرامی اسلام لزوم عصمت از دیدگاه شیعه کلام متکلمین و اندیشمندان شیعه دلیل‌های عقلی عصمت دلیل یکم: تأمین غرض دلیل دوم: اعتبار سنّت در گرو عصمت دلیل سوم: «فاقد الشیء لا یعطی»؛ کسی که ندارد چگونه ببخشد؟! دلیل چهارم: إقتدا و پیروی در سایه عصمت دلیل پنجم: إعتبار بازخواست الاهی در پرتو عصمت دلیل ششم: سرپرستی دین و شریعت دلیل هفتم: پیروی امام از پیروانش! دلیل‌های نقلی عصمت آیات قرآن: اشاره آیاتی که بیان گر عصمت پیامبر اکرم است آیاتی که به عصمت پیامبر اکرم و اوصیاء ایشان نظر دارد آیاتی که مربوط به عصمت امامان الاهی است آیه یکم: «آیه عهد» اشاره بیان میرزای نائینی درباره دلالت آیه عهد بر لزوم عصمت امام بیان مرحوم آخوند خراسانی بیان علامه طباطبائی آیه دوم: «أُولو الأَمر» اشاره اشکال فخر رازی پاسخ نقضی: پاسخ حلّی: آیه سوم: «همراهی با صادقین» اشاره راویان حدیث «صادقین» بررسی متن احادیث: کلام فخر رازی آیه چهارم: «آیه تطهیر» اشاره معنای واژگان آیه معنای «إنّما یرید اللّه» معنای «لیذهب عنکم» معنای «الرجس» معنای «یطهّرکم تطهیرا» «اهل بیت» چه کسانی هستند؟ سعد بن ابی وقاص و «آیه تطهیر» ابن حجر مکّی و «آیه تطهیر» آیه تطهیر از دیدگاه طبری عصمت و مسئله جبر آیه پنجم: «اهل ذکر» عصمت در روایات اشاره حدیث یکم: «حدیث ثقلین» اشاره راویان حدیث از طبقه صحابه راویانی از مؤلفین صحاح ستّه: اسامی برخی از راویان بزرگ در قرن‌های مختلف: متن چند حدیث برداشت عصمت از فرازهای حدیث اشاره ۱. امر رسول خدا به متابعت از اهل بیت اشاره معنای «إتبعتم» معنای «تمسّکتم» معنای «أخذتم» معنای «اعتصام» معنای «لن تضلوا» معنای «ثقلین» تأکید بر تبعیت از اهل بیت ۲. إخبار رسول خدا از عدم جدائی قرآن و عترت آخرین سفارش و وصیّت پیامبر اکرم حدیث دوم: «حدیث سفینه» اشاره بررسی سندی شناخت راویان عصمت در حدیث سفینه ساخت کشتی حدیث سفینه در نگاه علماء اهل سنّت شبهه فخر رازی: حدیث سوم: «حدیث منزلت» اشاره راویان حدیث منزلت تواتر حدیث: متن حدیث در نقل راویان: بازی با حقایق بررسی دلالت حدیث منزلت مقامات حضرت هارون اشکالی علمی پاسخ به شبهه: حدیث چهارم: «علیٌ مع القرآن، والقرآن مع علی» اشاره متن چند حدیث روایت ابن عقده: حدیث پنجم: «حدیث باب حطّه» اشاره باب حطّة چیست؟ متن حدیث: حدیث ششم: «إنّ علیّا لا یفعل إلاّ بما یؤمر» حدیث هفتم: «من فارق علیا…» اشاره راویان حدیث: متن حدیث: دلیل چهارم: اجماع صحابه چند شبهه پیرامون عصمت انبیاء اشاره شبهه یکم: منافات برخی آیات الاهی با عصمت پیامبران اشاره پاسخ یکم: پاسخ دوم: پاسخ سوم: اشاره عصمت انبیاء در قرآن، پاسخی دیگر آیات عصمت انبیاء آیاتی که به حقیقت عصمت دلالت دارند آیاتی که بر اصطفای انبیاء دلالت می‌کنند آیه ای که بر وجوب اطاعت از رسولان دلالت می‌کند آیات تأسّی به انبیاء آیاتی که بر حجیّت پیامبران دلالت می‌کنند آیاتی که بر هدایت، تعلیم و تزکیه انبیاء دلالت می‌کنند شبهه دوم: سهو پیامبر اشاره نظر برخی از عالمان درباره «روایت ذو الشمالین» مسئله سهو و غلو از دیدگاه شیخ صدوق راه‌های تعیین امام اشاره راه‌های تعیین امام سه طریق برای اثبات امامت اشاره ۱. بیعت ۲. شورا اشاره ادلّه مشروعیت شورا برای تعیین امام دو نکته در حدیث طرح شورا و جلوگیری از بیعت ۳. وصیت مباحث امامت اشاره خلافت و جانشینی رسول خدا امام به حق کیست؟ ادلّه امامت امیرالمؤمنین علیه السلام اشاره آیات آیه ولایت شأن نزول آیه ولایت راویان احادیث صحابه تابعین عالمان قرن‌های مختلف متن احادیث مربوط به شأن نزول آیه ولایت حدیث یکم حدیث دوم و سوم حدیث چهارم، پنجم و ششم حدیث هفتم حدیث هشتم حدیث نهم حدیث دهم احادیث شأن نزول آیه ولایت و اسناد آن از دیدگاه ابن کثیر نظر ابن حجر عسقلانی درباره احادیث شأن نزول آیه ولایت و اسناد آن احادیث شأن نزول آیه ولایت و اسناد آن از دیدگاه سیوطی بررسی سند روایت‌های ابن ابی حاتم سند یکم: ابن ابی حاتم ابوسعید أشج فضل بن دُکین سلمة بن کهیل سند دوم: ربیع بن سلیمان مرادی ایوب بن سوید رملی عتبة بن ابی حکیم بررسی سند روایت طبری اسماعیل رملی ایوب بن سوید و عتبة بن ابی حکیم بررسی سند روایتی از روایات ابن کثیر بررسی سند روایت حاکم نیشابوری محمد بن عبداللّه صفار ابویحیی عبدالرحمان بن محمّد محمّد بن یحیی بن ضریس عیسی بن عبداللّه عمر بن علی بن ابی طالب بررسی سند روایت ابن عساکر ابوعلی حدّاد اصفهانی ابونعیم اصفهانی ابوالقاسم طبرانی وجه استدلال به آیه ولایت کیفیت استدلال متکلّمان بزرگ شیعه به آیه ولایت شبهات استدلال پاسخ به اشکال‌ها معنای «ولی» در آیه براساس روایات نبوی اشاره حدیث یکم: حدیث دوم: نفی وجود اجماع بر نزول آیه ولایت در شأن امیرالمؤمنین آیا صیغه جمع، با قول به ولایت شخص امیرالمؤمنین منافات دارد؟ نفی معنای حقیقی «ولی» در آیه، به بهانه اقتضای سیاق آیات صحیح نبودن توجه به غیر خدا در حال نماز صحیح نبودن ولایت دو نفر در یک زمان انحصار ولایت در امیرالمؤمنین، نافی امامت سایر امامان دوازده‌گانه نزول آیه ولایت درباره افرادی غیر از امیرالمؤمنین تعارض آیه ولایت با اخبار دلالت کننده بر امامت ابوبکر خلاصه بحث کتاب نامه

آیه تطهير

• اشاره
• آيه تطهير
• مصداق اهل بيت کيانند؟

• نزول آيه تطهير درباره اهل بيت
  • احمد بن حنبل [م 241]
  • مسلم نيشابورى [م 261]
  • ترمذى [م 279]
  • حاكم نيشابورى [م 405]
  • ذهبى [م 748]
  • ابن كثير [م 774]
  • سيوطى [م 910]
  • ابن حجر هيتمى [م 974]
• چند برداشت از اين احاديث
  • اشاره
  • شواهدى ديگر بر نزول آيه تطهير درباره اهل بيت
  • استشهاد عبداللّه بن عفيف أزدى در مقابل ابن زياد
  • اُمّ سلمه و يادآورى آيه تطهير پس از شهادت امام حسين
  • راويان احاديث نزول آيه تطهير درباره اهل بيت
  • راويان حديث در زمان‌هاى مختلف
  • صحّت حديث و ديدگاه عالمان سنى در اين باره
    • اشاره
    • 1 - احمد بن حنبل
    • 2 - مسلم بن حجاج نيشابورى
    • 3 - ترمذى
    • 4 - ابن حبّان
    • 5 - حاكم نيشابورى
    • 6 - ذهبى
    • 7 - ابن تيميه
    • 8 - فخر رازى
    • 9 - ابن حجر مكى
  • بررسى اسناد روايات طبرى
  • محمّد بن مثنى
  • ابوبكر حنفى
  • بكير بن مسمار
  • عامر بن سعد بن ابى وقاص
  • سعد بن ابى وقاص
  • مناقشه در عطيه عوفى
  • اشكالى ديگر بر عطيه
  • بيان حقيقت در قالب چند نكته
  • توثيق عطيه از سوى عالمان اهل سنت
  • مناقشه در خالد بن مخلّد
  • مناقشه در موسى بن يعقوب
  • مناقشه در عبدالرحمن بن صالح أزدى
  • مناقشه در محمّد بن سليمان اصفهانى
  • مناقشه در عبداللّه بن عبدالقدّوس
  • نكاتى درباره شخصيت عكرمه
    • اشاره
    • 1 - طعن در دين
    • 2 - تبليغ خوارج و دعوت مردم به سوى آنان
    • 3 - دروغ‌گويى
  • نادرستى انتساب اين قول به محمّد بن سائب
  • گفتار ابن كثير درباره مصداق اهل بيت
  • اسناد قول ابن كثير به ضحاك
  • شرح حال ضحّاك بن مزاحم
  • مردود بودن گفتار ابن كثير
• خلاصه بحث
  • اشاره
  • اقرار برخى از عالمان بزرگ سنى
  • سخن يكى از معاصران
  • نقد و بررسى
• بررسى دلالت آيه تطهير
  • اشاره
  • دلالت آيه بر افضليت
  • دلالت آيه تطهير بر عصمت
  • سخن ابن تيميه در دلالت آيه تطهير
  • خلاصه مناقشات ابن تيميه
  • پاسخ به مناقشات ابن تيميه
  • تناقض در كلام ابن تيميه
  • اشكال دكتر سالوس به عصمت ائمه
  • مناقشه عبدالعزيز دهلوى در آيه تطهير
  • معارضه روايت بيهقى با حديث كساء
  • لزوم يقين در اصول اعتقادات
  • انحصار امامت در فرزندان امام حسين، ظلمى از جانب خدا!

آيه مباهله

• اشاره
• داستان مباهله
• پيشنهاد مباهله از سوى نصرانيان
• نزول آيه مباهله و دستور خدا به پذيرش پيشنهاد از سوى رسول خدا
• ترديد در ميان نصارا
• آماده شدن اهل بيت براى مباهله
• ترس و تزلزل نصرانيان
• انصراف نصرانيان از مباهله و تن دادن به جزيه
• عاقبت مباهله كنندگان با پيامبران الاهى
• معناى مباهله
• راويان احاديث نزول آيه مباهله درباره اهل بيت
• صحابه و تابعين
• عالمان بزرگ سنى در دوره‌هاى مختلف
• تواتر حديث مباهله
• نصوص حديث در منابع معتبر اهل سنّت
• نكاتى درباره حديث سعد بن ابى وقّاص
• ادامه احاديث مربوط به نزول آيه مباهله درباره اهل بيت
• روايت ابن شبه نميرى
• روايت حِبَرى
• روايات طبرى
• روايات سيوطى
• روايت زمخشرى
• روايت ابن اثير
• روايت حسكانى
• روايات ابن كثير
• كتمان حقايق و تحريف در خبر مباهله
  • اشاره
  • 1- كتمان اصل خبر
  • 2- كتمان حديث مباهله
• حذف نام اميرالمؤمنين از حديث
• شعبى و چگونگى نقل داستان مباهله از وى
• حذف نام اميرالمؤمنين و اضافه كردن «وناس من اصحابه»
• تحريف حديث و اضافه كردن نام «عايشه و حفصه»!
• تحريف حديث با حذف نام حضرت فاطمه
  • اشاره
  • 1- سعيد بن عنبسه رازى
  • 2- هيثم بن عدى
• دلالت آيه مباهله بر امامت اميرالمؤمنين
• خلاصه استدلال به آيه مباهله
• نتيجه استدلال به آيه مباهله
• دفع شبهات مخالفان
• مناقشات قاضى عبدالجبار
• بررسى اشكال‌ها
• مناقشات ابن تيميه
• بررسى مناقشات ابن تيميه
• گفتار ابوحيّان اندلسى در ذيل آيه
• مناقشه قاضى ايجى و جرجانى
• مناقشات ابن روزبهان
• مناقشات دهلوى
• مناقشات آلوسى
• مناقشات شيخ محمّد عبده

• مناقشه فخر رازى در سخن حمصى رازى
  • اشاره
  • بررسى كلام مرحوم حمصى رازى
  • مناقشه ابوحيّان آندلسى به استدلال مرحوم حمصى
• كتاب‌نامه

جلد چهارم

فهرست مطالب جلد چهارم

آیه مودّت اشاره متن‌های حدیث در کتب معتبر اهل سنت محمّد بن إسماعیل بخاری ترمذی طبرانی محمّد بن جریر طبری ابونعیم اصفهانی ابن عساکر ابن اثیر ابن کثیر ابوالحسن هیثمی جلال الدین سیوطی آلوسی شوکانی بررسی اسناد و متن روایات اشاره احمد بن جعفر قطیعی محمّد بن عبداللّه بن سلیمان حضرمی حرب بن حسن طحّان حسین أشقر یزید بن ابی زیاد نتیجه بررسی اسناد روایات دفع شبهات مخالفان بررسی اشکال‌ها ۱ ـ مکّی بودن سوره شوری ۲ـ عدم درخواست پاداش رسالت از مردم ۳ـ استثناء در آیه منقطع است نه متصل چرا «المودة فی القربی»؟ تعارض روایات در ذیل آیه مودّت بررسی سند روایت طاووس از ابن‌عباس دلالت آیه مودّت بر ولایت و امامت اشاره نقش قرابت در امامت مودّت مردم، مستلزم وجوب اطاعت تفطّن و توجّه عالمان سنی به اخص بودن «مودّت» از «محبت» وجوب محبّت مطلق بیان‌گر افضلیت، افضلیت نیز مستلزم امامت وجوب محبت مطلق مستلزم عصمت آیات غدیر آیه تبلیغ اشاره راویان احادیث نصوص حدیث روایات معتبر و بی خدشه نزد اهل تسنن روایت ابن ابی حاتم روایت حبری روایت ابونعیم اصفهانی روایت ابن عساکر ابومحمّد مخلدی ۵. روایت به سند واحدی بررسی اشکالات ابن تیمیه بر استدلال علاّمه حلّی به آیه تبلیغ بررسی شبهات دیگر آیه اکمال اشاره روایت طبری روایت ابو نعیم اصفهانی روایت خطیب بغدادی بررسی اعتبار سند دوم خطیب بغدادی ۴. روایت ابن عساکر بررسی سند نخست ابن عساکر بررسی سند دوم ابن عساکر بررسی اشکالات مخالفان آیه «سأل سائل» اشاره بررسی روایات در این باره نکته پایانی فهرست منابع

فهرست مطالب جلدپنجم

آیه: «وقفوهم إنّهم مسئولون» اشاره بررسی متن آیه ابوالحسن واحدیذهبی در شرح حال واحدی نیز می‌نویسد: راویان احادیث نصوص برخی روایات ۱. روایت حبری ۲. روایت ابونعیم اصفهانی ۳. روایت حاکم حسکانی نقل حدیث به صورت ارسال مسلّم اشاره ۱. روایت حموینی ۲. روایت نورالدین سمهودی ۳. روایت شهاب الدین خفاجی نکاتی درباره حدیث: پرسش از ولایت أمیرالمومنین در روایات دیگر اشاره ۱. حدیث ثقلین ۲. حدیث سؤال از چهار چیز در قیامت اشاره نکاتی پیرامون روایت هیثمی ۳. حدیث ولایت أمیرالمومنین، جواز عبور از صراط اشاره ۱. حدیث امیرالمؤمنین ۲. حدیث امام صادق ۳. حدیث أنس بن مالک ۴. حدیث عبداللّه بن مسعود ۵. حدیث عبداللّه بن عبّاس ۶. حدیث أبوبکر بن أبی‌قحافة شاهدی در تأیید حدیث عدم جواز خلاصه و نتیجه مناقشات پیرامون حدیث پرسش از ولایت أمیرالمومنین اشاره ۱. مناقشات ابن تیمیه اشاره پاسخ به مناقشات ابن تیمیه ۲. مناقشه‌های ابن روزبهان اشاره پاسخ به مناقشه‌های ابن روزبهان ۳. مناقشه آلوسی در تفسیر آیه اشاره پاسخ به ادّعاهای آلوسی مناقشات صاحب «مختصر تحفه اثناعشریّه» پاسخ به مناقشات صاحب «مختصر تحفه إثناعشریه» آیه: «و اسئل من أرسلنا من قبلک» اشاره ذکر برخی از محدّثانی که حدیث را نقل کرده‌اند اشاره ۱. حاکم نیشابوری ۲. ثعلبیدر تفسیر ثعلبی آمده است: ۳. ابن عساکر ۴. أبو نعیم إصفهانی ۵. حافظ ابن حجر عسقلانی ۶. حافظ ابن عبدالبر قرطبی ۷. حاکم حسکانی ۸. موفّق بن أحمد مکّی ۹. حموینی ۱۰. أبو عبداللّه گنجی خلاصه و نتیجه آیه: «السّابقون السّابقون * أولئک المقربون» اشاره راویان حدیث برخی از اسانید حدیث در کتب معتبر اهل سنّت ۱. تفسیر ابن کثیر ۲. «المعجم الکبیر» طبرانی ۳. «شواهد التنزیل» حاکم حسکانی ۴. «لسان المیزان» ابن حجر عسقلانی بررسی اسانید حدیث اشاره ۱. طریق ابن أبی‌حاتم رازی اشاره محمّد بن هارون فلاّس عبداللّه بن اسماعیل شعیب بن ضحاک سفیان بن عیینه عبداللّه بن أبی‌نجیح ۲. طریق ابن حجر عسقلانی ۳. طریق طبرانی مناقشات مخالفان درباره دلالت آیه اشاره ۱. مناقشات ابن تیمیه اشاره نقد و بررسی ۲. مناقشات ابن روزبهان اشاره نقد و بررسی ۳. مناقشات عبدالعزیز دهلوی نقد و بررسی آیاتی از سوره دهر شأن نزول این آیات راویان حدیث راویان حدیث در قرون مختلف ذکر برخی از نصوص حدیث و اسانید آنها اشاره ۱. روایت أمیرالمؤمنین علیه السلام ۲. روایت زید بن أرقم ۳. روایت ابن‌عباس اشاره ۱–۳. روایت حبری از ابن‌عباس ۲–۳. روایت واحدی از ابن‌عباس ۳–۳. روایت ابن مردویه از ابن‌عباس ۴–۳. روایت ابو نعیم اصفهانی از ابن‌عباس ۵–۳. روایت حاکم حسکانی از ابن‌عباس ۶–۳. روایت بغوی از ابن‌عباس ۷–۳. روایت سبط ابن جوزی از ابن‌عباس ۸–۳. روایت ابن مغازلی از ابن‌عباس ۹–۳. روایت حموینی از ابن‌عباس ۱۰–۳. روایت گنجی شافعی از ابن‌عباس نظر برخی عالمان حدیثی و تفسیری اهل سنت درباره حدیث محتوای حدیث در اشعار اشاره ۱. شعر سیّد حمیری ۲. شعر ابن جوزی ۳. شعر ابن طلحه فقیه شافعی نکاتی پیرامون حدیث و بیان عالمان اشاره ۱. استناد مأمون به حدیث ۲. فضّه در زمره اصحاب رسول خدا ۳. نقد نظر ابن جوزی از سوی نوه دختری او ۴. امتحان اهل بیت ۵. احترام خداوند به حضرت فاطمه تصحیح سند حدیث نزول آیات سوره دهر در حقّ اهل بیت ابومحمّد جوهری ابوعبیداللّه محمّد بن عمران مرزبانی ابوالحسن بزّاز حسین بن حکم حبری بررسی خدشه‌های سندی به حدیث ۱. خدشه در حدیث با استناد به سخن بی‌اساس حکیم ترمذی اشاره مختصری از شرح حال حکیم ترمذی ۲. خدشه در حدیث با استناد به سخن ابن جوزی اشاره شرح حال ابوعبداللّه حمیدی شرح حال أصبغ بن نباته شرح حال محمّد بن کثیر نظر برخی از اندیشمندان سنّی درباره شخصیت و کتاب ابن جوزی ۳. مناقشه ابن جوزی در محتوای حدیث اشاره ۱. نادرستیِ نسبت اشعار سست به اهل بیت ۲. نادرستی تحمّل مشقت فراوان و طاقت فرسا ۴. مناقشات ابن تیمیه آیه: «کونوا مع الصّادقین» اشاره راویان حدیث نزول آیه در شأن پیامبر و اهل بیت برخی نصوص حدیث اشاره ۱. روایت حضرت امام صادق اشاره بررسی راویان أبوبکر بن جعابی محمّد بن صلت بن حجّاج کوفی صلت بن حجّاج ۲. روایت ابن‌عباس ۳. روایت عبداللّه بن عمر اشاره اعتبار یعقوب بن سفیان فسوی وجه دلالت آیه استدلال علاّمه حلّی و مناقشات ابن تیمیه مناقشه ابن روزبهان آیه: «وإنّی لغفّار لمن تاب وآمن وعمل صالحًا ثمّ اهتدی» اشاره أحمد بن محمّد بن أحمد فقیه أبوالشیخ إصفهانی موسی بن هارون إسماعیل بن موسی فزاری عمر بن شاکر بصری ثابت بن أسلم بنانی نصر بن علی علیّ بن جعفر حضرت موسی بن جعفر و اجداد طاهرین ایشان دلالت آیه بررسی اشکال‌های مخالفان آیه: نجوا اشاره آیه نجوا حدیث به نقل از امیرالمؤمنین حدیث به نقل از ابن‌عباس حدیث به نقل از مجاهد حدیث به نقل از مُقاتل حدیث به نقل از سعد بن أبی‌وقاص حدیث به نقل از سلمة بن کهیل حدیث به نقل از ابن‌عباس حدیث به نقل از أبوأیوب انصاری حدیث به نقل از جابر بن عبداللّه أنصاری بررسی اعتبار حدیث بررسی راویان حدیث دلالت آیه نجوا بر امامت امیرالمؤمنین مناقشات مخالفان و توجیه بخل ورزیدن صحابه مناقشه قاضی عبدالجبّار مناقشات ابن تیمیه مناقشات فخر رازی آیه: «والنّجم إذا هوی» اشاره مناقشات ابن تیمیه بررسی اسناد حدیث فرود آمدن ستاره در منزل أمیرالمؤمنین قابل قبول بودن روایت ابن‌عباس در کودکی تعیین جانشین پیامبر از سوی خداوند در آغاز بعثت فرود آمدن ستاره در منزل امیرالمؤمنین، معجزه‌ای الاهی اتّفاق مفسّران بر عدم نزول ستاره در منزل امیرالمؤمنین! آیه: «فی بیوت أذن اللّه أن ترفع» اشاره مناقشات ابن تیمیه نقد و بررسی مناقشات ۱. اعتبار حدیث باطل بودن نظریه‌های معارض افضلیّت امیرالمؤمنین از سایر صحابه دلالت آیه بر امامت امیرالمؤمنین آیه: «ومن النّاس من یشری نفسه…» اشاره مناقشات ابن تیمیه عدم پایبندی به موازین علمی و فقدان مبنایی مشخّص شهرت بیتوته امیرالمؤمنین و صحّت احادیث آن از جان گذشتگی بی‌نظیر امیرالمؤمنین عدم امتناع برادری و ایثار در میان ملائکه اثبات پیوند برادری پیامبر با امیرالمؤمنین درستی هبوط فرشتگان برای حفاظت از امیرالمؤمنین عدم منافات شأن نزول آیه با مدنی بودن سوره بقره تخصیص مطلقات قرآن براساس سنّت صحیح اختصاصی بودن فضائل امیرالمؤمنین دلالت آیه غار بر مذمّت ابوبکر نتیجه بحث کتاب‌نامه

فهرست مطالب جلدششم

آیه «فَتَلَقّی آدَمُ مِنْ رَبِّهِ کَلِماتٍ» اشاره آیه «فَتَلَقّی آدَمُ مِنْ رَبِّهِ کَلِماتٍ» مناقشات ابن تیمیه پاسخ به مناقشات ابن تیمیه صحّت نقل ابن مغازلی و تعدّد راویان آن بررسی سند روایت ابن مغازلی محمّد بن علی بن خلف عطار حسین اشقر عمرو بن ثابت آیه «وَلَتَعْرِفَنَّهُمْ فی لَحْنِ الْقَوْلِ…» اشاره آیه «وَلَتَعْرِفَنَّهُمْ فی لَحْنِ الْقَوْلِ…» بررسی مناقشات ابن تیمیه به استدلال علاّمه تردید در صحت نقل حدیث و استناد به آن نقد و بررسی دفاع از منافقان و درازگویی بیهوده فضیلت تراشی برای دیگران، با انگیزه کم رنگ ساختن فضایل امیرالمؤمنین آیه «سقایة الحاج» اشاره آیه «سقایة الحاج» بررسی مناقشات مخالفان تردید در صحّت نقل نقد و بررسی مناقشات نقل روایات صحیح از سوی ابن أبی‌حاتم ذکر برخی نصوص روایات تاویل نادرست آیه براساس روایتی مبهم آیه «هُوَ الَّذی أَیَّدَکَ بِنَصْرِهِ وَبِالْمُؤمِنینَ» اشاره آیه «هُوَ الَّذی أَیَّدَکَ بِنَصْرِهِ وَبِالْمُؤمِنینَ» مناقشات ابن تیمیه نقد و بررسی آیه «وَتَعِیَها أُذُنٌ واعِیَةٌ» اشاره آیه «وَتَعِیَها أُذُنٌ واعِیَةٌ» نقد و بررسی آیه «وَالَّذینَ آمَنُوا بِاللّهِ وَرُسُلِهِ أُولئِکَ هُمُ الصِّدِّیقُونَ وَالشُّهَداءُ» اشاره آیه «وَالَّذینَ آمَنُوا بِاللّهِ وَرُسُلِهِ أُولئِکَ هُمُ الصِّدِّیقُونَ وَالشُّهَداءُ» مناقشات مخالفان اشاره ۱. تردید در صحّت حدیث اشاره نقد و بررسی راویان حدیث مواضع نقل حدیث و احادیث مؤیّد آن صحت سند و اعتبار حدیث ۲. تردید در مصداق «صدیقان» آیه «الَّذینَ یُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ بِاللَّیْلِ وَالنَّهارِ سِرًّا وَعَلانِیَةً» اشاره آیه «الَّذینَ یُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ بِاللَّیْلِ وَالنَّهارِ سِرًّا وَعَلانِیَةً» برخی از روات مشهور حدیث روایت در تفاسیر مشهور سنی استدلال مرحوم علاّمه حلّی به آیه مناقشه در سند حدیث سایر مناقشات آیه «إِنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصّالِحاتِ أُولئِکَ هُمْ خَیْرُ الْبَرِیَّةِ» اشاره آیه «إِنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصّالِحاتِ أُولئِکَ هُمْ خَیْرُ الْبَرِیَّةِ» مناقشات درباره استناد به آیه ذکر برخی اسانید و نصوص حدیث آیه «وَاجْعَلْ لی وَزیرًا مِنْ أَهْلی» اشاره آیه «وَاجْعَلْ لی وَزیرًا مِنْ أَهْلی» برخی از نصوص حدیث و بررسی دلالت آن استدلال علاّمه حلّی به آیه مناقشات ابن تیمیه نقد و بررسی آیه «وَالَّذی جاءَ بِالصِّدْقِ وَصَدَّقَ بِهِ…» اشاره آیه «وَالَّذی جاءَ بِالصِّدْقِ وَصَدَّقَ بِهِ…» استدلال عالمان شیعه به آیه مناقشات ابن تیمیه و دنباله روی او احادیث معارض بررسی سندی روایت طبری حمل آیه بر عموم چکیده بحث آیات اشاره «آیه ولایت» آیه «تطهیر» آیه «مباهله» آیه «مودّت» اشاره ۱. آیه «تبلیغ» ۲. آیه «اکمال» ۳. آیه «سأل سائل» تحریف قرآن باب یکم: شیعه و تحریف اشاره سخنی در معنای تحریف اشاره ۱- تحریف در معنا ۲- تحریف در حروف یا حرکات قرآن ۳- تحریف در کلمات قرآن ۴- افزایش و کم شدن آیه یا سوره، با حفظ قرآن منزَل ۵- تحریف به افزایش ۶- تحریف به کاهش فصل یکم: گفتار بزرگان شیعه در نفی تحریف فصل دوم: ادلّه شیعه بر نفی تحریف اشاره دلیل نخست: آیاتی از قرآن کریم اشاره شبهه‌ای بر ادلّه قرآنی نفی تحریف دلیل دوم: روایاتی از پیامبر و ائمه اشاره گروه نخست: روایات عرضه بر کتاب (قرآن) قسم دوم: خطبه غدیر قسم سوم: حدیث ثقلین قسم چهارم: ثواب قرائت سوره‌های قرآن قسم پنجم: رجوع به قرآن و بازپرسی از آن قسم ششم: احادیث نمایانگر تمسک اهل البیت به آیات گوناگون قسم هفتم: احادیثی که قرآن در دست مردم را قرآن نازل شده خوانده‌اند دلیل سوم: سخن عمر بن خطاب: «حسبنا کتاب اللّه» دلیل چهارم: إجماع دلیل پنجم: تواتر قرآن دلیل ششم: اعجاز قرآن دلیل هفتم: نماز امامیه دلیل هشتم: گردآمدن قرآن در زمان پیامبر اکرم دلیل نهم: اهتمام پیامبر و مسلمانان به قرآن فصل سوم: احادیث تحریف در کتب شیعه اشاره تعیین موضوع بحث ۱. برخورد با ضروری دین ۲. ناسازگاری با ظاهر قرآن ۳. موافقت با روایات عامه ۴. نادر بودن این روایات ۵. خبر واحد بودن این روایات پاره‌ای از اخبار تحریف بررسی این اخبار فصل چهارم: شبهاتی پیرامون قرآن بر پایه روایات شیعه اشاره شبهه نخست: تواتر أحادیث تحریف قرآن شبهه دوم: ناسازگاری قرآن امیرالمؤمنین با قرآن کنونی شبهه سوم: قرآن زمان امام مهدی شبهه چهارم: اتفاقات دیگر امتها، در این امت نیز رخ می‌دهد فصل پنجم: بررسی راویان احادیث تحریف در کتب شیعه اشاره ۱. نقل روایت، به معنای اعتقاد به مضمون آن نیست ۲. نزد شیعه کتابی که همه آن از آغاز تا انجام درست باشد، یافت نمی‌شود ۳. سزاوار نیست اعتقادات صاحب یک کتاب را یک طایفه نسبت داد ۴. وجود روایات نادرست در کتب معروف بررسی سخن شیخ صدوق در عدم تحریف نام بردن از برخی بزرگان موافق با صدوق محدثان و اخبار تحریف بررسی گروه یکم ۱. شیخ صدوق فرازهایی از سخنان وی در اعتقادات ۲. شیخ طوسی نفی تحریف با وجود نقل روایت آن ۳. فیض کاشانی نفی تحریف، با وجود نقل روایت تحریف ۴. شیخ حر عاملی ۵. علاّمه مجلسی بررسی گروه دوم ۱. سخن قمی در مقدمه تفسیرش ۲. سید نعمت اللّه جزائری و بررسی دیدگاهش ۳. شیخ نراقی و بررسی دیدگاهش ۴. سید شبّر و بررسی دیدگاهش ۵. شیخ محمّد صالح مازندرانی و بررسی دیدگاهش خرده‌گیری بر سخن وی ۶. بررسی دیدگاه شیخ میرزا حسین نوری بررسی گروه سوم سزاوار نبودن نسبت پذیرش دیدگاه تحریف به محدثان ۱. عیاشی [متوفای ۳۲۰] ۲. صفار [متوفای ۲۹۰] ۳. کشی [متوفای قرن چهارم] ۴. نعمانی [از علمای قرن چهارم] ۵. ابو منصور طبرسی [متوفای ۵۴۸] ۶. سید هاشم بحرانی [متوفای ۱۱۰۷] تحقیقی پیرامون دیدگاه کلینی ۱. شرح حال کلینی و بررسی جایگاه کتاب وی ۲. آیا کلینی اخبار تحریف را پذیرفته است؟ ۳. سزاوار بودن نسبت دیدگاه عدم تحریف به کلینی خاتمه باب یکم باب دوم: اهل سنت و تحریف اشاره فصل یکم: احادیث تحریف در کتب اهل سنت اشاره افزایش یافتگی قرآن جابجایی واژگان قرآن احادیث نقصان قرآن نمونه‌های قسم نخست: ۱. احادیثی پیرامون نقصان سوره أحزاب ۲. احادیثی پیرامون نقصان سوره توبه۱۲. سیوطی روایت می‌کند: ۳. سوره‌ای که در تعداد آیات و تندی شبیه سوره توبه بود ۴. سوره‌ای همانند یکی از مسبحات ۵. پیرامون دو سوره خلع و حفد نمونه‌های قسم دوم: ۱- آیه «رجم» ۲- آیه «رغبة» ۳- آیه «لو کان لابن آدم وادیان» ۴- آیه جهاد ۵- آیه متعه ۶- آیه «صلوات بر پیامبر» ۷- آیه شهادت ۸- آیه ولایت نبیّ أکرم ۹. آیه «رضاعة الکبیر عشراً» احادیث چگونگی گرد آوری قرآن شبهات برخاسته از این احادیث اشاره شبهه یکم: گرد آوری قرآن پس از رحلت پیامبر شبهه دوم: گرد آوری قرآن پس از کشته شدن حافظان قرآن شبهه سوم: گرد آوری قرآن از روی جریده‌های نخل و مانند آن و سینه مردان شبهه چهارم: سوزاندن قرآنها به فرمان عثمان سخنان صحابه و تابعان در حذف، دگرگونی، و خطا در قرآن فصل دوم: راویان احادیث تحریف اهل سنت اشاره کسانی که رواست به آنان دیدگاه تحریف را نسبت داد ۱. مالک بن أنس ۲. احمد بن حنبل ۳. محمّد بن اسماعیل بخاری ۴. مسلم بن حجّاج نیشابوری ۵. أبو عیسی ترمذی ۶. احمد بن شعیب نسائی ۷. ابن ماجه قزوینیابن ماجه می‌گوید: ۸. حاکم نیشابوری ۹. ابو جعفر طبری ۱۰. ضیاء مقدسی فصل سوم: دیدگاه اهل سنت پیرامون تحریف و احادیث آن اشاره مبنای عالمان شیعه در برابر این روایات روش و رفتار أهل سنت در برابر این‌گونه أحادیث ۱. احادیث تحریف را روایت کرده، اما دیدگاهشان آشکار نیست ۲. دسته‌ای احادیث را روایت کرده و به دیدگاه تحریف گرویده‌اند تصریح به روی دادن تحریف ۳. ردّ یا تأویل روایات تحریف از سوی گروهی دیگر ۴. نپذیرفتن أحادیث اشتباه در قرآن تأویل أحادیث خطا در قرآن أحادیث گرد آوری قرآن، میان ردّ و تأویل مراحل جمع‌آوری قرآن دفع شبهات اشاره روایات درباره مرحله نخست روایات پیرامون مرحله دوم روایات پیرامون مرحله سوم ردّ أحادیث نقصان قرآن تأویل أحادیث نقصان قرآن ۱ - حمل روایات بر تفسیر قرآن ۲ - حمل بر سُنّت ۳ - حمل بر حدیث قدسی ۴ - حمل بر دعاء فصل چهارم: نقد و بررسی اشاره ۱ - آثار و روایات درباره خطای قرآن دلیل کسانی که این آثار را نپذیرفته‌اند راه تأویل روایات دال بر نقصان و تحریف مناقشه در این تأویل تأویل «لحن» و «خطأ» و پاسخش شرح حال عکرمه بنده ابن‌عباس چکیده سخن ۲ - پیرامون أحادیث گرد آوری قرآن روی برگردانی قوم از امیرالمؤمنین در گرد آوری قرآن محدود کردن گردآورندگان قرآن در زمان پیامبر، در شماری معین! سخنی پیرامون أنس بن مالک رویگردانی از أحادیث گرد آوری قرآن در زمان أبو بکر و عمر رویگردانی از أحادیث پذیرش آیه با دو شاهد پیرامون آنچه عثمان انجام داد آنچه میان عثمان و ابن مسعود روی داده است إضطراب روایات اهل سنت از ابن مسعود درباره زید سخنی پیرامون زید بن ثابت چکیده سخن ۳ - پیرامون أحادیث نقصان قرآن ۱. این نسخ یا عقلاً محال است یا شرعاً ممنوع ۲. دلیلی بر منسوخ بودن این آیات نیست ناممکن بودن حمل این روایات بر نسخ تلاوت دیدگاه نسخ تلاوت، همان دیدگاه تحریف است إضطراب روایات نقل شده از ابن مسعود درباره معوّذتان درباره دو سوره «حفد» و «خلع» رویداد ابن شنبوذ سخنی ضروری چکیده سخن کتاب‌نامه فهرست مطالب جلد ششم