آيات ۲۴ و ۲۵ محمد و غدیر

مشخصات آیه
نام سوره	محمد
شماره آیه	۲۴ و ۲۵
جزء	۲۶
محتوای آیه
مکان نزول	مدینه
موضوع	همکاری و چگونگی همکاری بنی‌امیه با اصحاب صحیفه

آیات ۲۴ و ۲۵ سوره محمد آیاتی درباره اصحاب صحیفه ملعونه اول که از همکاری بنی‌امیه با اصحاب صحیفه پرده برداشت.

بستر نزول آیات ۲۴ و ۲۵ سوره محمد چنین توصیف شده است: در روز چهاردهم ذی الحجة در سفر حجةالوداع وقایع پیچیده‌ای رخ داد؛ از جمله اینکه اصحاب صحیفه ملعونه اول -که پیمان‌نامه‌ای علیه اهل بیت علیهم السلام نوشته و آن را در کعبه امضا کرده بودند- برای غصب خلافت وارد عمل شدند. اولین کسانی که از نظر آنان در غصب خلافت همکاری خوبی می‌توانستند داشته باشند بنی‌امیه بودند. این بود که رؤسای آنان را به مجلس خود دعوت کردند. در این مرحله مسئله اقتصادی را هم به مسائل مورد نظر خود افزودند و آن منع خمس از اهل بیت علیهم السلام بود. آنان گمان می‌کردند این که اگر خمس در اختیار آنان باشد، از آن در راه غصب خلافت استفاده خواهند کرد.

در آن مجلس عثمان و معاویه به‌عنوان سردمداران بنی‌امیه شرکت کردند و چند نفر دیگر نیز حضور داشتند که عبارت بودند: عبدالرحمان بن عوف، عمرو بن عاص، سعد بن ابی‌وقاص، مغیرة بن شعبه، ابوهریره و ابوموسی اشعری. بنی‌امیه از آنان پرسیدند: برای خلافت چه کسی را در نظر گرفته‌اید؟ گفتند: ابوبکر! آنان گفتند: با منع خمس موافقیم، ولی با خلافت ابوبکر نه. آنان همین مقدار را از بنی‌امیه پذیرفتند و با آنان نیز هم‌پیمان شدند و بار دیگر ابوعبیده جراح را شاهد خود قرار دادند و گروه خود را برای اجرای نقشه‌های خود گسترده‌تر نمودند. اینجا بود که خداوند به پیامبرش صلی الله علیه و آله انعقاد پیمان دوم را هم خبر داد و آیه ۷۹ و ۸۰ سوره زخرف را نازل کرد.

به دنبال آن، آیات ۲۴ و ۲۵ سوره محمد صلی الله علیه و آله نازل شد که خبر از پذیرفتن نیمی از پیشنهاد اصحاب صحیفه توسط بنی‌امیه را می‌داد: اِنَّ الَّذینَ ارْتَدّوا عَلی اَدْبارِهِمْ مِنْ بَعْدِ ما تَبَیَّنَ لَهُمُ الْهُدی الشَّیْطانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَ اَمْلی لَهُمْ. ذلِکَ بِاَنَّهُمْ قالُوا لِلَّذینَ کَرِهُوا ما نَزَّلَ اللَّهُ سَنُطیعُکُمْ فی بَعْضِ الاَمْرِ وَ اللَّهُ یَعْلَمُ اِسْرارَهُمْ؛ کسانی که از دین خدا رو به عقب باز می‌گردند بعد از آنکه راه هدایت برایشان روشن شده شیطان کار آنان را برایشان زیبا جلوه داده و آنان را بدان سو تشویق کرده است. این بدان جهت است که آنان گفتند به کسانی که آنچه خدا نازل کرده را خوش نداشتند: ما در بعضی از این مسئله از شما پیروی می‌کنیم، ولی خدا پنهان‌کاری آنان را می‌داند.