جنگ نهروان در خطبه غدير
جنگ نهروان در خطبه غدير و سرکوب مارقین مورد اشاره پیامبر صلی الله علیه و آله قرار گرفته است. نهروان رخدادی بود که زاییده سقیفه دانسته شده است.
درباره پيشگويى از جنگ نهروان در خطبه غدير از سوی برخی محققان چنین گفته شده است: پیامبر صلی الله علیه و آله در قسمتی از بخش چهارم خطبه غدیر اشاره به آينده كفرستيز علی بن ابیطالب علیه السلام با ناکثین، قاسطین و مارقین کرد.
پس از جنگ جمل با حضور عايشه، طلحه و زبیر و جنگ صفین توسط معاویه و به بهانه قتل عثمان، بار سوم مقدسانی كه در واقع مولود سقيفه بودند و آرمان خودرأيى و عدم اطاعت از امام معصوم را همچون اهل سقيفه بر دوش مى‌كشيدند، به نبرد با غدير آمدند. در اين گيرودار، شهادتِ صاحب غدير با شمشيرى كه آب‌طلايى از اسم اسلام بر آن داده بودند و زهرى از سقيفه بر تيغ آن كشيده بودند، آغاز راهى براى ذبح غدير به دست سقيفه به نظر مىآمد.
پيشگويى از جنگ نهروان در خطبه غدير
درباره پيشگويى از جنگ نهروان در خطبه غدير از سوی برخی محققان چنین گفته شده است: پیامبر صلی الله علیه و آله در قسمتی از بخش چهارم خطبه غدیر اشاره به آينده كفرستيز علی بن ابیطالب علیه السلام با ناکثین، قاسطین و مارقین کرد.
در ادامه پیامبر صلی الله علیه و آله تصريح كرد كه جنگ امیرالمؤمنین علیه السلام با آن گروهها به امر خداوند است: «اِنَّهُ خَليفَةُ رَسُولِ اللَّهِ وَ اَميرُالْمُؤْمِنينَ وَ الاِمامُ الْهادى مِنَ اللَّهِ، وَ قاتِلُ النّاكِثينَ وَ الْقاسِطينَ وَ الْمارِقينَ بِاَمْرِ اللَّهِ؛ اوست خليفه رسول خدا، و اوست اميرالمؤمنين و امام هدايت‌كننده از طرف خداوند، و اوست قاتل ناكثين و قاسطين و مارقين به امر خداوند».[۱]
نهروان: سقيفه در مقابل غدير
درباره تأثیر سقیفه در پیدایش نهراون برخی محققان چنین گفته‌اند: در حالى كه غدير بيابان وسيع و مستعدى براى سخنرانى پيامبر صلى الله عليه و آله بود، آغازى براى رويارويى سقيفه با غدير نيز شد. اين موضعگيرىها از همان آغاز صورت جدى داشت و با شدت تمام پيگيرى مىشد.
يكى از اين رويارويىها ضديت مارقين با غدير در نهروان بود. اگر همان سقيفه روز اول بود، هرگز روزى پيش نمىآمد كه پس از ۲۵ سال مردم اميرالمؤمنين عليه السلام را به التماس براى خلافت فرا بخوانند. اين در اثر كارهايى بود كه در روزهاى سقيفه از طرف غديريان انجام شد. همين روزها بود كه به صفآرايىهاى جمل و صفين و نهروان انجاميد.
اگر چه در سقيفه نوبت به صف‌آرايى نرسيد و غديريان فوراً مغلوب شدند و حتى چهل نفر غديرى پيدا نشد، در جنگهاى سه‌گانه اميرالمؤمنين عليه السلام شمشيرهاى بسيارى -با درجات اعتقادى متفاوت- در ركاب حضرت بودند كه فقط پنج هزار نفر «شرطة الخميس» يعنى فدائيان غدير بودند.[۲] اينان معناى مولى و صاحب اختيارى اميرالمؤمنين عليه السلام و اطاعت مطلق خود از مقام ولايت را در آنجا به نمايش گذاشتند.
يكى از آنان اصبغ بن نباته بود كه وقتى از او مىپرسند: منزلت اميرالمؤمنين عليه السلام نزد شما در چه حدى است؛ مىگويد: ما شمشيرها را بر دوش گرفته‌ايم و بر هر كس كه او اشاره كند فرود مى‌آوريم![۳]
پس از جنگ جمل با حضور عايشه، طلحه و زبیر و جنگ صفین توسط معاویه و به بهانه قتل عثمان، بار سوم مقدسانی كه در واقع مولود سقيفه بودند و آرمان خودرأيى و عدم اطاعت از امام معصوم را همچون اهل سقيفه بر دوش مى‌كشيدند، به نبرد با غدير آمدند. در اين گيرودار، شهادتِ صاحب غدير با شمشيرى كه آب‌طلايى از اسم اسلام بر آن داده بودند و زهرى از سقيفه بر تيغ آن كشيده بودند، آغاز راهى براى ذبح غدير به دست سقيفه به نظر مىآمد.[۴]
پانویس
منابع
- اسرار غدیر؛ محمدباقر انصاری، تهران: نشر تک، ۱۳۸۴ش.
- بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار؛ محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بیروت: دار إحياء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
- چهارده قرن با غدير (اتمام حجت‌ها، بحث‌های علمی، مناظرات، ميراث مکتوب، شعر و ادب، يادگارها و يادبودها)؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۷۹ش.
- ژرفای غدیر؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۳ش.
- سخنرانی استثنائی غدیر؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۶ش.