عمرو بن مره کوفی (ابوعبدالله)

عمرو بن مرة کوفی

اطلاعات فردی
نام کامل	عمرو بن مرة بن عبدالله بن طارق الجملی المرادی
سرشناسی	تابعی کوفی، راوی حدیث، از بزرگان طبقه پنجم راویان
وفات	۱۱۶ یا ۱۱۸ ق، کوفه
خویشان سرشناس	عبدالله بن عمرو بن مرة (پسر)
اطلاعات علمی
استادان	ابراهیم النخعی، الحسن بن مسلم، سعید بن المسیب، عبدالله بن عباس (مرسل) و دیگران
شاگردان	شعبة بن الحجاج، سلیمان الأعمش، مسعر بن کدام، عبدالله بن عمرو بن مرة (پسرش) و دیگران
مذهب	معتقد به الإرجاء
اطلاعات فرهنگی
زمینه فعالیت	روایت حدیث
علت شهرت	از حفاظ حدیث کوفه، راوی معتبر حدیث

عمرو بن مرة الجملی، راوی حدیث و عالم کوفی، از بزرگان طبقه پنجم راویان است که به دلیل اعتقادش به مذهب الإرجاء مورد نقد قرار گرفته اما از نظر وثاقت و صداقت مورد تأیید بزرگان علم رجال و حدیث اهل سنت بوده است. او از اساتید معتبر کوفه به‌شمار می‌رفت و شاگردان زیادی داشت. توصیفات متعددی از علم، ورع، و صداقت او در منابع معتبر اهل سنت نقل شده است. وفات او در حوالی سال ۱۱۸ هجری بوده و به عنوان یکی از حفاظ حدیث کوفه شناخته می‌شود.

روایت حدیث غدیر

ذهبی در «میزان الاعتدال «و حموینی در» فرائد السمطین «حدیث غدیر را از عمرو بن مره نقل کرده‌اند. همچنین او یکی از راویان ماجرای احتجاج امیرالمؤمنین علیه السلام به حدیث غدیر در رحبه کوفه است، که بسیاری این ماجرا از او نقل کرده‌اند. ابن حجر و عجلی و ذهبیاو را توثیق کرده‌اند.

عن أبى اسحاق، عن عمرو بن‏ مرة، و سعيد بن وهب، و زيد بن يثيع، قالوا: سمعنا عليا علیه السلام يقول: نشدت اللَّه رجلا سمع رسول اللَّه صلى اللَّه عليه وآله وسلم يقول يوم غدير خم ما قال لما قام؟ فقام ثلثة عشر رجلا، فشهدوا ان رسول اللَّه صلى اللَّه عليه وآله وسلم قال: «أ لست أولى بالمؤمنين من أنفسهم؟» قالوا: بلى يا رسول اللَّه فأخذ بيد علي علیه السلام فقال: «من كنت مولاه، فعلي مولاه، اللَّهمّ وال من والاه، و عاد من عاداه، و أحب من أحبه، و أبغض من أبغضه، و انصر من نصره، و اخذل من خذله».

از ابی اسحاق، از عمرو بن مرة، و سعید بن وهب، و زید بن یثیع نقل شده که گفتند: شنیدیم علی (علیه السلام) می‌گوید: از خداوند خواستم که مردی را بیابم که شنیده باشد پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در روز غدیر خم چه گفت هنگامی که برخاست؟ سیزده نفر برخاستند و شهادت دادند که پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: «آیا من نسبت به مؤمنان از خودشان سزاوارتر نیستم؟» گفتند: بلی، ای رسول خدا! سپس پیامبر صلی الله علیه وآله دست علی (علیه السلام) را گرفت و فرمود: «هر که من مولای اویم، علی مولای اوست. خدایا، دوست بدار کسی را که او را دوست دارد، و دشمن بدار کسی را که با او دشمنی دارد، و یاری کن کسی را که او را یاری می‌کند، و خوار کن کسی را که او را خوار می‌سازد.»

جایگاه راوی

عمرو بن مرة بن عبدالله بن طارق بن الحارث بن سلمة بن کعب بن وائل بن جمل بن کنانة بن ناجیة بن مراد، معروف به عمرو بن مرة الجملی، با کنیه‌های «أبو عبد الرحمن» و «أبو عبدالله» است. او از قبایل جملی و مرادی، ساکن کوفه و به عنوان «الأعمی» نیز شناخته می‌شد. از جمله شاگردان و نزدیکان او پسرش عبدالله بن عمرو بن مرة است.

عمرو بن مرة به مذهب «الإرجاء» معتقد بود، یعنی در مسائل اعتقادی، به تأخیر در قضاوت درباره صفات الهی و اعمال انسان‌ها معتقد بود.

وفات او در سال ۱۱۸ هجری یا کمی قبل از آن اتفاق افتاده است. برخی منابع سال‌های ۱۱۶ یا ۱۱۸ هجری را ذکر کرده‌اند.

• ابن حجر عسقلانی او را «ثقة عابد» و کسی که «لا یدلس» بود ولی به دلیل اعتقاد به الإرجاء مورد انتقاد قرار گرفته است.
• الذهبی و ابوحاتم او را «ثقة» و «صدوق» می‌دانستند ولی به مذهب الإرجاء معتقد بود.
• احمد بن حنبل نیز او را تأیید کرده است.
• ابن حبان او را در کتاب «الثقات» به عنوان «مرجئ» معرفی کرده است.
• شعبة بن الحجاج او را «أکثرهم علما» می‌دانست و گفته است که عمرو بن مرة و عبدالله بن عون تنها کسانی بودند که در میان اصحاب حدیث «یدلس» نمی‌کردند.

عمرو بن مرة از بزرگان و راویان حدیث کوفه بود که از افراد زیر روایت نقل کرده است: ابراهیم النخعی، الحسن بن مسلم، خیثمة بن عبد الرحمن، زاذان أبی عمر، سالم بن أبی الجعد، سعید بن جبیر، سعید بن المسیب، أبی وائل شقیق بن سلمة، عبدالله بن عباس (مرسل)، عبدالله بن عمرو مولی الحسن بن علی، و دیگران.

از جمله کسانی که از عمرو بن مرة روایت کرده‌اند می‌توان به: إدریس بن یزید الأودی، حصین بن عبد الرحمن السلمی، زید بن أبی أنیسة، أبو سنان سعید بن سنان الشیبانی، سفیان الثوری، سلیمان الأعمش، شعبة بن الحجاج، عبدالله بن عمرو بن مرة (پسرش)، عبد الرحمن بن عمرو الأوزاعی، مسعر بن کدام، منصور بن المعتمر، و دیگران اشاره کرد.