مسلم بن صُبیح همدانی (ابوالضحی، عطار)


يكى از تابعین كه حدیث غدیر را از صحابه نقل كرده مسلم بن صُبيح همدانى كوفى عطار، ابوالضحى است. ابن ‏جریر در «حديث الولاية» و سیوطی در «تاريخ الخلفاء» حديث غدير را از مسلم بن صبيح نقل كرده ‏اند.[۱] ابن‏ معين و ابوزرعه و ابن ‏حجر و خزرجى[۲]: او را توثيق كرده ‏اند.

مسلم بن صبیح همدانی
اطلاعات فردی
نام کاملمسلم بن صبیح ابو الضحی القرشی العطار
سرشناسیتابعی، محدث، فقیه، مفسر قرآن، عطّار
وفاتحدود سال 100 ق
اطلاعات علمی
استادانمسروق بن الأجدع، عبد الرحمن بن هلال، علقمه بن قیس، ابی عبدالله نعمان بن بشیر، جریر بن عبدالله
شاگردانمنصور، الأعمش، ابو یعفور عبد الرحمن بن عبید، عباد بن منصور، سعید بن مسروق و دیگران
مذهباهل سنت (تابعین)
اطلاعات فرهنگی
زمینه فعالیتحدیث، فقه، تفسیر قرآن، عطاری
علت شهرتراوی حدیث، از تابعین معتبر و وثوق‌شده، از عطاران کوفه

روايت حديث غدير[۳]

مرحوم علامه امینی او را جزء روات حدیث غدیر از تابعین شمرده است.[۴]

حدیث ثقلین

عن مسلم بن صبيح عن زيد بن أرقم قال: قال رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله و سلّم: إنّي تارك فيكم الثقلين: كتاب اللّه و أهل بيتي فإنّهما لن يفترقا حتّى يردا عليّ‌ الحوض.

مسلم بن صبیح از زید بن ارقم نقل می کند که پیامبر صلی الله علیه وآله فرمودند: همانا بدرستیکه من در میان شما دو شی گرانبها را به امانت گذاشتم کتاب خدا و اهل بیتم پس بدرستیکه این دو از هم جدا نمی شوند تا در حوض کوثر بر من وارد می شوند.

جایگاه راوی[۵]

مسلم بن صبیح، مشهور به ابو الضحی، از بزرگان کوفه و عطاران بود که در حدود سال 100 هجری قمری درگذشت. او از تابعین و راویان حدیث معتبر به شمار می‌رفت و از موالیان همدان بود. استادان مسلم بن صبیح شامل چهره‌های برجسته‌ای چون مسروق بن الأجدع، عبد الرحمن بن هلال، علقمه بن قیس، نعمان بن بشیر و جریر بن عبدالله بودند. شاگردان او نیز از راویان معروف حدیث محسوب می‌شوند، از جمله منصور، الأعمش، ابو یعفور عبد الرحمن بن عبید و عباد بن منصور. ابو زرعه و دیگران وثاقت او را تأیید کرده‌اند. گفته شده که او در زمان خلافت عمر بن عبدالعزیز وفات یافته است.

مسلم بن صبیح در موضوعاتی مانند وضو، نماز، روزه و زکات روایت‌هایی نقل کرده و شاگردان برجسته‌ای داشته است. این شخصیت علمی و حدیثی در منابع معتبر تاریخی و رجال حدیثی به خوبی شناخته شده است.

پانویس

  1. تاريخ الخلفاء (سيوطى): صفحه ۳۹۰.
  2. خلاصة التهذيب: صفحه ۳۲۱. التقريب: صفحه ۴۲۲.
  3. چكيده عبقات الانوار (حديث غدير): صفحه ۱۷۸.
  4. الغدير في الكتاب و السنة و الأدب ؛ جلد‏1 ؛ صفحه162
  5. تاریخ الإسلام و وفيات المشاهير و الأعلام، جلد 4، صفحه 123 رجال صحیح مسلم، احمد بن علی بن محمد ابن ابراهیم ابو بکر ابن منجویه، جلد 1، صفحه 456