تبلیغ: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی غدیر
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۹۴ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
== <big>آموزشِ تبليغ غدير<ref>تبليغ غدير در سيره معصومين ‏عليهم السلام: ص ۲۵۶ - ۲۶۸.</ref></big> ==
== آموزشِ تبليغ غدير<ref>تبليغ غدير در سيره معصومين ‏عليهم السلام: ص ۲۵۶ - ۲۶۸.</ref>==
<big>آنچه در مورد [[ابلاغ ولایت|تبلیغ غدیر]] ارائه شده از كلام و عمل معصومين ‏عليهم السلام است. در يك نگاه راهكارهاى گوناگون براى موقعيت‏ هاى متفاوت زمانى و مكانى ابلاغ غدير را از سيره آن بزرگواران مى‏ آموزيم. در نگاه ديگر مقايسه شرايط خطرناک و زمينه‏هاى نامساعد تبليغى در زمان ايشان با زمان حاضر، ما را براى حد اكثر استفاده از موقعيت ‏هاى امروزى ابلاغ غدير و دفاع از آن بيدار مى‏ كند:</big>
آنچه در مورد [[ابلاغ ولایت|تبلیغ غدیر]] ارائه شده از كلام و عمل معصومين ‏عليهم السلام است. در يک نگاه راهكارهاى گوناگون براى موقعيت‏ هاى متفاوت زمانى و مكانى [[ابلاغ ولایت|ابلاغ غدیر]] را از سيره آن بزرگواران مى‏ آموزيم. در نگاه ديگر مقايسه شرايط خطرناک و زمينه‏ هاى نامساعد تبليغى در زمان ايشان با زمان حاضر، ما را براى حداكثر استفاده از موقعيت ‏هاى امروزى ابلاغ غدير و دفاع از آن بيدار مى‏ كند:


# <big>ما امروز شيوه ‏هاى كلى تبليغ غدير را از معصومين‏ عليهم السلام آموخته‏ايم كه بايد در هر زمان و مكان، به صورت جمعى يا فردى، به شيوه گفتارى يا نوشتارى و يا هر ابزار ديگر براى اطلاع رسانى غدير استفاده كنيم.</big>
# ما امروز شيوه ‏هاى كلى تبليغ غدير را از [[معصومین‏ علیهم السلام]] آموخته ‏ايم كه بايد در هر زمان و مكان، به صورت جمعى يا فردى، به شيوه گفتارى يا نوشتارى و يا هر ابزار ديگر براى اطلاع رسانى غدير استفاده كنيم.
# <big>از پشتوانه‏هاى علمى غدير كه معصومين‏عليهم السلام نشان ما داده‏اند فهميده‏ايم كه چگونه با شناسائى و مطالعه و تدريس پرونده علمى غدير، در ميدان بحث‏هاى علمى چه براى دوستان غدير و چه در مقابله با دشمنان آن، با استدلال‏هاى محكم به استناد قرآن و نشان دادن شهرت جهانىِ غدير و ارائه خطابه بلند و پر محتواى آن، غديرِ عزيز را از بلندترين قله ‏هاى جهان به اهل عالم نشان دهيم.</big>
# از پشتوانه‏ هاى علمى غدير كه معصومين ‏عليهم السلام نشان ما داده‏ اند فهميده ‏ايم كه چگونه با شناسائى و مطالعه و تدريس پرونده علمى غدير، در ميدان بحث‏هاى علمى چه براى دوستان غدير و چه در مقابله با دشمنان آن، با استدلال‏ هاى محكم به استناد قرآن و نشان دادن شهرت جهانىِ غدير و ارائه خطابه بلند و پر محتواى آن، غديرِ عزيز را از بلندترين قله ‏هاى جهان به اهل عالم نشان دهيم.
# <big>با روش‏هاى عَمَلى معصومين‏عليهم السلام در تبليغ غدير فرا گرفته‏ايم كه چگونه ابعاد گسترده تبليغ عملى غدير را به اجرا در آوريم. با احياى مسجد غدير و تاريخچه آن مكان اعتقادى، ترويج زيارت امير غدير، و رواج تبريكات و ملاقات‏هاى روز غدير، برپائى جشن‏هاى بزرگ غدير و هداياى غديرى و آموزش عبادات عيد غدير، با همه اين شيوه‏هاى عملى تابلوهاى غدير را در جاى جاى جامعه بر فراز و چراغ‏هاى زيباى آن را در گوشه و كنار جهان روشن نگه مى‏داريم.</big>
# با روش‏هاى عَمَلى معصومين‏ عليهم السلام در تبليغ غدير فرا گرفته‏ ايم كه چگونه ابعاد گسترده تبليغ عملى غدير را به اجرا در آوريم. با احياى مسجد غدير و تاريخچه آن مكان اعتقادى، ترويج زيارت امير غدير، و رواج تبريكات و ملاقات ‏هاى روز غدير، برپائى جشن‏هاى بزرگ غدير و هداياى غديرى و آموزش عبادات عيد غدير، با همه اين شيوه ‏هاى عملى تابلوهاى غدير را در جاى جاى جامعه بر فراز و چراغ‏هاى زيباى آن را در گوشه و كنار جهان روشن نگه مى‏ داريم.
# <big>دقت در دستور اكيد معصومين‏عليهم السلام براى فرهنگ‏سازى عمومى غدير، به ما آموخته است كه در ترويج ادبيات و شعر غدير، و نيز انتشار دعاها و زيارات مشتمل بر معارف غدير، و همچنين نشر كتاب‏ها و نرم‏افزارهاى غديرى، طرح‏هاى نو در تبليغ عملى غدير ارائه نماييم.</big>
# دقت در دستور اكيد معصومين‏ عليهم السلام براى فرهنگ‏سازى عمومى غدير، به ما آموخته است كه در ترويج ادبيات و شعر غدير، و نيز انتشار دعاها و زيارات مشتمل بر معارف غدير، و همچنين نشر كتاب‏ها و نرم‏افزارهاى غديرى، طرح‏ هاى نو در تبليغ عملى غدير ارائه نماييم.
# <big>با بررسى جهت‏گيرى‏هاى معصومين‏ عليهم السلام در تبليغ غدير، دريافته‏ايم كه بايد غير عادى بودن مراسم غدير را به مردم ثابت كنيم، و بايد به همه نشان دهيم كه محور ابلاغ غدير شخص پيامبر صلى الله عليه و آله است و هر كس با آن مخالفت كند با ختم نبوت مقابله كرده است. بايد زمينه‏هاى شهرت غدير را هر چه بيشتر فراهم كنيم و نشان دهيم كه دستور [[ابلاغ ولایت|ابلاغ غدیر]] همگانى است. بايد در زمينه رسميت غدير در تقويم اسلام كار كرد تا مانند عاشورا احترام آن در مناطق غير شيعه هم پذيرفته شود. بايد فرصت‏هاى حساس تبليغى را براى غدير نشانه گرفت و به نقل حديث آن اهتمام ورزيد؛ و در زمينه ادبيات غدير محتواى اعتقادى تاريخى معارف آن را جلوه داد.</big>
# با بررسى جهت ‏گيرى‏ هاى معصومين‏ عليهم السلام در تبليغ غدير، دريافته ‏ايم كه بايد غير عادى بودن مراسم [[غدیر]] را به مردم ثابت كنيم، و بايد به همه نشان دهيم كه محور ابلاغ غدير شخص پيامبر صلى الله عليه و آله است و هر كس با آن مخالفت كند با ختم نبوت مقابله كرده است. بايد زمينه ‏هاى شهرت غدير را هر چه بيشتر فراهم كنيم و نشان دهيم كه دستور [[ابلاغ ولایت|ابلاغ غدیر]] همگانى است. بايد در زمينه رسميت غدير در تقويم اسلام كار كرد تا مانند عاشورا احترام آن در مناطق غير شيعه هم پذيرفته شود. بايد فرصت‏ هاى حساس تبليغى را براى غدير نشانه گرفت و به نقل حديث آن اهتمام ورزيد؛ و در زمينه ادبيات غدير محتواى اعتقادى تاريخى معارف آن را جلوه داد.
# <big>توجه به كيفيت برخورد معصومين‏ عليهم السلام با دشمنان غدير، اين مسئوليت را بر عهده ما گذاشته كه به پرورش نيروهاى متخصص غدير بپردازيم. افرادى كه مفهوم ولايت و جايگاه آن در دين را با تفكر بايسته درباره غدير دريافته باشند؛ تا بتوانند با اتمام حجت كامل و ريشه‏يابىِ ضديت‏ها با غدير، به مقابله با مخالفين گوناگون آن بروند و در اثبات حق غدير سربلند باشند.</big>
# توجه به كيفيت برخورد معصومين‏ عليهم السلام با [[دشمنان غدیر]]، اين مسئوليت را بر عهده ما گذاشته كه به پرورش نيروهاى متخصص غدير بپردازيم. افرادى كه مفهوم [[ولایت]] و جايگاه آن در [[دين]] را با تفكر بايسته درباره غدير دريافته باشند؛ تا بتوانند با اتمام حجت كامل و ريشه ‏يابىِ ضديت‏ ها با غدير، به مقابله با مخالفين گوناگون آن بروند و در اثبات حق غدير سربلند باشند.
# <big>با دقت در موقعيت‏ هاى هر يک از معصومين ‏عليهم السلام در تبليغ غدير، از دشوارى‏ها و خطرات آن عصر درس گرفته ‏ايم كه امروز در شرايط مساعد تبليغى، و با دقت در شرايط متفاوت و مخاطبان گوناگون غدير، ما هم براى موقعيت‏ هاى مختلف برنامه‏ هاى چند جانبه تدارک ببينيم.</big>
# با دقت در موقعيت‏ هاى هر يک از معصومين ‏عليهم السلام در تبليغ غدير، از دشوارى‏ها و خطرات آن عصر درس گرفته ‏ايم كه امروز در شرايط مساعد تبليغى، و با دقت در شرايط متفاوت و مخاطبان گوناگون غدير، ما هم براى موقعيت‏ هاى مختلف برنامه‏ هاى چند جانبه تدارک ببينيم.


<big>جا دارد در اينجا با اذعان به حضور در بهترين شرايط تبليغ جهانى غدير، بار ديگر با پيام ‏آورِ غدير و اميرِ غدير و امامانِ غدير و آخرين طلايه ‏دار غدير پيمان مى‏ بنديم، كه در حد قدرت و امكان خود در راه تبليغ غدير كوتاهى نكنيم، و پرچم «مَن كُنتُ مَولاهُ فَهذا عَلِىٌّ مَولاهُ» را با انگيزه «فَليُبَلِّغِ الحاضِرُ الغائِبَ وَ الوالِدُ الوَلَدَ»، به نسل‏ هاى آينده غدير و پرچمداران پيشتاز آن تحويل دهيم. با عزمى راسخ در اوج ادب و احترام، خطاب به صاحبان غدير عريضه خدمت تقديم داشته مى ‏گوييم:</big>
جا دارد در اينجا با اذعان به حضور در بهترين شرايط تبليغ جهانى غدير، بار ديگر با پيام ‏آورِ غدير و اميرِ غدير و امامانِ غدير و آخرين طلايه ‏دار غدير پيمان مى‏ بنديم، كه در حد قدرت و امكان خود در راه تبليغ غدير كوتاهى نكنيم، و پرچم «مَن كُنتُ مَولاهُ فَهذا عَلِىٌّ مَولاهُ» را با انگيزه «فَليُبَلِّغِ الحاضِرُ الغائِبَ وَ الوالِدُ الوَلَدَ»، به نسل‏ هاى آينده غدير و پرچمداران پيشتاز آن تحويل دهيم.


با عزمى راسخ در اوج ادب و احترام، خطاب به صاحبان غدیر عريضه خدمت تقديم داشته مى ‏گوييم:


<big>يا رسول‏ اللَّه، اى مُبلِّغ اعظم غدير، با يادآورى آن اساس محكم كه شما براى غدير بنيان نهاديد، و آن زحمات طاقت فرسا كه در راه آن كشيديد، با احساس نعمت غدير كه امروز در دل‏ هاى ما جاى گرفته خود را مديون تمام عيار شما مى‏ دانيم.</big>
يا رسول‏ اللَّه، اى مُبلِّغ اعظم غدير، با يادآورى آن اساس محكم كه شما براى غدير بنيان نهاديد، و آن زحمات طاقت فرسا كه در راه آن كشيديد، با احساس نعمت غدير كه امروز در دل‏ هاى ما جاى گرفته خود را مديون تمام عيار شما مى‏ دانيم.


<big>يا اميرالمؤمنين، اى اميرِ بزرگِ غدير، تلاش بى‏وقفه شما براى احياى غديرِ از دست رفته به دست سقيفه، در بحرانى‏ترين شرايط بعد از پيامبرصلى الله عليه وآله، چه در بيست و پنج ساله غصب خلافت و چه پنج ساله خلافت ظاهرى، ما را بيدار مى‏كند كه اين سفره باز غدير به چه قيمتى گسترده شده و چه صبر عظيمى در راه آن به كار گرفته شده است.</big>
يا [[امیرالمؤمنین علی علیه السلام|امیرالمؤمنین]]، اى اميرِ بزرگِ غدير، تلاش بى ‏وقفه شما براى احياى غديرِ از دست رفته به دست سقيفه، در بحرانى‏ترين شرايط بعد از پيامبر صلى الله عليه و آله، چه در بيست و پنج ساله غصب خلافت و چه پنج ساله خلافت ظاهرى، ما را بيدار مى‏ كند كه اين سفره باز غدير به چه قيمتى گسترده شده و چه صبر عظيمى در راه آن به كار گرفته شده است.


<big>يا فاطمة الزهرا، اى شهيدِ مظلوميتِ غدير، ياد شما و محسنتان كه در روزهاى غصب حق غدير براى دفاع از علىِ مظلوم به استقبال آتش و تازيانه و سيلى رفتيد، و با پهلوى شكسته و بازوى سياه و بدن مجروح و صورت كبود غدير را احيا نموديد، براى هميشه فرياد ما را براى دفاع از غدير بر مى‏آورد و اجازه بى‏تفاوتى در مقابل سقيفه به ما نمى‏ دهد.</big>
يا فاطمة الزهرا، اى شهيدِ مظلوميتِ غدير، ياد شما و محسنتان كه در روزهاى غصب حق غدير براى دفاع از علىِ مظلوم به استقبال آتش و تازيانه و سيلى رفتيد، و با پهلوى شكسته و بازوى سياه و بدن مجروح و صورت كبود غدير را احيا نموديد، براى هميشه فرياد ما را براى دفاع از غدير بر مى‏آورد و اجازه بى‏ تفاوتى در مقابل سقيفه به ما نمى‏ دهد.


<big>اى امامانِ غدير، دفاعِ شما از كيانِ غدير در اختناق اموى و عباسى، و زنده نگه داشتن درخت پر بار ولايت در شرايط ظلمانى غصب خلافت، براى ما بيدارباشى است كه بايد شجره طيبه غدير را براى هميشه زنده و پربار و سايه‏گستر مردم جهان نگه داريم.</big>
اى امامانِ غدير، دفاعِ شما از كيانِ غدير در اختناق اموى و عباسى، و زنده نگه داشتن درخت پر بار ولايت در شرايط ظلمانى غصب خلافت، براى ما بيدارباشى است كه بايد شجره طيبه غدير را براى هميشه زنده و پربار و سايه‏ گستر مردم جهان نگه داريم.


<big>اى آخرين وارث غدير، در روزگار غيبتت ما غديريان را براى ابلاغ جهانى غدير يارى فرما، تا با آخرين امكانات روز غايبين از غدير را آگاه نماييم؛ و براى روزگار ظهورت، كه لذت غدير را خواهيم چشيد آماده شويم.</big>
اى آخرين [[وارث]] غدير، در روزگار غيبتت ما غديريان را براى ابلاغ جهانى غدير يارى فرما، تا با آخرين امكانات روز غايبين از غدير را آگاه نماييم؛ و براى روزگار ظهورت، كه لذت غدير را خواهيم چشيد آماده شويم.


== <big>امر به معروفِ غدير با هدايتِ معصوم ‏عليه السلام<ref>تبليغ غدير در سيره معصومين‏ عليهم السلام: ص ۱۰. </ref></big> ==
== امر به معروفِ غدير با هدايتِ معصوم ‏عليه السلام<ref>تبليغ غدير در سيره معصومين‏ عليهم السلام: ص ۱۰. </ref>==
<big>در زيارت امامان معصوم‏ عليهم السلام مى‏ خوانيم: اَشهَدُ اَنَّكَ اَمَرتَ بِالمَعروفِ وَ نَهَيتَ عَنِ المُنكَرِ: شهادت مى‏ دهم كه شما به معروف امر كرديد و از منكر نهى نموديد.</big>
در زيارت امامان معصوم‏ عليهم السلام مى‏ خوانيم:


<big>و در خطابه غدير مى‏ خوانيم: اَلا وَ اِنَّ رَأسَ الاَمرِ بِالمَعرُوفِ اَن تَنتَهوا اِلى قَولى وَ تُبَلِّغوهُ مَن لَم يَحضُر وَ تَأمُروهُ بِقَبولِهِ عَنّى وَ تَنْهَوهُ عَن مُخالَفَتِهِ، فَاِنَّهُ اَمرٌ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مِنّى؛ وَ لا اَمرَ بِمَعروفٍ وَ لا نَهىَ عَن مُنكَرٍ اِلّا مَعَ اِمامٍ مَعصومٍ:</big>
اَشهَدُ اَنَّكَ اَمَرتَ بِالمَعروفِ وَ نَهَيتَ عَنِ المُنكَرِ: شهادت مى‏ دهم كه شما به معروف امر كرديد و از منكر نهى نموديد.


<big>بالاترين امر به معروف آن است كه سخن مرا بفهميد و آن را به كسانى كه حاضر نيستند برسانيد و او را از طرف من به قبولش امر كنيد و از مخالفتش نهى نماييد، چرا كه اين دستورى از جانب خداوند عز و جل و از نزد من است، و هيچ امر به معروف و نهى از منكرى نمى‏ شود مگر با امام معصوم.</big>
و در [[خطابه غدیر(کتاب)|خطابه غدیر]] مى‏ خوانيم:


== <big>ايده ‏هاى تبليغ غدير<ref>برگرفته از ايده ‏هاى سايت «باشگاه ايده‏ پردازان مسجدى». </ref></big> ==
اَلا وَ اِنَّ رَأسَ الاَمرِ بِالمَعرُوفِ اَن تَنتَهوا اِلى قَولى وَ تُبَلِّغوهُ مَن لَم يَحضُر وَ تَأمُروهُ بِقَبولِهِ عَنّى وَ تَنْهَوهُ عَن مُخالَفَتِهِ، فَاِنَّهُ اَمرٌ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مِنّى؛ وَ لا اَمرَ بِمَعروفٍ وَ لا نَهىَ عَن مُنكَرٍ اِلّا مَعَ اِمامٍ مَعصومٍ:
<big>يكى از مسائل جانبى غدير مسئله ايده ‏هاى تبليغى براى غدير است. به همين منظور بارها فراخوان داده شده تا هر كس هر ايده ‏اى دارد ارائه كند، كه در واقع فراخوان ولايت و [[امامت]] نيز هست.</big>


<big>به عنوان مثال چهارمين فراخوان ايده‏هاى مسجدى (فام ۴) است كه با موضوع «ايده ‏هاى غديرى» و به همت كانون خورشيد و همكارى باشگاه ايده‏ پردازان مسجدى برگزار گرديده، كه علاقمندان بهترين ايده ‏هاى خود را با موضوع غدير در بانك ايده باشگاه ايده‏پردازان مسجدى به آدرس masjedidea.ir  و تا مهلت ارسال مهر ماه ۱۳۹۵ ارسال كرده ‏اند. ضمناً قرار بوده به برترين ايده ‏ها جوايز ارزشمندى اهدا شود، و منتخب ايده‏ هاى جمع ‏آورى شده در يک جلد كتاب مستقلاً به چاپ رسيده و منتشر شود.</big>
بالاترين امر به معروف آن است كه سخن مرا بفهميد و آن را به كسانى كه حاضر نيستند برسانيد و او را از طرف من به قبولش امر كنيد و از مخالفتش نهى نماييد، چرا كه اين دستورى از جانب خداوند عز و جل و از نزد من است، و هيچ امر به معروف و نهى از منكرى نمى‏ شود مگر با امام معصوم.


<big>به عنوان مثال:</big>
== ايده ‏هاى تبليغ غدير<ref>برگرفته از ايده ‏هاى سايت «باشگاه ايده‏ پردازان مسجدى». </ref>==
يكى از مسائل جانبى غدير مسئله ايده ‏هاى تبليغى براى غدير است. به همين منظور بارها فراخوان داده شده تا هر كس هر ايده ‏اى دارد ارائه كند، كه در واقع فراخوان [[ولایت]] و [[امامت]] نيز هست.


<big>برپايى نماز جماعت غدير خم در مساجد، به ويژه مساجد جامع شهر.</big>
به عنوان مثال چهارمين فراخوان ايده ‏هاى مسجدى (فام ۴) است كه با موضوع «ايده ‏هاى غديرى» و به همت كانون خورشيد و همكارى باشگاه ايده‏ پردازان مسجدى برگزار گرديده، كه علاقمندان بهترين ايده ‏هاى خود را با موضوع غدير در بانک ايده باشگاه ايده‏پردازان مسجدى به آدرس masjedidea.ir  و تا مهلت ارسال مهر ماه ۱۳۹۵ ارسال كرده ‏اند. ضمناً قرار بوده به برترين ايده ‏ها جوايز ارزشمندى اهدا شود، و منتخب ايده‏ هاى جمع ‏آورى شده در يک جلد كتاب مستقلاً به چاپ رسيده و منتشر شود.


<big>اهداى شال سبز به سادات مسجدى و پلاک على‏ عليه السلام به سادات مسجدى.</big>
به عنوان مثال:


<big>برپايى موكب شادى در خيابان‏ها و محله‏ هاى منتهى به مساجد شهر.</big>
* برپايى نماز جماعت غدير خم در مساجد، به ويژه مساجد جامع شهر.
* اهداى شال سبز به سادات مسجدى و پلاک على‏ عليه السلام به سادات مسجدى.
* برپايى موكب شادى در خيابان‏ها و محله‏ هاى منتهى به مساجد شهر.
* پخش نواهاى ولايى بر بام مساجد و منازل به طور هم زمان در شب عيد غدير.
* عيادت از بيماران سالمند و كودک در بيمارستان‏ هاى شهر در ايام دهه ولايت و امامت.
* ساخت مسجد در شهرها مطابق با اماكن تخريب شده در بقيع و غدير خم بر مبناى عكس ‏هاى به جا مانده.


<big>پخش نواهاى ولايى بر بام مساجد و منازل به طور هم زمان در شب عيد غدير.</big>


<big>عيادت از بيماران سالمند و كودک در بيمارستان‏ هاى شهر در ايام دهه ولايت و امامت.</big>


<big>ساخت مسجد در شهرها مطابق با اماكن تخريب شده در بقيع و غدير خم بر مبناى عكس ‏هاى به جا مانده.</big>
طرحى ديگر براى ارائه ايده ‏هاى تبليغى تنظيم شده كه به اين شرح است:


=== دستپخت نذرى ===
مخاطب: عموم


<big>طرحى ديگر براى ارائه ايده ‏هاى تبليغى تنظيم شده كه به اين شرح است:</big>
مجرى: بانوان


'''<big>۱. دستپخت نذرى:</big>'''
محل اجرا: منزل


<big>مخاطب: عموم</big>
زمان اجرا: عيد غدير خم


<big>مجرى: بانوان</big>
ما در [[خانواده]] در منزل بهترين غذا را براى همسر و فرزندان خود طبخ نمايد.


<big>محل اجرا: منزل</big>
بسيارى از علما سفارش كرده ‏اند در منزل هم غذاى نذرى بپزيد؛ يعنى غذاى خود را نام و ياد [[معصومین علیهم السلام|اهل‏ بیت ‏علیهم السلام]] طبخ نماييد، ولو براى اهل خانه باشد.


<big>زمان اجرا: عيد غدير خم</big>
روز [[عید غدیر|عید غدیر خم]] تمرين خوبى براى پخت غذاى نذرى در منزل است. بانوان مى‏ توانند بهترين غذا و دستپخت خود را براى اهل منزل در اين روز تهيه كنند.


<big>مادر خانواده در منزل بهترين غذا را براى همسر و فرزندان خود طبخ نمايد. بسيارى از علما سفارش كرده ‏اند در منزل هم غذاى نذرى بپزيد؛ يعنى غذاى خود را نام و ياد اهل‏ بيت ‏عليهم السلام طبخ نماييد، ولو براى هل خانه باشد. روز عيد غدير خم تمرين خوبى براى پخت غذاى نذرى در منزل است. بانوان مى‏ توانند بهترين غذا و دستپخت خود را براى اهل منزل در اين روز تهيه كنند.</big>
=== افطار المؤمنين ===
مخاطب: عموم


مجرى: مساجد و هيئات


<big>'''۲. افطار المؤمنين:'''</big>
محل اجرا: اماكن عمومى شهر


<big>مخاطب: عموم</big>
زمان اجرا: عيد غدير خم


<big>مجرى: مساجد و هيئات</big>
توزيع افطارى ساده در مساجد شهر در شام عيد غدير. افطارى مسجد را مى‏ توان در اماكن عمومى و پرتردد انجام داد، تا فرهنگ روزه ‏دارى غدير نهادينه گردد.


<big>محل اجرا: اماكن عمومى شهر</big>
=== سفره هدايت ===
مخاطب: عموم


<big>زمان اجرا: عيد غدير خم</big>
مجرى: ائمه جماعات


<big>توزيع افطارى ساده در مساجد شهر در شام عيد غدير. افطارى مسجد را مى‏ توان در اماكن عمومى و پرتردد انجام داد، تا فرهنگ روزه ‏دارى غدير نهادينه گردد.</big>
محل اجرا: مسجد


زمان اجرا: عيد غدير خم


<big>'''۳. سفره هدايت:'''</big>
سادات و شيعيان مناطق مرزى و سنى‏ نشين، از اقليت ‏هاى دينى به ويژه از [[اهل ‏سنت]] محله خود دعوت به عمل آورده و آنها را مهمان سفره [[اطعام|اطعام غدیر]] نمايند. اين سفره اطعام مى‏ تواند در مسجد محل و يا منزل ائمه جماعات پهن شود، و بسا باعث جذب ديگر مذاهب به مكتب تشیع گردد.


<big>مخاطب: عموم</big>
=== با كاروان غدير ===
مخاطب: عموم


<big>مجرى: ائمه جماعات</big>
مجرى: ائمه جماعات و مبلغان دينى


<big>محل اجرا: مسجد</big>
محل اجرا: ميادين اصلى شهر


<big>زمان اجرا: عيد غدير خم</big>
زمان اجرا: ماه ذى ‏الحجه


<big>سادات و شيعيان مناطق مرزى و سنى‏ نشين، از اقليت ‏هاى دينى به ويژه از [[اهل ‏سنت]] محله خود دعوت به عمل آورده و آنها را مهمان سفره [[اطعام|اطعام غدیر]] نمايند. اين سفره اطعام مى‏ تواند در مسجد محل و يا منزل ائمه جماعات پهن شود، و بسا باعث جذب ديگر مذاهب به مكتب تشيع گردد.</big>
جهت [[ابلاغ ولایت|ابلاغ غدیر]] انجام طرح نقشه‏ خوانی و [[پرده ‏خوانی غدير]] بر مبناى بيان روزشمار دهه ولايت و معرفى حوادث و وقايع غدير جذابيت خود را دارد؛ به اين صورت كه از ابتداى ماه ذى‏ الحجه مبلغان و ائمه جماعات در مناطق مختلف به وسيله نقشه ‏ها و پرده ‏هاى مربوطه، وقايع و حقايق غدير را به اطلاع عموم برسانند.


=== هنگامه بيعت ===
مخاطب: عموم


مجرى : تشكل ‏هاى مسجدى


'''<big>۴. با كاروان غدير:</big>'''
محل اجرا: حياط مسجد


<big>مخاطب: عموم</big>
زمان اجرا: عيد غدير خم


<big>مجرى: ائمه جماعات و مبلغان دينى</big>
طرح تهيه طومار بيعت با [[امیرالمؤمنین علی علیه السلام|امیرالمؤمنین‏ علیه السلام]] در مساجد شهر و در محافل و اماكن مذهبى و اعلام مراسم تجديد پيمان با ولايت اميرالمؤمنين و ساير ائمه‏ عليهم السلام به عموم مردم شهر. اين ايده مى‏ تواند ضمن جشن‏ هاى غديرى برگزار شود.


<big>محل اجرا: ميادين اصلى شهر</big>
=== احياگران غدير ===
مخاطب: عموم


<big>زمان اجرا: ماه ذى ‏الحجه</big>
مجرى: رسانه ملى


<big>جهت [[ابلاغ ولایت|ابلاغ غدیر]] انجام طرح نقشه‏ خوانى و پرده ‏خوانى غدير بر مبناى بيان روزشمار دهه ولايت و معرفى حوادث و وقايع غدير جذابيت خود را دارد؛ به اين صورت كه از ابتداى ماه ذى‏ الحجه مبلغان و ائمه جماعات در مناطق مختلف به وسيله نقشه ‏ها و پرده ‏هاى مربوطه، وقايع و حقايق غدير را به اطلاع عموم برسانند.</big>
محل اجرا: تلويزيون و راديو


زمان اجرا: دهه ولايت و امامت


<big>'''۵ . هنگامه بيعت:'''</big>
معرفى فعاليت‏ هاى خودجوش و مردمى شيعيان جهان در معرفى غدير و ابلاغ پيام آن به مردم جهان. نمونه اين تجارب ارزشمند و به اشتراک گذارى آنها مى ‏تواند در تقويت ابلاغ غدير مؤثر باشد.


<big>مخاطب: عموم</big>
=== ديگ غذاى نذرى ===
مخاطب: عموم


<big>مجرى : تشكل‏هاى مسجدى</big>
مجرى: تشكل ‏هاى مسجدى، هيئات


<big>محل اجرا: حياط مسجد</big>
محل اجرا: مسجد جامع


<big>زمان اجرا: عيد غدير خم</big>
زمان اجرا: عيد غدير خم


<big>طرح تهيه طومار بيعت با اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در مساجد شهر و در محافل و اماكن مذهبى و اعلام مراسم تجديد پيمان با ولايت اميرالمؤمنين و ساير ائمه‏ عليهم السلام به عموم مردم شهر. اين ايده مى‏ تواند ضمن جشن‏ هاى غديرى برگزار شود.</big>
در آستانه دهه ولايت -  عيد قربان تا غدير -  مى‏ توانيم يک ديگ خالى در وسط مسجد قرار دهيم و داخل آن مقدارى حبوبات و وسايل آش يا هر غذاى ديگر قرار دهيم و عموم را دعوت به فراخوان پخت آن نماييم. تجربه نشان داده است كه مى ‏توان با اين روش، ده‏ها ديگ غذا در در محله، شهر و روستا آماده نمود و اطعام عمومى غدير را صورت بخشيد.


=== پايگاه نذورات غدير ===
مخاطب: عموم


<big>'''۶ . احياگران غدير:'''</big>
مجرى: تشكل ‏هاى مسجدى


<big>مخاطب: عموم</big>
محل اجرا: مسجد


<big>مجرى: رسانه ملى</big>
زمان اجرا: عيد قربان تا غدير


<big>محل اجرا: تلويزيون و راديو</big>
از ابتداى دهه ولايت و امامت -  يعنى عيد سعيد قربان -  در مجاورت مسجد پايگاه پذيرش نذورات و قربانى روز عيد غدير بر پا نماييم، و قربانى مردمى و نذورات آنها را تحويل گرفته، و با برنامه ‏اى منظم آنها را ميان عموم مردم توزيع نموده، و يا واسطه اطعام فقرا باشيم. حتى مى ‏توانيم اعلام كنيم قربانى ‏هاى خود را به نيت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در [[مسجد]] ذبح كنيد.


<big>زمان اجرا: دهه ولايت و امامت</big>
=== شب شعر غدير ===
مخاطب: عموم


<big>معرفى فعاليت‏ هاى خودجوش و مردمى شيعيان جهان در معرفى غدير و ابلاغ پيام آن به مردم جهان. نمونه اين تجارب ارزشمند و به اشتراک گذارى آنها مى ‏تواند در تقويت ابلاغ غدير مؤثر باشد.</big>
مجرى: تشكل‏هاى مسجدى


محل اجرا: مسجد جامع


'''<big>۷. ديگ غذاى نذرى:</big>'''
زمان اجرا: دهه ولايت و امامت


<big>مخاطب: عموم</big>
برگزارى محافل ادبى و شعرخوانى با موضوع عيد غدير و ولايت در مساجد و اماكن مذهبى با حضور شاعران و اديبان هر شهر، همراه با مسابقه مشاعره جهت جذابيت بخشيدن به اين مراسم.


<big>مجرى: تشكل ‏هاى مسجدى، هيئات</big>
مشاعره مى ‏تواند براى گروه ‏هاى سنى مختلف برگزار گردد. در پايان برگزيدگان اهداى جوايز صورت گيرد.


<big>محل اجرا: مسجد جامع</big>
=== ظرف اطعام غدير ===
مخاطب: عموم


<big>زمان اجرا: عيد غدير خم</big>
مجرى: هنرمندان و خطاطان


<big>در آستانه دهه ولايت -  عيد قربان تا غدير -  مى‏ توانيم يک ديگ خالى در وسط مسجد قرار دهيم و داخل آن مقدارى حبوبات و وسايل آش يا هر غذاى ديگر قرار دهيم و عموم را دعوت به فراخوان پخت آن نماييم. تجربه نشان داده است كه مى‏توان با اين روش، ده‏ها ديگ غذا در در محله، شهر و روستا آماده نمود و اطعام عمومى غدير را صورت بخشيد.</big>
محل: اماكن عمومى شهر


زمان اجرا: دهه ولايت و امامت


'''<big>۸ . پايگاه نذورات غدير:</big>'''
طراحى ظرف ويژه اطعام غدير جهت فرهنگ ‏سازى اطعام غدير و عرضه و توزيع و فروش در اماكن عمومى.


<big>مخاطب: عموم</big>
اين ظروف مى ‏تواند لعابى، به رنگ‏ هاى سبز و آبى، همراه با خطوط اسليمى و به ويژه مزيّن به اسامى مبارک حضرت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام باشد.


<big>مجرى: تشكل ‏هاى مسجدى</big>
=== قرض ‏الحسنه غدير ===
مخاطب: عموم


<big>محل اجرا: مسجد</big>
مجرى: امام جماعت


<big>زمان اجرا: عيد قربان تا غدير</big>
محل اجرا: دفتر مسجد


<big>از ابتداى دهه ولايت و امامت -  يعنى عيد سعيد قربان -  در مجاورت مسجد پايگاه پذيرش نذورات و قربانى روز عيد غدير بر پا نماييم، و قربانى مردمى و نذورات آنها را تحويل گرفته، و با برنامه ‏اى منظم آنها را ميان عموم مردم توزيع نموده، و يا واسطه اطعام فقرا باشيم. حتى مى ‏توانيم اعلام كنيم قربانى ‏هاى خود را به نيت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در مسجد ذبح كنيد.</big>
زمان اجرا: عيد غدير خم


تأسيس صندوق قرض ‏الحسنه مسجد يا محله با عنوان صندوق غدير، جهت اعطاى وام و كمک به نيازمندان محله.


'''<big>۹. شب شعر غدير:</big>'''
امام جماعت به همراهى خيرين مسجدى و بزرگان و معتمدن محل مى ‏توانند در افتتاح و راه ‏اندازى اين صندوق سهيم باشند.


<big>مخاطب: عموم</big>
=== پيام سبز ===
مخاطب: سادات محله


<big>مجرى: تشكل‏هاى مسجدى</big>
مجرى: امام جماعت


<big>محل اجرا: مسجد جامع</big>
محل اجرا: سراى محله


<big>زمان اجرا: دهه ولايت و امامت</big>
زمان اجرا: عيد غدير خم


<big>برگزارى محافل ادبى و شعرخوانى با موضوع عيد غدير و ولايت در مساجد و اماكن مذهبى با حضور شاعران و اديبان هر شهر، همراه با مسابقه مشاعره جهت جذابيت بخشيدن به اين مراسم.</big>
ارسال كارت [[تبریک]] غدير همراه با يک شاخه گل از طرف مسجد به منزل سادات محله.


<big>مشاعره مى ‏تواند براى گروه ‏هاى سنى مختلف برگزار گردد. در پايان برگزيدگان اهداى جوايز صورت گيرد.</big>
اين كارت پستال مى‏ تواند شامل پيامى از خطبه غدير، عباراتى از زيارات غدير، دعوت به جشن به همراه يک شيرينى كوچک باشد.


== [[پشتوانه‏ هاى تبليغى غدير در شيوه معصومين‏ عليهم السلام]]<ref>تبليغ غدير در سيره معصومين‏ عليهم السلام: ص ۴۹-۸۳.</ref>==
چه براى آموزش غدیر و چه در مقام دفاع از آن، استدلال به [[پشتوانه هاى تبليغى غدير در شيوه معصومين عليهم السلام|پشتوانه]]‏ هاى علمى آن عقل‏ها را بيدار مى ‏كند و طالبين راه راست را هدايت مى ‏نمايد.


'''<big>۱۰. ظرف اطعام غدير:</big>'''
همان گونه كه دشمنان را از قدرت نمايى كاذب باز مى‏ دارد و مخالفانِ سقيفه ‏اىِ غدير را لال مى‏ كند. در نگاه ديگر اقرار دوستان يا [[دشمنان غدیر]] در برابر استدلال ‏هايى كه براى اثبات آن مطرح مى‏ شود عظمت آن در بُعد علمى را نشان مى‏ دهد.


<big>مخاطب: عموم</big>
استناد به قرآن در تبليغ غدير، و استدلال با اشتهار و تواتر غدير بين همه مسلمانان، و استشهاد به عظمت سند و متن خطابه غدير، از شيوه ‏هايى است كه معصومين ‏عليهم السلام به كار گرفته ‏اند.


<big>مجرى: هنرمندان و خطاطان</big>
اين استدلال‏ ها در برابر مخاطبان متفاوتى از دوست يا دشمن، در مقام ابلاغ غدير يا دفاع از آن مورد استفاده قرار گرفته؛ و اقرارهاى مخاطبين حاكى از تأثير به سزاى آنها در اين هدف داشته است.


<big>محل: اماكن عمومى شهر</big>
در چهار قسمت اين بخش، به موارد اين پشتوانه ‏هاى تبليغى غدير مى ‏پردازيم:


<big>زمان اجرا: دهه ولايت و امامت</big>
=== دفاع از غدير به صورت استدلال ===
استدلال و اقرار گرفتن از دوست يا دشمن يكى از روش‏ هاى متداول در دفاع از غدير توسط امامان‏ عليهم السلام است. اين شيوه چه به صورت جمعى و چه انفرادى، به شكل گفتارى يا نوشتارى مكرر در زندگى امامان‏ عليهم السلام ديده مى‏ شود.


<big>طراحى ظرف ويژه اطعام غدير جهت فرهنگ ‏سازى اطعام غدير و عرضه و توزيع و فروش در اماكن عمومى. اين ظروف مى ‏تواند لعابى، به رنگ‏ هاى سبز و آبى، همراه با خطوط اسليمى و به ويژه مزيّن به اسامى مبارک حضرت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام باشد.</big>
چنانكه [[امام حسین‏ علیه السلام]] در مِنا از دوستان<ref>كتاب سليم: حديث ۲۶. </ref>، و [[امیرالمؤمنین علی علیه السلام|امیرالمؤمنین‏ علیه السلام]] بارها از دشمنان در مسجد پيامبر صلى الله عليه و آله درباره غدير اقرار گرفت؛ و اين به معناى استدلال به دليلى است كه مخاطب پذيرفته است.<ref>بحار الانوار: ج ۲۸ ص ۲۴۸ و ج ۳۱ ص ۴۱۰-۴۱۲، ۴۱۶، ۴۱۷. كتاب سليم: حديث ۱۱ و  ۱۴. مواردى از اين اقرارها در قسمت ‏هاى قبلى كتاب ذكر شد.</ref>


همچنين [[امام هادی‏ علیه السلام]] در نامه به اهل اهواز برايشان درباره غدير استدلال فرمود.<ref>بحار الانوار: ج ۲ ص ۲۲۶ ح ۳. </ref> اميرالمؤمنين‏ عليه السلام را مى ‏بينيم كه بر [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبكر]] به طور خصوصى استدلال غديرى فرمود، و [[امام باقر علیه السلام]] را كه در اين باره براى ابوبصیر ادله غدير را بيان فرمود.


'''<big>۱۱. قرض ‏الحسنه غدير:</big>'''
=== دفاع از غدير با استناد به قرآن ===
شيوه ‏اى كه در [[دفاع از غدیر با استناد به قرآن|دفاع]] معصومين‏ عليهم السلام از غدير موارد متعددى دارد، استناد به قرآن در اين مسئله است. كتاب اللَّه كه پشتوانه همه مسلمانان و سند دائمى و مقبول آنان است، بهترين سند براى پذيرفتن حق درباره غدير است، كه ائمه‏ عليهم السلام از اين شيوه كمال استفاده را در [[هدایت]] مردم به سوى [[غدیر]] برده‏ اند.


<big>مخاطب: عموم</big>
با توجه به اينكه بيش از ۳۰۰ آيه قرآن در طول واقعه غدير نازل شده يا در كلام پيامبر صلى الله عليه و آله درباره غدير مورد استناد قرار گرفته<ref>در اين باره مراجعه شود به كتاب «غدير در قرآن، قرآن در غدير».</ref>، و چند آيه در منابع شيعه و سنى بالاتفاق مربوط به غدير است، استدلال براى غدير با استناد به قرآن رونق بيشترى دارد.


<big>مجرى: امام جماعت</big>
آيه تبليغ (يا اَيُّهَا الرَّسوُلُ بَلِّغ) و آيه اكمال (اليَومَ اَكمَلتُ لَكُم دينَكُم...) و آيه سَئَلَ سائِل (سَئَلَ سائِلٌ بِعَذابٍ واقِعٍ) كه معروف ‏ترين آيات غدير هستند، بيش از همه در دفاع از غديرِ مظلوم مورد استناد قرار گرفته ‏اند.


<big>محل اجرا: دفتر مسجد</big>
=== دفاع از غدير با استناد به شهرت غدير ===
با همه اقداماتى كه [[سقیفه]] به كار گرفت و توانست بسيارى از احاديث [[حضرت محمّد صلی الله علیه و آله|پیامبر صلی الله علیه و آله]] را به فراموشى بسپارد، ولى درباره [[حدیث غدیر]] نتوانست مانع انتشار اين حقيقت پر ابهت شود، به گونه‏ اى كه تا امروز اشتهار واقعه غدير يكى از جهات مسلم غدير است؛ و در مقام دفاع و اتمام حجت درباره آن به اين جهت اشتهار بسيار اشاره شده است.


<big>زمان اجرا: عيد غدير خم</big>
در واقع برنامه ‏ريزى خداوند متعال و رسول مكرم اسلام ‏صلى الله عليه و آله براى نشر پيام ولايت از غدير، به قدرى حساب شده بوده كه انتشار خبر آن قابل كنترل كسى نباشد. اولين حضور ۱۲۰ هزار نفرى در اسلام در برابر يك خطيب و تنوع برنامه‏ هاى سه روزه غدير، يک تبليغ استثنائى در تاريخ انبيا عليهم السلام را رقم زد كه هيچ سقيفه ‏اى را قدرت ممانعت از نشر آن نبود!!


<big>تأسيس صندوق قرض ‏الحسنه مسجد يا محله با عنوان صندوق غدير، جهت اعطاى وام و كمک به نيازمندان محله. امام جماعت به همراهى خيرين مسجدى و بزرگان و معتمدن محل مى ‏توانند در افتتاح و راه ‏اندازى اين صندوق سهيم باشند.</big>
نتيجه اين اشتهار آن بود كه در دوران‏ هاى مختلف بعد از غدير، هرگاه لازم بود از خصم درباره آن اقرارى گرفته شود، جاى انكارى وجود نداشت! بلكه مخالفين و به خصوص نسل‏ هاى بعدىِ آنان خود اقرار به شهرت حديث غدير مى‏ نمودند.


=== تبليغ غدير با استناد به خطابه آن ===
تبليغ غدير با استناد به ركن اصلى آن كه خطابه يک ساعته پيامبر صلى الله عليه و آله است، از روش‏ هايى است كه در تبليغ غدير توسط معصومين‏ عليهم السلام موارد متعددى دارد.


'''<big>۱۲. پيام سبز:</big>'''
از متن خطبه هم اكثراً استناد به جمله «مَن كُنتُ مَولاهُ فَعَلِىٌّ مَولاهُ» است كه قُلّه و اوج كلام و پيام اصلى غدير است.


<big>مخاطب: سادات محله</big>
در واقع استدلال به لُبِّ غدير و هدف اصلى آن و تابلوى بلندش يكى از روش‏ هايى است كه در [[اتمام حجت‏]] هاى مربوط به غدير جلب توجه مى‏ كند.


<big>مجرى: امام جماعت</big>
== پيامبرِ صلى الله عليه و آله مبلّغ<ref>رستاخيز نور (ترجمه كتاب يوم الانسانية، صدر، شانه ‏چى) : ص ۷۹-۸۴.</ref>==
رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله از ابتداى بعثتش به [[انذار]] مردم پرداخته بود، به خصوص در طى سال‏ هايى كه در مكه بود.


<big>محل اجرا: سراى محله</big>
اصولاً انذار منصبى الهى است كه مخصوص پيامبران است، خواه اين امر خطير را خود به انجام رسانند، يا برعهده ديگران گذارند.


<big>زمان اجرا: عيد غدير خم</big>
[[حضرت محمّد صلی الله علیه و آله|رسول ‏خدا صلی الله علیه و آله]] نيز شريف‏ترين انذاركنندگان و سرور آنان بود، و خداى تعالى او را در آيه شريفه «انما انت منذر»<ref>رعد /  ۷. </ref> به اين صفت توصيف نموده است.


<big>ارسال كارت [[تبریک]] غدير همراه با يک شاخه گل از طرف مسجد به منزل سادات محله. اين كارت پستال مى‏ تواند شامل پيامى از خطبه غدير، عباراتى از زيارات غدير، دعوت به جشن به همراه يک شيرينى كوچک باشد.</big>
آن حضرت مدت كوتاهى بعد از [[مبعث|بعثت]] ، تبلیغ را نيز بر امر خطير انذار افزود و آن را تا زمان هجرت و بعد از آن تا وفاتش ادامه داد.


== <big>پشتوانه‏ هاى تبليغى غدير در شيوه معصومين‏ عليهم السلام<ref>تبليغ غدير در سيره معصومين‏ عليهم السلام: ص ۴۹-۸۳.</ref></big> ==
مسئله انذار همانند بيدار كردن شخص خواب ‏آلود و راهنمايى نابيناست. انذار دعوت كافر است، و آن كس كه به [[توحید]] و [[رسالت|رسالت الهی]] ايمان ندارد.
<big>چه براى آموزش غدير و چه در مقام دفاع از آن، استدلال به پشتوانه‏ هاى علمى آن عقل‏ها را بيدار مى ‏كند و طالبين راه راست را هدايت مى ‏نمايد. همان گونه كه دشمنان را از قدرت نمايى كاذب باز مى‏ دارد و مخالفانِ سقيفه ‏اىِ غدير را لال مى‏ كند. در نگاه ديگر اقرار دوستان يا دشمنان غدير در برابر استدلال ‏هايى كه براى اثبات آن مطرح مى‏ شود عظمت آن در بُعد علمى را نشان مى‏ دهد.</big>


<big>استناد به قرآن در تبليغ غدير، و استدلال با اشتهار و تواتر غدير بين همه مسلمانان، و استشهاد به عظمت سند و متن خطابه غدير، از شيوه ‏هايى است كه معصومين ‏عليهم السلام به كار گرفته ‏اند. اين استدلال‏ ها در برابر مخاطبان متفاوتى از دوست يا دشمن، در مقام ابلاغ غدير يا دفاع از آن مورد استفاده قرار گرفته؛ و اقرارهاى مخاطبين حاكى از تأثير به سزاى آنها در اين هدف داشته است. در چهار قسمت اين بخش، به موارد اين پشتوانه ‏هاى تبليغى غدير مى ‏پردازيم:</big>
طرف خطاب در انذار عموم جامعه بشرى است؛ جامعه ‏اى كه بسيارى از آنها با حق سر ستيز دارند و بدان كفر مى‏ ورزند و به شدت با انذار كنندگان دشمنى مى‏ كنند.


اما تبليغ، آموزش فرد ناآگاه و راهنمايى انسان‏ هاى بيدار به سوى سعادت و زندگانى مقدس است، و در واقع بيان احكام الهى است كه بر رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله نازل شده است.


'''<big>دفاع از غدير به صورت استدلال</big>'''
دعوت شدگان در تبليغ مسلمانان هستند؛ يعنى همانان كه با زبان به توحيد و رسالت الهى اقرار كرده ‏اند. تبليغ بيان اصول اسلام و اركان آن است، تا شخص مسلمان آنچه را كه براو واجب است و به واسطه آن در عقايد كردار و گفتار از ديگران جدا و ممتاز مى‏ شود بشناسد.


<big>استدلال و اقرار گرفتن از دوست يا دشمن يكى از روش‏ هاى متداول در دفاع از غدير توسط امامان‏ عليهم السلام است. اين شيوه چه به صورت جمعى و چه انفرادى، به شكل گفتارى يا نوشتارى مكرر در زندگى امامان‏ عليهم السلام ديده مى‏ شود. چنانكه امام حسین‏ علیه السلام در مِنا از دوستان<ref>كتاب سليم: حديث ۲۶. </ref>، و اميرالمؤمنين‏ عليه السلام بارها از دشمنان در مسجد پيامبر صلى الله عليه و آله درباره غدير اقرار گرفت؛ و اين به معناى استدلال به دليلى است كه مخاطب پذيرفته است.<ref>بحار الانوار: ج ۲۸ ص ۲۴۸ و ج ۳۱ ص ۴۱۰-۴۱۲، ۴۱۶، ۴۱۷. كتاب سليم: حديث ۱۱ و  ۱۴. مواردى از اين اقرارها در قسمت ‏هاى قبلى كتاب ذكر شد.</ref></big>
پيامبر صلى الله عليه و آله در كتاب خدا با نام «مبلّغ» وصف نشده است، با اينكه مأمور به تبليغ و سيد و سرور مبلغان و الگوى آنان بود. دليل اين امر شايد آن باشد كه مبلغان در جامعه بشرى بسيار اند و اصناف مختلفى دارند. از اين رو، تبليغ در نظر افراد بشر مقامى خاص براى پيامبران شمرده نمى‏ شود. به خلاف انذار، كه به پيامبران بزرگوار اختصاص دارد.


<big>همچنين امام هادى‏ عليه السلام در نامه به اهل اهواز برايشان درباره غدير استدلال فرمود.<ref>بحار الانوار: ج ۲ ص ۲۲۶ ح ۳. </ref></big> <big>اميرالمؤمنين‏ عليه السلام را مى ‏بينيم كه بر ابوبكر به طور خصوصى استدلال غديرى فرمود، و امام باقر عليه السلام را كه در اين باره براى ابوبصير ادله غدير را بيان فرمود. سه مورد از سيره معصومين‏ عليهم السلام در اين شيوه [[ابلاغ ولایت|تبلیغ غدیر]] ذكر مى‏ شود:</big>
بر اين اساس، جايگاه رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله شريف‏تر و والاتر از آن است كه در كتاب خدا به صفتى توصيف شود كه بعضى از پيروان و افراد امتش و حتى ديگران بدان وصف مى شوند!


البته تبليغ نبوى از اين جهت كه بر مسلمانان و واسطه ميان ايشان و خداست با تبليغ بشرى متفاوت است.


'''<big>الف) استدلال اميرالمؤمنين‏ عليه السلام بر ابوبكر با حديث غدير</big>'''
پيامبر گرامى ‏صلى الله عليه وآله هم صادق است و هم تصديق شده از جانب خداوند، و تبليغ او بى هيچ شكى صدق و راستى است.


<big>پس از غصب خلافت، اميرالمؤمنين ‏عليه السلام دائماً با ابوبكر و عمر با ترشرويى روبرو مى‏ شد، و هر چه آنان -  از روى نيرنگ -  خوشرويى نشان مى ‏دادند حضرت تغييرى در رفتار خود نمى‏ داد. ابوبكر براى اينكه به اين مشكل خاتمه دهد روزى غفلتاً و بدون اطلاع نزد اميرالمؤمنين‏ عليه السلام آمد و از آن حضرت خواست تا در خلوت با هم گفتگو كنند.</big>
بر خلاف ابلاغ‏ هاى بشرى، كه احتمال راست و دروغ هر دو در آن وجود دارد. علاوه بر اين، تبليغ بشرى فقط با گفتن و نوشتن محقق مى‏ شود، بر خلاف تبليغ نبوى كه مانند گفتار او، با عمل او و نيز با تأييد عمل ديگرى توسط او تحقق مى ‏پذيرد.


<big>در آن مجلس مطالبى بين اميرالمؤمنين ‏عليه السلام و ابوبكر رد و بدل شد و حضرت اتمام حجت‏ هاى بسيارى بر او نمود. از جمله مطالبى كه به عنوان استدلال براى محكوميت [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبکر]] بر زبان جارى كرد اين بود كه فرمود:</big>
اين همان سنت است كه عبارت از گفتار و كردار و تقرير معصوم مى‏ باشد، زيرا پيامبر ما صلى الله عليه و آله مظهر عصمت، و به شهادت آيه تطهير و آيات ديگر قرآن از هر خطا و لغزش مبرّا بوده است. عقل نيز حكم مى‏ كند كسى كه از جانب خدا مبعوث شده بايد چنين باشد، و گرنه لازم مى ‏آيد كه خداوند خطا و اشتباه را الگو و اسوه مردمان قرار دهد! تعالى اللَّه عن ذلك علوّاً كبيراً.


<big>تو را به خدا قسم مى ‏دهم، آيا من صاحب اختيار تو و هر مسلمانى طبق حديث پيامبر صلى الله عليه و آله در روز غدير هستم يا تو؟</big>
با در نظر گرفتن آنچه گفته شد، فرق بين روزهاى سه گانه: بعثت، انذار و روز تبليغ معلوم مى‏ شود. روز بعثت بر خلاف روزهاى انذار و تبليغ يک روز بود. اما آن دو روز ديگر در طول حيات خاتم الانبياء صلى الله عليه و آله پيوسته بر پا بوده و ادامه داشته است.


<big>ابوبكر هيچ راهى جز اقرار نديد و گفت: البته كه تو هستى!! با اين اعترافِ ابوبكر به حقانيت غدير، اميرالمؤمنين ‏عليه السلام استدلال نهايى را در برابر او مطرح كرد و فرمود:</big>
هر كدام از اين سه روز با ديگرى پيوندى دارد، به طورى كه اگر دومى نبود هدف روز نخستين محقق نمى‏ شد. روز انذار، هدف و مقصود از مبعث بود، و روز تبليغ هدف و مقصود از روز انذار.


<big>تو كه از آنچه اهل دينِ خدا به آن نياز دارند دست خالى هستى، چه شده كه به دين خدا دست دراز كرده و مغرور شده ‏اى؟!<ref>بحار الانوار: ج ۲۹ ص ۳-۱۸.</ref></big>
روزهاى اصلى و حلقه‏ هاى اساسى حيات رسول معظم ‏صلى الله عليه و آله بود. اما هدف نهايى، به گواهى آيه شريفه «وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ» در روز غدير تحقق يافت.


== تشكر از خالِق و مُبلّغ غدير<ref>تبليغ غدير در سيره معصومين‏ عليهم السلام: ص ۱۱.</ref>==
اكنون وظيفه ما پيروى دقيق از عملكرد [[معصومین علیهم السلام|چهارده معصوم ‏علیهم السلام]] در تبليغ غدير و دفاع از آن است، تا بالاترين امر به معروف را كه رساندن پيام غدير است با آخرين ابزار و برترين كيفيت تا دوردست ‏ترين نقاط جهان، با تداركى براى امروز و آينده ‏هاى غدير به ثمر رسانيم.


'''<big>ب) استدلال اميرالمؤمنين‏ عليه السلام با حديث غدير بر صحابه</big>'''
اينجاست كه از خداوندِ خالقِ غدير و از رسولِ مُبَلِّغِ غدير و از اميرِ صاحبِ ولايتِ غدير تشكر كرده ‏ايم، كه [[امامت]] را به دست بشر نسپردند و بالاترين اتمام حجت را درباره ولايتِ حجج الهى به انجام رساندند. و اينجاست كه با اقتدا به ابلاغ كننده اعظم غدير خواهيم گفت:


<big>روزى كه حق غدير در [[سقیفه]] پايمال شد حديثى را جعل كردند و از قول پيامبر صلى الله عليه و آله گفتند: خداوند براى اهل بيت نبوت و خلافت را جمع نمى‏ كند؟</big>
اَلا وَ قَد اَدَّيتُ، اَلا وَ قَد بَلَّغتُ، اَلا وَ قَد اَسمَعتُ، اَلا وَ قَد اَوضَحتُ:


<big>اگر چه آن روز اميرالمؤمنين ‏عليه السلام آن [[حدیث]] را [[تکذیب]] كرد و كذب و افتراى آنان را به ساحت مقدس رسول‏ اللَّه ‏صلى الله عليه و آله اثبات فرمود، اما بعد از بيست و پنج سال گويا هنوز دروغشان را در برابر صاحب مظلوم غدير عَلَم كرده بودند. قوی ترين استدلالى كه مى‏توانست نشانِ جعلى بودن اين حديث باشد واقعه غدير بود كه بر لسان مبارک مولا على‏ عليه السلام جارى شد.</big>
آگاه باشيد كه ادا نمودم، آگاه باشيد كه ابلاغ كردم، آگاه باشيد كه (به همه) شنوانيدم، آگاه باشيد كه روشن نمودم.


<big>اين اتفاق در زمان عثمان در مسجد پيامبر صلى الله عليه و آله افتاد، در مجلسى كه با حضور دويست تن از سرشناسان مهاجر و انصار تشكيل شده بود و اميرالمؤمنين‏ عليه السلام نيز حضور داشت. در آنجا نماينده سقيفه يعنى طلحه از حضرت پرسيد: با ادعاى ابوبكر و اصحابش كه او را تصديق كردند چه كنيم كه از قول پيامبر صلى الله عليه و آله گفتند: خداوند براى اهل‏بيت نبوت و خلافت را جمع نمى‏ كند؟ اميرالمؤمنين ‏عليه السلام از سخن طلحه غضب كرد و بپاخاسته فرمود:</big>
== تكنولوژى تبليغ در خطابه غدير<ref>غدير در آئينه كتاب. </ref>==
يكى از مسائل مهم در فرهنگ غدير، نحوه و تكنولوژى تبليغ در خطابه غدير است. در اين باره كتابى ارزشمند معرفى مى‏ گردد:


<big>... دليل بر بطلان آنچه بدان شهادت دادند سخن پيامبر صلى الله عليه و آله است كه در غدير خم فرمود: هر كس كه من نسبت به او صاحب اختيارم على نسبت به او صاحب اختيار است. من چگونه نسبت به آنان صاحب اختيارتر از خودشان هستم در حالى كه آنان امير و حاكم بر من باشند؟!<ref>بحار الانوار: ج ۳۱ ص ۴۱۶، ۴۱۷.</ref></big>
تكنولوژى تبليغ در خطابه غدير، سيد حسينى حسينى، فارسى، چاپى، منير، تهران، چاپ اول، سال ۱۳۹۶ ش، رقعى، ۲۶۴ ص. در اين كتاب طى دوازده گفتار، مفصل در مورد شيوه ‏هاى تبليغى كه در ماجرا و خطبه غدير به كار گرفته شده صحبت كرده و مطلب را از هر جهت تمام كرده است.


== جهت ‏گيرى‏ هاى تبليغى غدير توسط معصومين‏ عليهم السلام<ref>تبليغ غدير در سيره معصومين‏ عليهم السلام: ص ۱۴۹-۲۱۳.</ref>==
دستور به ابلاغ و تبليغ غدير و بسترسازى براى اين مهم در دستورات ائمه معصومين ‏عليهم السلام به عنوان يک برنامه جدى به چشم مى‏ خورد، كه بايد انواع جهت‏ گيرى‏ هاى آن را به دقت مورد مطالعه قرار داد.


'''<big>ج) استدلال امام باقر عليه السلام با حديث غدير در پاسخ سؤال قرآنى</big>'''
در اينجا منظور از جهت گيرى‏ ها، فضاى حاكم بر عملياتى است كه تبليغ غدير ضمن آن انجام مى‏ گيرد، و تبعاً باعث مى‏ شود دشمن در مقابله با آن فلج شده و توان مقابله نداشته باشد.


<big>يک دليل قرآنى در پاسخ به يک سؤال قرآنى درباره غدير، گفتگويى بود كه طى آن امام باقر عليه السلام به ابوبصير فرمود: آيه «اَطيعوا اللَّهَ وَ اَطيعوا الرَّسولَ وَ اولِى الاَمرِ مِنكُم» درباره على بن ابى‏ طالب ‏عليه السلام نازل شده است.</big>
دشمن غدير از همه بهتر مى ‏داند كه سندى مهم‏تر از آن در برابرش وجود ندارد. در نتيجه با شمشيرهاى جعل حديث بر ضد غدير و تيرهاى مسموم تحريف و نيزه ‏هاى تكذيب حقايق و سپرهاى مظلوم نمايى براى اهل سقیفه به ميدان آمده ‏اند و واقعاً از هيچ تلاشى فرو گذار نكرده ‏اند.


<big>ابوبصير عرض كرد: مردم به ما مى‏ گويند: چرا خداوند نام على و اهل‏بيتش را در كتابش ذكر نكرده است؟</big>
با همه اينها در طول چهارده قرنى كه بر غدير و سقيفه گذشته، راويان خودشان، كتاب‏هاى خودشان، شعراى خودشان، قبل از ما مُبلِّغ غدير بوده ‏اند!!


<big>حضرت فرمود: به مردم بگوييد: خداوند نماز را بر پيامبرش نازل كرده و سه و چهار ركعت بودن آن را ذكر نكرده تا آنكه پيامبرصلى الله عليه وآله آن را براى مردم تفسير نموده است. (و همچنين زكات و حج را)، و نيز نازل كرده «اَطيعوا اللَّهَ وَ اَطيعوا الرَّسولَ وَ اولِى الاَمرِ مِنكُم» كه درباره على و حسن و حسين‏ عليهم السلام است. (در بيان كلمه «اولى الامر») پيامبرصلى الله عليه وآله درباره على‏ عليه السلام فرموده: «مَن كُنتُ مَولاهُ فَعَلِىٌّ مَولاهُ»، و نيز فرموده: شما را به كتاب خدا و اهل‏ بيتم [[وصیت]] مى‏ كنم ... .</big>
اين نيست جز شاهكار تبليغىِ مُبلِّغ اعظم غدير با هدايت مستقيم خالق اعظم آن، كه نه تنها دشمن را در تلاش نافرجامش متحير نموده، بلكه او را وادار كرده كه در راه اين تبليغ گام بردارد و راه فرارى از آن نداشته باشد.


<big>اگر پيامبر صلى الله عليه و آله سكوت مى‏كرد و اهل آيه «اولى الامر» را معرفى نمى‏ كرد آل عباس و آل عقيل و ديگران آن را ادعا مى‏ كردند!! ... وقتى پيامبر صلى الله عليه و آله از دنيا رفت على‏ عليه السلام صاحب اختيار مردم بود ... ، چون پيامبر صلى الله عليه و آله ولايت او را به مردم ابلاغ فرموده و او را منصوب كرده بود.<ref>بحار الانوار: ج ۳۵ ص ۳۱۱.</ref></big>
اين جهت گيرى‏ ها در زمان هر يک از [[معصومین‏ علیهم السلام]] به گونه ‏اى جلوه كرده است. جمع‏ بندى آنها را مى‏ توان در آغاز مراسم غدير از يک سو و روند تبليغاتى آن بعد از واقعه از سوى ديگر جستجو كرد.


جهت گيرى‏ ها در برنامه سه روزه غدير را مى ‏توان تشكيل مراسم غير عادى براى غدير، فرمان ابلاغ عمومى آن، ايجاد زمينه شهرت و استفاده از فرصت‏ هاى حساس در تبليغ غدير ذكر كرد؛ و محوريت پيامبر صلى الله عليه و آله در ابلاغ غدير از نمونه‏ هاى بارز آن است.


'''<big>دفاع از غدير با استناد به قرآن</big>'''
در جهت‏ گيرى‏ هاى بعد از واقعه غدير بايد رسميت آن در تقويم اسلام، اهتمام در نقل آن و ترويج ادبيات خاص غدير را يادآور شد.


<big>شيوه ‏اى كه در دفاع معصومين‏ عليهم السلام از غدير موارد متعددى دارد، استناد به قرآن در اين مسئله است. كتاب اللَّه كه پشتوانه همه مسلمانان و سند دائمى و مقبول آنان است، بهترين سند براى پذيرفتن حق درباره غدير است، كه ائمه‏ عليهم السلام از اين شيوه كمال استفاده را در [[هدایت]] مردم به سوى غدير برده‏ اند.</big>
== خطبه غدير و تبليغ<ref>پيام نگار (حسينى آرام) : ص ۱۶-۵۰ .</ref> ==
در متن [[خطبه غدیر]]، پيامبر اكرم ‏صلى الله عليه و آله با دو جمله استثنايى هشدار داده ‏اند، كه گذشته از ديگر ويژگى‏ هاى اختصاصى اين سخنرانى، بى‏ سابقه است.


<big>با توجه به اينكه بيش از ۳۰۰ آيه قرآن در طول واقعه غدير نازل شده يا در كلام پيامبر صلى الله عليه و آله درباره غدير مورد استناد قرار گرفته<ref>در اين باره مراجعه شود به كتاب «غدير در قرآن، قرآن در غدير».</ref>، و چند آيه در منابع شيعه و سنى بالاتفاق مربوط به غدير است، استدلال براى غدير با استناد به قرآن رونق بيشترى دارد.</big>
يكى جمله: فَلْيُبَلِّغِ الْحَاضِرُ الْغَائِبَ وَ الْوَالِدُ الْوَلَدَ إلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ:


<big>آيه تبليغ (يا اَيُّهَا الرَّسوُلُ بَلِّغ) و آيه اكمال (اليَومَ اَكمَلتُ لَكُم دينَكُم...) و آيه سَئَلَ سائِل (سَئَلَ سائِلٌ بِعَذابٍ واقِعٍ) كه معروف ‏ترين آيات غدير هستند، بيش از همه در دفاع از غديرِ مظلوم مورد استناد قرار گرفته ‏اند.</big>
پس بايسته است اين سخن را حاضران به غايبان و فرزندداران به فرزندان تا برپايى رستاخيز برسانند،


<big>اينک سيزده مورد از تبليغ غدير با استناد به قرآن را مى‏ آوريم، تا شيوه و كيفيت استدلال‏ هاى قرآنى غدير را از معصومين‏ عليهم السلام بياموزيم:</big>
و جمله ديگر: ِ أَلَا وَ إِنَ‏ رَأْسَ‏ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ‏ أَنْ‏ تَنْتَهُوا إِلَى‏ قَوْلِي‏ وَ تُبَلِّغُوهُ مَنْ لَمْ يَحْضُرْ وَ تَأْمُرُوهُ بِقَبُولِهِ وَ تَنْهَوْهُ عَنْ مُخَالَفَتِهِ فَإِنَّهُ أَمْرٌ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مِنِّي:


و بدانيد قله بلند امر به معروف اين است كه به گفته من (درباره امامت) برسيد؛ سخن مرا به ديگران برسانيد و غايبان را به پذيرش فرمان من توصيه كنيد، و آنان را از ناسازگارى با سخنان من باز داريد. همانا سخن من فرمان خدا و فرمان من است.


<big>'''الف) استناد اميرالمؤمنين‏ عليه السلام به آيه اكمال در روزهاى اول غصب خلافت'''</big>
با اين تأكيد و اعلام فرمان جهانى براى ابلاغ محتواى خطابه غدير، بر مسلمانان خداپرست و ايمانيان مخلص ضرورى مى ‏نمايد كه در راه تبليغ و فرهنگ‏ سازى اين خطابه شريف تلاش پيگير فرمايند.


<big>آيه اكمال در سوره مائده تابلوى بلند غدير با محتواى عظيمِ نهايت درجه كمال در دين و نعمت و رضاى الهى است، كه چنين جلوه قرآنى را درباره غير غدير نمى‏ توان يافت.</big>
موارد زير را خاضعانه پيشنهاد مى‏ كنيم:


<big>در روزهاى اول غصب حق غدير، آميخته قرآنى آن را در برابر غاصبين قرار دادن و [[اتمام حجت]] با غدير در سايه قرآن از به ياد ماندنى ‏ترين نمونه‏ هاى تبليغ غدير است كه در طول تايخ انجام گرفته است.</big>
# تشويق جوانان به حفظ متن خطبه غدير و اهداى جوايز و به ويژه هزينه سفر كربلا براى زيارت حضرت [[امام حسین‏ علیه السلام]]، و جوايز نفيس براى حفظ بخش‏ هاى آن.
# خواندن متن خطابه و ترجمه آن در محافل دينى، و لو مقدارى از آن.
# قرائت بخشى از خطابه در مجالس عقد براى رساندن پيام رسول گرامى‏ صلى الله عليه و آله و ابلاغ آن به نسل‏ هاى آينده.
# قرار دادن آن در مهريه‏ ها در كنار قرآن به عنوان لبيک ‏گويى به [[ثقلین(حدیث)|حدیث ثقلین]] رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله.
# نشر و اهداى كتب مربوط به [[خطابه غدیر(کتاب)|خطابه غدیر]].
# تابلو كردن جملات خطابه بر رروى اشياى نفيس.
# تدریس خطابه غدير در مدارس، دانشگاه ‏ها و حوزه ‏هاى علميه.
# ارائه خطابه به عنوان متن مورد تحقيق در تز ليسانس وفوق‏ ليسانس و دكترا در رشته‏ هاى مربوطه.
# سخنرانى توسط خطبا و سخنرانان محترم و اساتيد در محتوى و مطالب اعتقادى آن.
# ترجمه خطابه غدير به زبان‏ هاى گوناگون و عرضه آن در سايت ‏هاى مختلف اينترنتى.
# تهيه كتب مربوط به خطابه غدير و اهداى آن در مجالس عقد و عروسى و وليمه حج و... .
# معرفى آن به شركت‏ها و مجتمع ‏هاى توليدى و تجارى براى اهدا به عنوان عيدى و... ، به مشتريان و نمايندگان.
# تهيه كتاب براى كودكان و نوجوانان از متن خطابه غدير.
# ساختن فيلم و انيميشين و كليپ از جملات خطابه غدير.
# مطرح كردن جملات كوتاه آن در مناسبت‏هاى امامت و ولايت امامان‏ عليهم السلام.
# مأخذ قرار دادن متن خطبه براى تحقيقات در موضوعات توحيد، نبوت، امامت، مهدويت و... .
# معرفى عمومى خطابه غدير توسط جوانان.
# تشويق مردم براى نذر ختم خطابه غدير در محافل و نذر مالى براى نشر خطابه براى برآورده شدن حاجات و رفع مشكلات.
# ساختن و نشر متن خطابه در لوح فشرده، نوار و... .
# ساختن سرود، شعر و قطعات ادبى از متن خطابه غدير.
# تعليم جملات كوتاه به كودكان و تشويق آنان به حفظ يادگيرى.
# ساختن تابلوهاى نقاشى، خط و نقاشى خط از متن و مضمون خطابه.


<big>هفت روز پس از شهادت پيامبر صلى الله عليه و آله، بعد از آنكه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام از جمع قرآن فراغت يافت، در حالى كه غاصبين خلافت و بقيه مردم در مسجد بودند، قرآن در آغوش از خانه بيرون آمده و خطاب به آنان به عنوان اولين تبليغ غدير در سخنان مفصلى فرمود:</big>
== روش‏ هاى عَمَلى تبليغ غدير توسط معصومين‏ عليهم السلام<ref>تبليغ غدير در سيره معصومين‏ عليهم السلام: ص ۸۵-۱۰۹.</ref> ==
يكى از روش ‏هاى معرفى غدير تبليغ عملى آن است. در سیره معصومين‏ عليهم السلام استفاده از اين شيوه جلوه ‏هاى بسيار جالب و جذابى دارد و آثار عام آن در بلند مدت خود را نشان داده است.


<big>خداوند تعالى به وسيله من بندگانش را آزمايش فرمود...، و مرا به وصايت پيامبر صلى الله عليه و آله اختصاص داد و به خلافت او در امتش برگزيد... .</big>
احياى [[مسجد]] و جايگاه واقعه غدير، ترويج زیارت [[امیرالمؤمنین علی علیه السلام|امیرالمؤمنین‏ علیه السلام]] در روز غدير، برپايى جشن و اظهار سرور در اين عيد بزرگ، آداب اجتماعى و عبادات خاصِ اين روز عظيم، هر يک به نوعى اقدام عملى براى تبليغ غدير به شمار مى‏ آيد.


<big>پيامبر صلى الله عليه و آله به [[حجةالوداع]] رفت و سپس به غدير خم آمد. در آنجا شبيه منبرى براى او ساخته شد و بر فراز آن رفت و بازوى مرا گرفت و بلند كرد به حدى كه سفيدى زير بغلش ديده شد و در آن مجلس با صداى بلند فرمود: «مَن كُنتُ مَولاهُ فَعَلِىٌّ مَولاهُ، اللّهُمَّ والِ مَن والاهُ وَ عادِ مَن عاداهُ».</big>
همه اين موارد را چهارده معصوم ‏عليهم السلام هم دستور داده ‏اند و هم شخصاً عمل كرده‏ اند و روش‏ هاى اجرايى و كيفيت حفظ ابعاد اعتقادى آن را به ما آموخته ‏اند.


<big>... خداوند در آن روز اين آيه را نازل كرد: «اليَومَ اَكمَلتُ لَكُم دينَكُم وَ اَتمَمتُ عَلَيكُم نِعمَتى وَ رَضيتُ لَكُمُ الاِسلامَ ديناً»: «امروز دين شما را كامل كردم و نعمت را بر شما به حد كمال رساندم و اسلام را به عنوان دين شما راضى شدم». پس ولايت من كمال دين و رضايت پروردگار تبارک و تعالى است... .<ref>روضه كافى: ص ۲۷. اثبات الهداة: ج ۲ ص ۱۸ ح ۷۲.</ref></big>
در پنج قسمت اين بخش به شرح اين اقدامات عملى براى تبليغ غدير مى ‏پردازيم:


=== احياى مسجد غدير ===
قدمگاه نبى‏ صلى الله عليه و آله و وصى ‏عليه السلام را كنار درختان سرزمين خُم زنده نگه داشتن و زيارت و نماز در آن مكان مقدس، احياى اصلى ‏ترين مكان متعلق به غدير است. اگر قرار داشتن پايگاه غدير را در بر سر راه حاجيان و عمره گزاران در نظر داشته باشيم ارزش تبليغ عملى غدير با اين شيوه را به خوبى درخواهيم يافت.


'''<big>ب) استناد اميرالمؤمنين‏ عليه السلام به آيه اكمال در زمان عثمان در مسجد نبوى</big>'''
سنگ چين كردن محل واقعه غدير در زمان پيامبر صلى الله عليه و آله، و بازسازى آن در زمان اميرالمؤمنين‏ عليه السلام و احياى آن در زمان [[امام باقر علیه السلام|امام باقر]] و [[امام صادق علیه السلام|امام صادق]] و [[امام کاظم علیه السلام|امام کاظم]] ‏عليهم السلام و ادامه اين روند تا عصر غیبت صغری، تأكيد مقام [[عصمت]] را بر اين بُعد تبليغى نشان مى ‏دهد.


<big>در مجلسى كه به صورت مفاخره صحابه در كنار قبر پيامبر صلى الله عليه و آله تشكيل شد، هيچ كس نمى ‏توانست براى خود افتخارى منتسب به قرآن ادعا كند جز اميرالمؤمنين‏ عليه السلام كه غدير را از متن قرآن مطرح كرد و همه به آن اقرار كردند.</big>
همان گونه كه تخريب آن به دستور عمر و تخريب دوباره آن پس از بازسازى به امر معاويه و نهايتاً تخريب امروز آن به دست وهابيت؛ نشانگر سنگينى بار تبليغى اين اقدام معصومين‏ عليهم السلام در چشم اهالى سقيفه است.  


<big>آن حضرت در زمان عثمان بين دويست نفر از سرشناسان مهاجرين و انصار بُعد قرآنى غدير را با تفسيرى از لسان پيامبر صلى الله عليه و آله چنين بيان فرمود:</big>
=== زيارت اميرِ غدير ===
يكى از شيوه‏ هاى بسيار مؤثر در فرهنگ‏سازىِ غدير، زيارت اميرِ منصوب در روز غدير بوده، و اين مسئله از سفارشات اكيد ائمه‏ عليهم السلام است. اين يادبود سالانه در واقع تجديد خاطره غدير و بيعت مجدد با اميرالمؤمنين‏ عليه السلام است.


<big>خداوند به پيامبرش دستور داد تا واليان امرشان را معرفى كند و [[ولایت]] را مانند نماز و زكات و روزه و حج تفسير نمايد. اين بود كه در [[خُمّ|غدیر خم]] مرا منصوب كرد و در خطابه ‏اى فرمود: مَن كُنتُ مَولاهُ فَعَلِىٌّ مَولاهُ، اللّهُمَّ والِ مَن والاهُ وَ عادِ مَن عاداهُ.</big>
ما در چنين روزى -  پس از قرن ‏ها -  به زيارت قبر او مى ‏رويم، و با اين اعتقاد كه امام معصوم هميشه زنده است و صداى ما را مى‏شنود، به ساحت اقدس او تبريک و تهنيت مى‏ گوييم و با او تجدید [[بیعت]] مى‏ نماييم.


<big>در آنجا سلمان پرسيد: ولايت او چگونه است؟ فرمود: ولايت او همچون ولايت من است. هر كس من نسبت به او صاحب اختيار بوده‏ام على هم نسبت به او صاحب اختيار است، و خداوند عزوجل اين آيه را نازل فرمود: «اليَومَ اَكمَلتُ لَكُم دينَكُم وَ اَتمَمتُ عَلَيكُم نِعمَتى وَ رَضيتُ لَكُمُ الاِسلامَ ديناً»: «امروز دين شما را كامل كردم و نعمت را بر شما به حد كمال رساندم و اسلام را به عنوان دين شما راضى شدم». پيامبر صلى الله عليه و آله تكبير گفت و فرمود: اللَّه اكبر، تمام نبوتم و كمال دين خدا ولايت على بعد از من است... .</big>
=== اظهار سرور در عيد غدير ===
تبليغات اجتماعى غدير از زاويه ‏اى براى روابط چهره به چهره مردم در نظر گرفته شده است.


<big>همه جمعيت مسجد به اين فضيلت غديرى قرآنى اقرار كرده گفتند: آرى به خدا قسم. اين را شنيديم و همان طور كه گفتى حاضر بوديم.</big>
اظهار و نشان دادن خوشحالى در سيما و گفتار در روز [[غدیر]]، به ديدار معتقدين غدير و يادگارهاى آن رفتن در چنين روزى، [[تبریک]] گفتن دوستان غدیر به يكديگر در اين مناسبت عظمى، و بالاتر از همه پيمان برادرانه و خواهرانه به نام ولايت غديرى، همه اينها شكل‏ هاى مختلف تبليغ عملى غدير است.


<big>برخى حاضرين برخاستند و شهادت ديگرى درباره جدايى ناپذيرى غدير از قرآن دادند و گفتند كه به چشم خود ديده و به گوش خود شنيده ‏اند كه پيامبر صلى الله عليه و آله در آن روز فرمود:</big>
دستور اينها را پيامبر و امامان معصوم ‏عليهم السلام به ما داده ‏اند، و در زمان آنان اصحاب باوفاى غدير بدان عمل كرده ‏اند.


<big>اى مردم ... ، خداوند شما را به ولايت امر كرده و من شما را شاهد مى‏ گيرم كه اين ولايت مخصوص اين شخص است -  و آن  حضرت دست بر دست على بن ابى ‏طالب‏ عليه السلام گذاشتند -  سپس مخصوص دو پسرش بعد از او، و سپس در جانشينان بعد از او از فرزندانش كه از قرآن جدا نمى‏ شوند و قرآن از آنان جدا نمى ‏شود تا بر سر حوض كوثر بر من وارد شوند.<ref>بحار الانوار: ج ۳۱ ص ۴۱۰-۴۱۲.</ref></big>
=== برپائى جشن‏ هاى غدير ===
در عيد ولايت بايد آثار سرور در سراسر جامعه غديرى مشهود باشد. مردم را دعوت كنيم، جشن بگيريم، [[لباس|لباس نو]] بپوشيم، [[هدیه]] بدهيم.


ائمه‏ عليهم السلام با آنكه در زمان‏ هاى سخت [[تقیه]] بوده ‏اند ولى شخصاً جشن غدير را برگزار كرده ‏اند و هدايايى براى اين عيد بزرگ تدارک ديده ‏اند و تبليغ عملى غدير را اين گونه رواج داده ‏اند.


'''<big>ج) استناد اميرالمؤمنين‏ عليه السلام به آيه ولايت و تبليغ در برابر معاويه در جنگ صفين</big>'''
=== عبادات خاص عيد غدير ===
عبادات روز غدير يادآور معنويت و روحانيت آن است.


<big>كتاب خداوند قرآن كريم سند مورد اتفاق مسلمانان است. به همين دليل اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در جنگ صفین در برابر لشكرِ شام «غدير» را با استناد به «[[قرآن]]» تبلیغ فرمود.</big>
شور صلوات بر آل محمد عليهم السلام و لعن دشمنانشان، نداى حمد و شكر به درگاه الهى، احياى شب آن به نماز و دعا، روزه گرفتن آن روز به شكرانه، اعمالى است كه بذر غدير را در قلب‏ ها مى‏ پاشد و ابلاغ عملى آن را محقق مى‏ سازد.  
== شيوه تحليل ماجراهاى تبليغ غدير توسط معصومين‏ عليهم السلام<ref>تبليغ غدير در سيره معصومين‏ عليهم السلام: ص ۷.</ref> ==
در تحليلِ كيفيت تبليغ غدير از لسان ائمه ‏عليهم السلام، بايد شيوه ‏ها، جهت‏گيرى‏ ها، موقعيت سنجى‏ ها، برخوردها و بازخوردها، شرايط تبليغى متفاوت را زير ذره بين تحليل قرار داد؛ تا عملكردِ ايشان كه حجت و راهكارِ ما در راه وظيفه عظيم تبليغى براى غدير است، با بصيرت كامل اجرايى شود.


<big>آن حضرت در ميان لشكر خود در جمع مهاجرين و انصار و با حضور فرستادگان معاويه خطابه ‏اى ايراد كرد و طى آن غدير را با دو آيه «اطاعت اولو الامر» و «اِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ»<ref>مائده /  ۵۵ .</ref> مطرح كرد و فرمود:</big>
تبليغ غدير به دو صورت [[ابلاغ ولایت|ابلاغ]] و دفاع در زندگى معصومين‏ عليهم السلام ديده مى‏ شود.


<big>شما را به خدا قسم مى‏ دهم درباره قول خداوند: «يا اَيُّهَا الَّذينَ آمَنوا اَطيعوا اللَّهَ وَ اَطيعوا الرَّسولَ وَ اولِى الاَمرِ مِنكُم ...»<ref>نساء /  ۵۹ .</ref></big> <big>و آيه «اِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسولُهُ وَ الَّذينَ آمَنوا الَّذينَ يُقيمونَ الصَّلاةَ وَ يُؤتونَ الزَّكاةَ وَ هُم راكِعونَ...».<ref>مائده /  ۵۵ .</ref></big> <big>... كه خداوند به پيامبرصلى الله عليه وآله دستور داد به مردم بفهاند كه اين آيات درباره چه كسانى نازل شده و ولايت را براى آنان تفسير كند ... .</big>
نيمِ اول ابلاغ و رساندن پيام و داستان غدير به دوستداران اهل بيت‏ عليهم السلام و يا بى‏ خبران از آن و يا حتى دشمنان است. نيمِ ديگر دفاع از غدير در برابر شبهه افكنان و معاندان است، كه با توجه به موقعيت‏ هاى مختلف در شكل‏ هاى متفاوت انجام شده است.


<big>آن حضرت هم مرا در غدير خم منصوب كرد ... ، و فرمود: اى مردم، خداوند صاحب اختيار من، و من صاحب اختيار مؤمنين هستم و اختيارم بر مؤمنين از خودشان بيشتر است. اَلا فَمَن كُنتُ مَولاهُ فَعَلِىٌّ مَولاهُ، اللّهُمَّ والِ مَن والاهُ وَ عادِ مَن عاداهُ ... .<ref>كتاب سليم: حديث ۲۵.</ref></big>
== شيوه ‏هاى كلى تبليغ غدير توسط معصومين‏ عليهم السلام<ref>تبليغ غدير در سيره معصومين‏ عليهم السلام: ص۱۵-۴۷.</ref> ==
در روش تبليغى [[معصومین‏ علیهم السلام]] براى غدير، چند اصول كلى به چشم مى‏ خورد كه مى‏ توان آنها را رمز جاودانگى فرهنگى آن دانست، كه در هجدهم ذى الحجه سال دهم هجرى در غدير خم پايه‏ گذارى شد.


اين شيوه ‏ها حاكى از آن است كه توجه داشتن به ويژگى ‏هاى مخاطب و شرايط زمان و مكانِ تبليغ و ابزارهاى مختلف ابلاغ، از نكات مهم در رساندن پيام غدير است.


<big>'''د) استناد اميرالمؤمنين ‏عليه السلام به آيه «عمَّ يتسائلون» در برابر معاويه در جنگ صفين'''</big>
جمع‏ بندى اين نقاط اساسى در تبليغ غدير در سيره معصومين ‏عليهم السلام را مى ‏توان در جلوه ‏هاى زير مشاهده كرد: استفاده از زمان‏ ها و مكان‏ هاى حساس، گفتگو با مخاطب واحد يا سخنرانى براى جمع، به كار گرفتن دو شيوه ابلاغ و دفاع، كمک گرفتن از روش گفتارى به صُوَر مختلف خطابه و روش نوشتارى به صورت نامه يا مقاله.


<big>خداوند «نَبَأ عَظيم» را در آغاز جزء سى‏ام كتابش آورده، آن گونه سؤال برانگيز كه خود خدا هم پرسشى در كنارش آورده: «عَمَّ يَتَسائلونَ؟»!! اكنون لشكر معاويه مى ‏خواهد از اين آيه براى رجزخوانى در جنگ استفاده كند.</big>
== منبع ==
دانشنامه غدیر،جلد ۵،صفحه ۳۷۲


<big>در روز جنگ صفين مردى از لشكر معاويه به ميدان آمد در حالى كه از يک سو غرق اسلحه بود و از سوى ديگر قرآنى را جلوى اسلحه ‏اش گرفته بود و اين آيه را مى‏ خواند: «عَمَّ يَتَسائلونَ، عَنِ النَّبَأ العَظيمِ، الَّذى هُم فيهِ مُختَلِفونَ ...»!<ref>نبأ / ۱-۳.</ref></big>
== پانویس ==
 
[[رده:تبلیغ غدیر]]
<big>اميرالمؤمنين‏ عليه السلام شخصاً به مبارزه او آمد و ابتدا از او پرسيد: آيا مى‏ شناسى نبأ عظيم را كه مردم بر سر آن اختلاف دارند؟ آن مرد اظهار بى ‏اطلاعى كرد! حضرت آيه را [[تفسیر]] كرد به خودش كه صاحب غدير بود و ايام الولايه را يادآور شد كه در آن حجت بر همه تمام گرديد. وسط ميدان جنگ صداى اميرالمؤمنين ‏عليه السلام شنيده مى‏ شد كه فرمود:</big>
 
<big>به خدا قسم مَنَم «نبأ عظيم» كه بر سر آن «اختلاف» دارند. بر سر «ولايت من» نزاع كرديد و از ولايت من باز گشتيد پس از آنكه آن را پذيرفتيد، و پس از آنكه به شمشير من نجات يافتيد با ظلم خود هلاک شديد. در روز غدير دانستيد و روز قيامت خواهيد دانست كه چه كرديد.<ref>مناقب ابن شهرآشوب: ج ۳ ص ۸۰ .</ref></big>
 
 
'''<big>هـ) استناد امام باقر عليه السلام به آيه «تبليغ» در برابر حسن بصرى</big>'''
 
<big>لب فرو بستن از حقايق قرآنىِ غدير، يكى از ضربه‏ هاى شكننده ‏اى است كه دشمنان اهل‏ بيت‏ عليهم السلام توانسته ‏اند با سكوت ‏هاى بى‏ جاى خود بر پيكره فرهنگى جامعه اسلامى وارد كنند و با بى‏خبر گذاشتن جامعه از حقايق ولايت راه را براى سقيفه هموار كنند.</big>
 
<big>يكى از دشمنان مرموز و موذى و منافق خاندان نبوت حسن بصرى است. او آيه «يا اَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغ ما اُنزِلَ اِلَيكَ مِن رَبِّكَ...»<ref>مائده /  ۶۷ . </ref>را مى‏ خواند و مى‏ گفت: درباره مردى نازل شده و نام او را نمى ‏گفت!!!</big>
 
<big>امام باقر عليه السلام با شنيدن اين خبر فرمود: او را چه شده است! اگر مى‏ خواست خبر مى ‏داد درباره چه كسى نازل شده است. جبرئيل بر پيامبر صلى الله عليه و آله نازل شد و عرض كرد: خداوند به شما امر مى‏كند امتت را راهنمايى كنى كه وليّشان كيست و اين آيه را نازل كرد.</big>
 
<big>پيامبر صلى الله عليه و آله هم قيام كرد و دست على بن ابى‏ طالب ‏عليه السلام را گرفت و بلند كرد و فرمود: مَن كُنتُ مَولاهُ فَعَلِىٌّ مَولاهُ، اللّهُمَّ والِ مَن والاهُ وَ عادِ مَن عاداهُ وَ انصُر مَن نَصَرَهُ وَ اخذُل مَن خَذَلَهُ.<ref>بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۴۰ ح ۳۴. </ref></big>
 
 
'''<big>و) استناد امام باقر عليه السلام به آيه «اولو الامر» درباره تفسير قرآنى غدير</big>'''
 
<big>چرا خدا در قرآن نام اهل‏ بيت ‏عليهم السلام را به صراحت نياورده است؟ براى آنكه عترت [[قرآن]] را [[تفسیر]] كند و ثقلین در كنار يكديگر معنى دهد، همان دوازده امامى كه در غدير معرفى شدند. اين سؤال را ابوبصير از امام باقر عليه السلام پرسيد و حضرت فرمود:</big>
 
<big>خداوند نماز را بر پيامبرش نازل كرده و سه و چهار ركعت بودن آن را ذكر نكرده تا آنكه پيامبر صلى الله عليه و آله آن را براى مردم تفسير نموده است؛ (و همچنين زكات و حج را)، و نيز نازل كرده «اَطيعوا اللَّهَ وَ اَطيعوا الرَّسولَ وَ اولِى الاَمرِ مِنكُم»<ref>نساء /  ۵۹ .</ref></big> <big>كه درباره على و حسن و حسين‏ عليهم السلام است. (در بيان كلمه «اولى الامر») پيامبر صلى الله عليه و آله درباره على ‏عليه السلام فرموده: مَن كُنتُ مَولاهُ فَعَلِىٌّ مَولاهُ، و نيز فرموده: شما را به كتاب خدا و اهل‏ بيتم وصيت مى ‏كنم ... .<ref>بحار الانوار: ج ۳۵ ص ۳۱۱. </ref></big>
 
 
'''<big>ز) استناد امام صادق ‏عليه السلام به آيه «يَعرِفونَ نِعمةَ اللَّه» درباره انكار نعمت غدير در سقيفه</big>'''
 
<big>خداوند در قرآن از نعمتى ياد مى‏ كند كه مردم روزگارى آن را پذيرفته و بدان اقرار كرده ‏اند، ولى بعداً آن را انكار نموده‏ اند.</big>
 
<big>امام صادق‏ عليه السلام تغافل مردم از غدير صد و بيست هزار نفرى را به هنگام غصب خلافت، از مصاديق بارز اين آيه اعلام كرد. آن حضرت پس از بيان مفصلى از داستان غدير كه پيامبر صلى الله عليه وآله در آن روز فرمود: مَن كُنتُ مَولاهُ فَعَلِىٌّ مَولاهُ، اللّهُمَّ والِ مَن والاهُ وَ عادِ مَن عاداهُ ... ، اين آيه را مطرح فرمود: «يَعرِفونَ نِعمَةَ اللَّهِ ثُمَّ يُنكِرونَها»<ref>نحل /  ۸۳ . </ref>: «نعمت خدا را مى‏ شناسند و سپس آن را انكار مى ‏كنند» و سپس در تفسير آن فرمود: در روز غدير آن را مى‏ شناسند و در روز سقيفه انكار مى‏ كنند.<ref>اثبات الهداة: ج ۲ ص ۱۶۴ ح ۷۳۶.</ref></big>
 
 
<big>'''ح) استناد امام صادق‏ عليه السلام به آيه «تبليغ» درباره پشتوانه قرآنى غدير'''</big>
 
<span dir="RTL"></span><big>قرآن سند دائمى و ترازوى سنجش فكر و اعتقاد يک مسلمان است. هر اعتقادى كه بر آيه ‏اى از قرآن استوار باشد استحكام كتاب اللَّه را به خود مى‏ گيرد و از گزند شبهه پراكنان در امان مى‏ ماند.</big>
 
<span dir="RTL"></span><big>امام صادق‏ عليه السلام در اين باره فرمود: هر كس دينش را از كتاب خداوند بياموزد كوه ‏ها از جا كنده مى ‏شوند قبل از اينكه او تكانى بخورد.</big>
 
<span dir="RTL"></span><big>سپس حضرت درباره مستند قرآنىِ غدير چنين فرمود: از جمله قول خداوند عزوجل است كه مى ‏فرمايد: «يا اَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغ ما اُنزِلَ اِلَيكَ مِن رَبِّكَ وَ اِن لَم تَفعَل فَما بَلَّغتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ يَعصِمُكَ مِنَ النّاسِ».<ref>مائده /  ۶۷ .</ref>و از همين جاست قول پيامبر صلى الله عليه و آله كه به على‏ عليه السلام فرمود: اللّهُمَّ والِ مَن والاهُ وَ عادِ مَن عاداهُ وَ انصُر مَن نَصَرَهُ وَ اخذُل مَن خَذَلَهُ... .<ref>بحار الانوار: ج ۲۳ ص ۱۰۳. </ref></big>
 
<span dir="RTL"></span>
 
<span dir="RTL"></span>'''<big>ط) استناد امام صادق ‏عليه السلام به دو آيه «فَانصَب» و «تبليغ» درباره آخرين دستور قرآنى غدير</big>'''
 
<big>امام صادق‏ عليه السلام بين دستور و اجراى غدير دو مرحله را طبق آيات قرآن بيان مى‏ فرمايد، كه نشان از دقيق بودن مسئله غدير در مقدر الهى دارد. مرحله اول دستور اصلى نصب امام است كه در سوره انشراح آمده و حضرت در تفسير آن را چنين فرمود:</big>
 
<big>خداوند عزوجل به پيامبرش فرمود: «فَاِذا فَرَغتَ فَانصَب وَ اِلى رَبِّكَ فَارغَب»<ref>انشراح / ۷، ۸.</ref>: «وقتى فراغت يافتى منصوب كن و به سوى پروردگارت رغبت نما»، تفسيرش اين است: «آنگاه كه فراغت يافتى عَلَم و علامت خود را نصب كن و وصيَّت را معرفى نما و فضيلت او علناً بيان كن».</big>
 
<big>مرحله دوم دستور اجراى آن بود كه در نزديكى غدير خم نازل شد و واقعه غدير بر اساس آن شكل گرفت. امام صادق‏ عليه السلام در اين باره مى ‏فرمايد:</big>
 
<big>تا آنگاه كه از [[حجةالوداع]] باز مى‏ گشت آيه «يا اَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغ ما اُنزِلَ اِلَيكَ مِن رَبِّكَ...»<ref>مائده /  ۶۷ .</ref></big> <big>نازل شد. حضرت مردم را ندا داد تا جمع شوند و فرمود: مَن كُنتُ مَولاهُ فَعَلِىٌّ مَولاهُ، اللّهُمَّ والِ مَن والاهُ وَ عادِ مَن عاداهُ.<ref>اثبات الهداة: ج ۲ ص ۴ ح ۷.</ref></big>
 
== <big>پانویس</big> ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۸ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۱۱

آموزشِ تبليغ غدير[۱]

آنچه در مورد تبلیغ غدیر ارائه شده از كلام و عمل معصومين ‏عليهم السلام است. در يک نگاه راهكارهاى گوناگون براى موقعيت‏ هاى متفاوت زمانى و مكانى ابلاغ غدیر را از سيره آن بزرگواران مى‏ آموزيم. در نگاه ديگر مقايسه شرايط خطرناک و زمينه‏ هاى نامساعد تبليغى در زمان ايشان با زمان حاضر، ما را براى حداكثر استفاده از موقعيت ‏هاى امروزى ابلاغ غدير و دفاع از آن بيدار مى‏ كند:

  1. ما امروز شيوه ‏هاى كلى تبليغ غدير را از معصومین‏ علیهم السلام آموخته ‏ايم كه بايد در هر زمان و مكان، به صورت جمعى يا فردى، به شيوه گفتارى يا نوشتارى و يا هر ابزار ديگر براى اطلاع رسانى غدير استفاده كنيم.
  2. از پشتوانه‏ هاى علمى غدير كه معصومين ‏عليهم السلام نشان ما داده‏ اند فهميده ‏ايم كه چگونه با شناسائى و مطالعه و تدريس پرونده علمى غدير، در ميدان بحث‏هاى علمى چه براى دوستان غدير و چه در مقابله با دشمنان آن، با استدلال‏ هاى محكم به استناد قرآن و نشان دادن شهرت جهانىِ غدير و ارائه خطابه بلند و پر محتواى آن، غديرِ عزيز را از بلندترين قله ‏هاى جهان به اهل عالم نشان دهيم.
  3. با روش‏هاى عَمَلى معصومين‏ عليهم السلام در تبليغ غدير فرا گرفته‏ ايم كه چگونه ابعاد گسترده تبليغ عملى غدير را به اجرا در آوريم. با احياى مسجد غدير و تاريخچه آن مكان اعتقادى، ترويج زيارت امير غدير، و رواج تبريكات و ملاقات ‏هاى روز غدير، برپائى جشن‏هاى بزرگ غدير و هداياى غديرى و آموزش عبادات عيد غدير، با همه اين شيوه ‏هاى عملى تابلوهاى غدير را در جاى جاى جامعه بر فراز و چراغ‏هاى زيباى آن را در گوشه و كنار جهان روشن نگه مى‏ داريم.
  4. دقت در دستور اكيد معصومين‏ عليهم السلام براى فرهنگ‏سازى عمومى غدير، به ما آموخته است كه در ترويج ادبيات و شعر غدير، و نيز انتشار دعاها و زيارات مشتمل بر معارف غدير، و همچنين نشر كتاب‏ها و نرم‏افزارهاى غديرى، طرح‏ هاى نو در تبليغ عملى غدير ارائه نماييم.
  5. با بررسى جهت ‏گيرى‏ هاى معصومين‏ عليهم السلام در تبليغ غدير، دريافته ‏ايم كه بايد غير عادى بودن مراسم غدیر را به مردم ثابت كنيم، و بايد به همه نشان دهيم كه محور ابلاغ غدير شخص پيامبر صلى الله عليه و آله است و هر كس با آن مخالفت كند با ختم نبوت مقابله كرده است. بايد زمينه ‏هاى شهرت غدير را هر چه بيشتر فراهم كنيم و نشان دهيم كه دستور ابلاغ غدیر همگانى است. بايد در زمينه رسميت غدير در تقويم اسلام كار كرد تا مانند عاشورا احترام آن در مناطق غير شيعه هم پذيرفته شود. بايد فرصت‏ هاى حساس تبليغى را براى غدير نشانه گرفت و به نقل حديث آن اهتمام ورزيد؛ و در زمينه ادبيات غدير محتواى اعتقادى تاريخى معارف آن را جلوه داد.
  6. توجه به كيفيت برخورد معصومين‏ عليهم السلام با دشمنان غدیر، اين مسئوليت را بر عهده ما گذاشته كه به پرورش نيروهاى متخصص غدير بپردازيم. افرادى كه مفهوم ولایت و جايگاه آن در دين را با تفكر بايسته درباره غدير دريافته باشند؛ تا بتوانند با اتمام حجت كامل و ريشه ‏يابىِ ضديت‏ ها با غدير، به مقابله با مخالفين گوناگون آن بروند و در اثبات حق غدير سربلند باشند.
  7. با دقت در موقعيت‏ هاى هر يک از معصومين ‏عليهم السلام در تبليغ غدير، از دشوارى‏ها و خطرات آن عصر درس گرفته ‏ايم كه امروز در شرايط مساعد تبليغى، و با دقت در شرايط متفاوت و مخاطبان گوناگون غدير، ما هم براى موقعيت‏ هاى مختلف برنامه‏ هاى چند جانبه تدارک ببينيم.

جا دارد در اينجا با اذعان به حضور در بهترين شرايط تبليغ جهانى غدير، بار ديگر با پيام ‏آورِ غدير و اميرِ غدير و امامانِ غدير و آخرين طلايه ‏دار غدير پيمان مى‏ بنديم، كه در حد قدرت و امكان خود در راه تبليغ غدير كوتاهى نكنيم، و پرچم «مَن كُنتُ مَولاهُ فَهذا عَلِىٌّ مَولاهُ» را با انگيزه «فَليُبَلِّغِ الحاضِرُ الغائِبَ وَ الوالِدُ الوَلَدَ»، به نسل‏ هاى آينده غدير و پرچمداران پيشتاز آن تحويل دهيم.

با عزمى راسخ در اوج ادب و احترام، خطاب به صاحبان غدیر عريضه خدمت تقديم داشته مى ‏گوييم:

يا رسول‏ اللَّه، اى مُبلِّغ اعظم غدير، با يادآورى آن اساس محكم كه شما براى غدير بنيان نهاديد، و آن زحمات طاقت فرسا كه در راه آن كشيديد، با احساس نعمت غدير كه امروز در دل‏ هاى ما جاى گرفته خود را مديون تمام عيار شما مى‏ دانيم.

يا امیرالمؤمنین، اى اميرِ بزرگِ غدير، تلاش بى ‏وقفه شما براى احياى غديرِ از دست رفته به دست سقيفه، در بحرانى‏ترين شرايط بعد از پيامبر صلى الله عليه و آله، چه در بيست و پنج ساله غصب خلافت و چه پنج ساله خلافت ظاهرى، ما را بيدار مى‏ كند كه اين سفره باز غدير به چه قيمتى گسترده شده و چه صبر عظيمى در راه آن به كار گرفته شده است.

يا فاطمة الزهرا، اى شهيدِ مظلوميتِ غدير، ياد شما و محسنتان كه در روزهاى غصب حق غدير براى دفاع از علىِ مظلوم به استقبال آتش و تازيانه و سيلى رفتيد، و با پهلوى شكسته و بازوى سياه و بدن مجروح و صورت كبود غدير را احيا نموديد، براى هميشه فرياد ما را براى دفاع از غدير بر مى‏آورد و اجازه بى‏ تفاوتى در مقابل سقيفه به ما نمى‏ دهد.

اى امامانِ غدير، دفاعِ شما از كيانِ غدير در اختناق اموى و عباسى، و زنده نگه داشتن درخت پر بار ولايت در شرايط ظلمانى غصب خلافت، براى ما بيدارباشى است كه بايد شجره طيبه غدير را براى هميشه زنده و پربار و سايه‏ گستر مردم جهان نگه داريم.

اى آخرين وارث غدير، در روزگار غيبتت ما غديريان را براى ابلاغ جهانى غدير يارى فرما، تا با آخرين امكانات روز غايبين از غدير را آگاه نماييم؛ و براى روزگار ظهورت، كه لذت غدير را خواهيم چشيد آماده شويم.

امر به معروفِ غدير با هدايتِ معصوم ‏عليه السلام[۲]

در زيارت امامان معصوم‏ عليهم السلام مى‏ خوانيم:

اَشهَدُ اَنَّكَ اَمَرتَ بِالمَعروفِ وَ نَهَيتَ عَنِ المُنكَرِ: شهادت مى‏ دهم كه شما به معروف امر كرديد و از منكر نهى نموديد.

و در خطابه غدیر مى‏ خوانيم:

اَلا وَ اِنَّ رَأسَ الاَمرِ بِالمَعرُوفِ اَن تَنتَهوا اِلى قَولى وَ تُبَلِّغوهُ مَن لَم يَحضُر وَ تَأمُروهُ بِقَبولِهِ عَنّى وَ تَنْهَوهُ عَن مُخالَفَتِهِ، فَاِنَّهُ اَمرٌ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مِنّى؛ وَ لا اَمرَ بِمَعروفٍ وَ لا نَهىَ عَن مُنكَرٍ اِلّا مَعَ اِمامٍ مَعصومٍ:

بالاترين امر به معروف آن است كه سخن مرا بفهميد و آن را به كسانى كه حاضر نيستند برسانيد و او را از طرف من به قبولش امر كنيد و از مخالفتش نهى نماييد، چرا كه اين دستورى از جانب خداوند عز و جل و از نزد من است، و هيچ امر به معروف و نهى از منكرى نمى‏ شود مگر با امام معصوم.

ايده ‏هاى تبليغ غدير[۳]

يكى از مسائل جانبى غدير مسئله ايده ‏هاى تبليغى براى غدير است. به همين منظور بارها فراخوان داده شده تا هر كس هر ايده ‏اى دارد ارائه كند، كه در واقع فراخوان ولایت و امامت نيز هست.

به عنوان مثال چهارمين فراخوان ايده ‏هاى مسجدى (فام ۴) است كه با موضوع «ايده ‏هاى غديرى» و به همت كانون خورشيد و همكارى باشگاه ايده‏ پردازان مسجدى برگزار گرديده، كه علاقمندان بهترين ايده ‏هاى خود را با موضوع غدير در بانک ايده باشگاه ايده‏پردازان مسجدى به آدرس masjedidea.ir  و تا مهلت ارسال مهر ماه ۱۳۹۵ ارسال كرده ‏اند. ضمناً قرار بوده به برترين ايده ‏ها جوايز ارزشمندى اهدا شود، و منتخب ايده‏ هاى جمع ‏آورى شده در يک جلد كتاب مستقلاً به چاپ رسيده و منتشر شود.

به عنوان مثال:

  • برپايى نماز جماعت غدير خم در مساجد، به ويژه مساجد جامع شهر.
  • اهداى شال سبز به سادات مسجدى و پلاک على‏ عليه السلام به سادات مسجدى.
  • برپايى موكب شادى در خيابان‏ها و محله‏ هاى منتهى به مساجد شهر.
  • پخش نواهاى ولايى بر بام مساجد و منازل به طور هم زمان در شب عيد غدير.
  • عيادت از بيماران سالمند و كودک در بيمارستان‏ هاى شهر در ايام دهه ولايت و امامت.
  • ساخت مسجد در شهرها مطابق با اماكن تخريب شده در بقيع و غدير خم بر مبناى عكس ‏هاى به جا مانده.


طرحى ديگر براى ارائه ايده ‏هاى تبليغى تنظيم شده كه به اين شرح است:

دستپخت نذرى

مخاطب: عموم

مجرى: بانوان

محل اجرا: منزل

زمان اجرا: عيد غدير خم

ما در خانواده در منزل بهترين غذا را براى همسر و فرزندان خود طبخ نمايد.

بسيارى از علما سفارش كرده ‏اند در منزل هم غذاى نذرى بپزيد؛ يعنى غذاى خود را نام و ياد اهل‏ بیت ‏علیهم السلام طبخ نماييد، ولو براى اهل خانه باشد.

روز عید غدیر خم تمرين خوبى براى پخت غذاى نذرى در منزل است. بانوان مى‏ توانند بهترين غذا و دستپخت خود را براى اهل منزل در اين روز تهيه كنند.

افطار المؤمنين

مخاطب: عموم

مجرى: مساجد و هيئات

محل اجرا: اماكن عمومى شهر

زمان اجرا: عيد غدير خم

توزيع افطارى ساده در مساجد شهر در شام عيد غدير. افطارى مسجد را مى‏ توان در اماكن عمومى و پرتردد انجام داد، تا فرهنگ روزه ‏دارى غدير نهادينه گردد.

سفره هدايت

مخاطب: عموم

مجرى: ائمه جماعات

محل اجرا: مسجد

زمان اجرا: عيد غدير خم

سادات و شيعيان مناطق مرزى و سنى‏ نشين، از اقليت ‏هاى دينى به ويژه از اهل ‏سنت محله خود دعوت به عمل آورده و آنها را مهمان سفره اطعام غدیر نمايند. اين سفره اطعام مى‏ تواند در مسجد محل و يا منزل ائمه جماعات پهن شود، و بسا باعث جذب ديگر مذاهب به مكتب تشیع گردد.

با كاروان غدير

مخاطب: عموم

مجرى: ائمه جماعات و مبلغان دينى

محل اجرا: ميادين اصلى شهر

زمان اجرا: ماه ذى ‏الحجه

جهت ابلاغ غدیر انجام طرح نقشه‏ خوانی و پرده ‏خوانی غدير بر مبناى بيان روزشمار دهه ولايت و معرفى حوادث و وقايع غدير جذابيت خود را دارد؛ به اين صورت كه از ابتداى ماه ذى‏ الحجه مبلغان و ائمه جماعات در مناطق مختلف به وسيله نقشه ‏ها و پرده ‏هاى مربوطه، وقايع و حقايق غدير را به اطلاع عموم برسانند.

هنگامه بيعت

مخاطب: عموم

مجرى : تشكل ‏هاى مسجدى

محل اجرا: حياط مسجد

زمان اجرا: عيد غدير خم

طرح تهيه طومار بيعت با امیرالمؤمنین‏ علیه السلام در مساجد شهر و در محافل و اماكن مذهبى و اعلام مراسم تجديد پيمان با ولايت اميرالمؤمنين و ساير ائمه‏ عليهم السلام به عموم مردم شهر. اين ايده مى‏ تواند ضمن جشن‏ هاى غديرى برگزار شود.

احياگران غدير

مخاطب: عموم

مجرى: رسانه ملى

محل اجرا: تلويزيون و راديو

زمان اجرا: دهه ولايت و امامت

معرفى فعاليت‏ هاى خودجوش و مردمى شيعيان جهان در معرفى غدير و ابلاغ پيام آن به مردم جهان. نمونه اين تجارب ارزشمند و به اشتراک گذارى آنها مى ‏تواند در تقويت ابلاغ غدير مؤثر باشد.

ديگ غذاى نذرى

مخاطب: عموم

مجرى: تشكل ‏هاى مسجدى، هيئات

محل اجرا: مسجد جامع

زمان اجرا: عيد غدير خم

در آستانه دهه ولايت -  عيد قربان تا غدير -  مى‏ توانيم يک ديگ خالى در وسط مسجد قرار دهيم و داخل آن مقدارى حبوبات و وسايل آش يا هر غذاى ديگر قرار دهيم و عموم را دعوت به فراخوان پخت آن نماييم. تجربه نشان داده است كه مى ‏توان با اين روش، ده‏ها ديگ غذا در در محله، شهر و روستا آماده نمود و اطعام عمومى غدير را صورت بخشيد.

پايگاه نذورات غدير

مخاطب: عموم

مجرى: تشكل ‏هاى مسجدى

محل اجرا: مسجد

زمان اجرا: عيد قربان تا غدير

از ابتداى دهه ولايت و امامت -  يعنى عيد سعيد قربان -  در مجاورت مسجد پايگاه پذيرش نذورات و قربانى روز عيد غدير بر پا نماييم، و قربانى مردمى و نذورات آنها را تحويل گرفته، و با برنامه ‏اى منظم آنها را ميان عموم مردم توزيع نموده، و يا واسطه اطعام فقرا باشيم. حتى مى ‏توانيم اعلام كنيم قربانى ‏هاى خود را به نيت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در مسجد ذبح كنيد.

شب شعر غدير

مخاطب: عموم

مجرى: تشكل‏هاى مسجدى

محل اجرا: مسجد جامع

زمان اجرا: دهه ولايت و امامت

برگزارى محافل ادبى و شعرخوانى با موضوع عيد غدير و ولايت در مساجد و اماكن مذهبى با حضور شاعران و اديبان هر شهر، همراه با مسابقه مشاعره جهت جذابيت بخشيدن به اين مراسم.

مشاعره مى ‏تواند براى گروه ‏هاى سنى مختلف برگزار گردد. در پايان برگزيدگان اهداى جوايز صورت گيرد.

ظرف اطعام غدير

مخاطب: عموم

مجرى: هنرمندان و خطاطان

محل: اماكن عمومى شهر

زمان اجرا: دهه ولايت و امامت

طراحى ظرف ويژه اطعام غدير جهت فرهنگ ‏سازى اطعام غدير و عرضه و توزيع و فروش در اماكن عمومى.

اين ظروف مى ‏تواند لعابى، به رنگ‏ هاى سبز و آبى، همراه با خطوط اسليمى و به ويژه مزيّن به اسامى مبارک حضرت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام باشد.

قرض ‏الحسنه غدير

مخاطب: عموم

مجرى: امام جماعت

محل اجرا: دفتر مسجد

زمان اجرا: عيد غدير خم

تأسيس صندوق قرض ‏الحسنه مسجد يا محله با عنوان صندوق غدير، جهت اعطاى وام و كمک به نيازمندان محله.

امام جماعت به همراهى خيرين مسجدى و بزرگان و معتمدن محل مى ‏توانند در افتتاح و راه ‏اندازى اين صندوق سهيم باشند.

پيام سبز

مخاطب: سادات محله

مجرى: امام جماعت

محل اجرا: سراى محله

زمان اجرا: عيد غدير خم

ارسال كارت تبریک غدير همراه با يک شاخه گل از طرف مسجد به منزل سادات محله.

اين كارت پستال مى‏ تواند شامل پيامى از خطبه غدير، عباراتى از زيارات غدير، دعوت به جشن به همراه يک شيرينى كوچک باشد.

پشتوانه‏ هاى تبليغى غدير در شيوه معصومين‏ عليهم السلام[۴]

چه براى آموزش غدیر و چه در مقام دفاع از آن، استدلال به پشتوانه‏ هاى علمى آن عقل‏ها را بيدار مى ‏كند و طالبين راه راست را هدايت مى ‏نمايد.

همان گونه كه دشمنان را از قدرت نمايى كاذب باز مى‏ دارد و مخالفانِ سقيفه ‏اىِ غدير را لال مى‏ كند. در نگاه ديگر اقرار دوستان يا دشمنان غدیر در برابر استدلال ‏هايى كه براى اثبات آن مطرح مى‏ شود عظمت آن در بُعد علمى را نشان مى‏ دهد.

استناد به قرآن در تبليغ غدير، و استدلال با اشتهار و تواتر غدير بين همه مسلمانان، و استشهاد به عظمت سند و متن خطابه غدير، از شيوه ‏هايى است كه معصومين ‏عليهم السلام به كار گرفته ‏اند.

اين استدلال‏ ها در برابر مخاطبان متفاوتى از دوست يا دشمن، در مقام ابلاغ غدير يا دفاع از آن مورد استفاده قرار گرفته؛ و اقرارهاى مخاطبين حاكى از تأثير به سزاى آنها در اين هدف داشته است.

در چهار قسمت اين بخش، به موارد اين پشتوانه ‏هاى تبليغى غدير مى ‏پردازيم:

دفاع از غدير به صورت استدلال

استدلال و اقرار گرفتن از دوست يا دشمن يكى از روش‏ هاى متداول در دفاع از غدير توسط امامان‏ عليهم السلام است. اين شيوه چه به صورت جمعى و چه انفرادى، به شكل گفتارى يا نوشتارى مكرر در زندگى امامان‏ عليهم السلام ديده مى‏ شود.

چنانكه امام حسین‏ علیه السلام در مِنا از دوستان[۵]، و امیرالمؤمنین‏ علیه السلام بارها از دشمنان در مسجد پيامبر صلى الله عليه و آله درباره غدير اقرار گرفت؛ و اين به معناى استدلال به دليلى است كه مخاطب پذيرفته است.[۶]

همچنين امام هادی‏ علیه السلام در نامه به اهل اهواز برايشان درباره غدير استدلال فرمود.[۷] اميرالمؤمنين‏ عليه السلام را مى ‏بينيم كه بر ابوبكر به طور خصوصى استدلال غديرى فرمود، و امام باقر علیه السلام را كه در اين باره براى ابوبصیر ادله غدير را بيان فرمود.

دفاع از غدير با استناد به قرآن

شيوه ‏اى كه در دفاع معصومين‏ عليهم السلام از غدير موارد متعددى دارد، استناد به قرآن در اين مسئله است. كتاب اللَّه كه پشتوانه همه مسلمانان و سند دائمى و مقبول آنان است، بهترين سند براى پذيرفتن حق درباره غدير است، كه ائمه‏ عليهم السلام از اين شيوه كمال استفاده را در هدایت مردم به سوى غدیر برده‏ اند.

با توجه به اينكه بيش از ۳۰۰ آيه قرآن در طول واقعه غدير نازل شده يا در كلام پيامبر صلى الله عليه و آله درباره غدير مورد استناد قرار گرفته[۸]، و چند آيه در منابع شيعه و سنى بالاتفاق مربوط به غدير است، استدلال براى غدير با استناد به قرآن رونق بيشترى دارد.

آيه تبليغ (يا اَيُّهَا الرَّسوُلُ بَلِّغ) و آيه اكمال (اليَومَ اَكمَلتُ لَكُم دينَكُم...) و آيه سَئَلَ سائِل (سَئَلَ سائِلٌ بِعَذابٍ واقِعٍ) كه معروف ‏ترين آيات غدير هستند، بيش از همه در دفاع از غديرِ مظلوم مورد استناد قرار گرفته ‏اند.

دفاع از غدير با استناد به شهرت غدير

با همه اقداماتى كه سقیفه به كار گرفت و توانست بسيارى از احاديث پیامبر صلی الله علیه و آله را به فراموشى بسپارد، ولى درباره حدیث غدیر نتوانست مانع انتشار اين حقيقت پر ابهت شود، به گونه‏ اى كه تا امروز اشتهار واقعه غدير يكى از جهات مسلم غدير است؛ و در مقام دفاع و اتمام حجت درباره آن به اين جهت اشتهار بسيار اشاره شده است.

در واقع برنامه ‏ريزى خداوند متعال و رسول مكرم اسلام ‏صلى الله عليه و آله براى نشر پيام ولايت از غدير، به قدرى حساب شده بوده كه انتشار خبر آن قابل كنترل كسى نباشد. اولين حضور ۱۲۰ هزار نفرى در اسلام در برابر يك خطيب و تنوع برنامه‏ هاى سه روزه غدير، يک تبليغ استثنائى در تاريخ انبيا عليهم السلام را رقم زد كه هيچ سقيفه ‏اى را قدرت ممانعت از نشر آن نبود!!

نتيجه اين اشتهار آن بود كه در دوران‏ هاى مختلف بعد از غدير، هرگاه لازم بود از خصم درباره آن اقرارى گرفته شود، جاى انكارى وجود نداشت! بلكه مخالفين و به خصوص نسل‏ هاى بعدىِ آنان خود اقرار به شهرت حديث غدير مى‏ نمودند.

تبليغ غدير با استناد به خطابه آن

تبليغ غدير با استناد به ركن اصلى آن كه خطابه يک ساعته پيامبر صلى الله عليه و آله است، از روش‏ هايى است كه در تبليغ غدير توسط معصومين‏ عليهم السلام موارد متعددى دارد.

از متن خطبه هم اكثراً استناد به جمله «مَن كُنتُ مَولاهُ فَعَلِىٌّ مَولاهُ» است كه قُلّه و اوج كلام و پيام اصلى غدير است.

در واقع استدلال به لُبِّ غدير و هدف اصلى آن و تابلوى بلندش يكى از روش‏ هايى است كه در اتمام حجت‏ هاى مربوط به غدير جلب توجه مى‏ كند.

پيامبرِ صلى الله عليه و آله مبلّغ[۹]

رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله از ابتداى بعثتش به انذار مردم پرداخته بود، به خصوص در طى سال‏ هايى كه در مكه بود.

اصولاً انذار منصبى الهى است كه مخصوص پيامبران است، خواه اين امر خطير را خود به انجام رسانند، يا برعهده ديگران گذارند.

رسول ‏خدا صلی الله علیه و آله نيز شريف‏ترين انذاركنندگان و سرور آنان بود، و خداى تعالى او را در آيه شريفه «انما انت منذر»[۱۰] به اين صفت توصيف نموده است.

آن حضرت مدت كوتاهى بعد از بعثت ، تبلیغ را نيز بر امر خطير انذار افزود و آن را تا زمان هجرت و بعد از آن تا وفاتش ادامه داد.

مسئله انذار همانند بيدار كردن شخص خواب ‏آلود و راهنمايى نابيناست. انذار دعوت كافر است، و آن كس كه به توحید و رسالت الهی ايمان ندارد.

طرف خطاب در انذار عموم جامعه بشرى است؛ جامعه ‏اى كه بسيارى از آنها با حق سر ستيز دارند و بدان كفر مى‏ ورزند و به شدت با انذار كنندگان دشمنى مى‏ كنند.

اما تبليغ، آموزش فرد ناآگاه و راهنمايى انسان‏ هاى بيدار به سوى سعادت و زندگانى مقدس است، و در واقع بيان احكام الهى است كه بر رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله نازل شده است.

دعوت شدگان در تبليغ مسلمانان هستند؛ يعنى همانان كه با زبان به توحيد و رسالت الهى اقرار كرده ‏اند. تبليغ بيان اصول اسلام و اركان آن است، تا شخص مسلمان آنچه را كه براو واجب است و به واسطه آن در عقايد كردار و گفتار از ديگران جدا و ممتاز مى‏ شود بشناسد.

پيامبر صلى الله عليه و آله در كتاب خدا با نام «مبلّغ» وصف نشده است، با اينكه مأمور به تبليغ و سيد و سرور مبلغان و الگوى آنان بود. دليل اين امر شايد آن باشد كه مبلغان در جامعه بشرى بسيار اند و اصناف مختلفى دارند. از اين رو، تبليغ در نظر افراد بشر مقامى خاص براى پيامبران شمرده نمى‏ شود. به خلاف انذار، كه به پيامبران بزرگوار اختصاص دارد.

بر اين اساس، جايگاه رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله شريف‏تر و والاتر از آن است كه در كتاب خدا به صفتى توصيف شود كه بعضى از پيروان و افراد امتش و حتى ديگران بدان وصف مى شوند!

البته تبليغ نبوى از اين جهت كه بر مسلمانان و واسطه ميان ايشان و خداست با تبليغ بشرى متفاوت است.

پيامبر گرامى ‏صلى الله عليه وآله هم صادق است و هم تصديق شده از جانب خداوند، و تبليغ او بى هيچ شكى صدق و راستى است.

بر خلاف ابلاغ‏ هاى بشرى، كه احتمال راست و دروغ هر دو در آن وجود دارد. علاوه بر اين، تبليغ بشرى فقط با گفتن و نوشتن محقق مى‏ شود، بر خلاف تبليغ نبوى كه مانند گفتار او، با عمل او و نيز با تأييد عمل ديگرى توسط او تحقق مى ‏پذيرد.

اين همان سنت است كه عبارت از گفتار و كردار و تقرير معصوم مى‏ باشد، زيرا پيامبر ما صلى الله عليه و آله مظهر عصمت، و به شهادت آيه تطهير و آيات ديگر قرآن از هر خطا و لغزش مبرّا بوده است. عقل نيز حكم مى‏ كند كسى كه از جانب خدا مبعوث شده بايد چنين باشد، و گرنه لازم مى ‏آيد كه خداوند خطا و اشتباه را الگو و اسوه مردمان قرار دهد! تعالى اللَّه عن ذلك علوّاً كبيراً.

با در نظر گرفتن آنچه گفته شد، فرق بين روزهاى سه گانه: بعثت، انذار و روز تبليغ معلوم مى‏ شود. روز بعثت بر خلاف روزهاى انذار و تبليغ يک روز بود. اما آن دو روز ديگر در طول حيات خاتم الانبياء صلى الله عليه و آله پيوسته بر پا بوده و ادامه داشته است.

هر كدام از اين سه روز با ديگرى پيوندى دارد، به طورى كه اگر دومى نبود هدف روز نخستين محقق نمى‏ شد. روز انذار، هدف و مقصود از مبعث بود، و روز تبليغ هدف و مقصود از روز انذار.

روزهاى اصلى و حلقه‏ هاى اساسى حيات رسول معظم ‏صلى الله عليه و آله بود. اما هدف نهايى، به گواهى آيه شريفه «وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ» در روز غدير تحقق يافت.

تشكر از خالِق و مُبلّغ غدير[۱۱]

اكنون وظيفه ما پيروى دقيق از عملكرد چهارده معصوم ‏علیهم السلام در تبليغ غدير و دفاع از آن است، تا بالاترين امر به معروف را كه رساندن پيام غدير است با آخرين ابزار و برترين كيفيت تا دوردست ‏ترين نقاط جهان، با تداركى براى امروز و آينده ‏هاى غدير به ثمر رسانيم.

اينجاست كه از خداوندِ خالقِ غدير و از رسولِ مُبَلِّغِ غدير و از اميرِ صاحبِ ولايتِ غدير تشكر كرده ‏ايم، كه امامت را به دست بشر نسپردند و بالاترين اتمام حجت را درباره ولايتِ حجج الهى به انجام رساندند. و اينجاست كه با اقتدا به ابلاغ كننده اعظم غدير خواهيم گفت:

اَلا وَ قَد اَدَّيتُ، اَلا وَ قَد بَلَّغتُ، اَلا وَ قَد اَسمَعتُ، اَلا وَ قَد اَوضَحتُ:

آگاه باشيد كه ادا نمودم، آگاه باشيد كه ابلاغ كردم، آگاه باشيد كه (به همه) شنوانيدم، آگاه باشيد كه روشن نمودم.

تكنولوژى تبليغ در خطابه غدير[۱۲]

يكى از مسائل مهم در فرهنگ غدير، نحوه و تكنولوژى تبليغ در خطابه غدير است. در اين باره كتابى ارزشمند معرفى مى‏ گردد:

تكنولوژى تبليغ در خطابه غدير، سيد حسينى حسينى، فارسى، چاپى، منير، تهران، چاپ اول، سال ۱۳۹۶ ش، رقعى، ۲۶۴ ص. در اين كتاب طى دوازده گفتار، مفصل در مورد شيوه ‏هاى تبليغى كه در ماجرا و خطبه غدير به كار گرفته شده صحبت كرده و مطلب را از هر جهت تمام كرده است.

جهت ‏گيرى‏ هاى تبليغى غدير توسط معصومين‏ عليهم السلام[۱۳]

دستور به ابلاغ و تبليغ غدير و بسترسازى براى اين مهم در دستورات ائمه معصومين ‏عليهم السلام به عنوان يک برنامه جدى به چشم مى‏ خورد، كه بايد انواع جهت‏ گيرى‏ هاى آن را به دقت مورد مطالعه قرار داد.

در اينجا منظور از جهت گيرى‏ ها، فضاى حاكم بر عملياتى است كه تبليغ غدير ضمن آن انجام مى‏ گيرد، و تبعاً باعث مى‏ شود دشمن در مقابله با آن فلج شده و توان مقابله نداشته باشد.

دشمن غدير از همه بهتر مى ‏داند كه سندى مهم‏تر از آن در برابرش وجود ندارد. در نتيجه با شمشيرهاى جعل حديث بر ضد غدير و تيرهاى مسموم تحريف و نيزه ‏هاى تكذيب حقايق و سپرهاى مظلوم نمايى براى اهل سقیفه به ميدان آمده ‏اند و واقعاً از هيچ تلاشى فرو گذار نكرده ‏اند.

با همه اينها در طول چهارده قرنى كه بر غدير و سقيفه گذشته، راويان خودشان، كتاب‏هاى خودشان، شعراى خودشان، قبل از ما مُبلِّغ غدير بوده ‏اند!!

اين نيست جز شاهكار تبليغىِ مُبلِّغ اعظم غدير با هدايت مستقيم خالق اعظم آن، كه نه تنها دشمن را در تلاش نافرجامش متحير نموده، بلكه او را وادار كرده كه در راه اين تبليغ گام بردارد و راه فرارى از آن نداشته باشد.

اين جهت گيرى‏ ها در زمان هر يک از معصومین‏ علیهم السلام به گونه ‏اى جلوه كرده است. جمع‏ بندى آنها را مى‏ توان در آغاز مراسم غدير از يک سو و روند تبليغاتى آن بعد از واقعه از سوى ديگر جستجو كرد.

جهت گيرى‏ ها در برنامه سه روزه غدير را مى ‏توان تشكيل مراسم غير عادى براى غدير، فرمان ابلاغ عمومى آن، ايجاد زمينه شهرت و استفاده از فرصت‏ هاى حساس در تبليغ غدير ذكر كرد؛ و محوريت پيامبر صلى الله عليه و آله در ابلاغ غدير از نمونه‏ هاى بارز آن است.

در جهت‏ گيرى‏ هاى بعد از واقعه غدير بايد رسميت آن در تقويم اسلام، اهتمام در نقل آن و ترويج ادبيات خاص غدير را يادآور شد.

خطبه غدير و تبليغ[۱۴]

در متن خطبه غدیر، پيامبر اكرم ‏صلى الله عليه و آله با دو جمله استثنايى هشدار داده ‏اند، كه گذشته از ديگر ويژگى‏ هاى اختصاصى اين سخنرانى، بى‏ سابقه است.

يكى جمله: فَلْيُبَلِّغِ الْحَاضِرُ الْغَائِبَ وَ الْوَالِدُ الْوَلَدَ إلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ:

پس بايسته است اين سخن را حاضران به غايبان و فرزندداران به فرزندان تا برپايى رستاخيز برسانند،

و جمله ديگر: ِ أَلَا وَ إِنَ‏ رَأْسَ‏ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ‏ أَنْ‏ تَنْتَهُوا إِلَى‏ قَوْلِي‏ وَ تُبَلِّغُوهُ مَنْ لَمْ يَحْضُرْ وَ تَأْمُرُوهُ بِقَبُولِهِ وَ تَنْهَوْهُ عَنْ مُخَالَفَتِهِ فَإِنَّهُ أَمْرٌ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مِنِّي:

و بدانيد قله بلند امر به معروف اين است كه به گفته من (درباره امامت) برسيد؛ سخن مرا به ديگران برسانيد و غايبان را به پذيرش فرمان من توصيه كنيد، و آنان را از ناسازگارى با سخنان من باز داريد. همانا سخن من فرمان خدا و فرمان من است.

با اين تأكيد و اعلام فرمان جهانى براى ابلاغ محتواى خطابه غدير، بر مسلمانان خداپرست و ايمانيان مخلص ضرورى مى ‏نمايد كه در راه تبليغ و فرهنگ‏ سازى اين خطابه شريف تلاش پيگير فرمايند.

موارد زير را خاضعانه پيشنهاد مى‏ كنيم:

  1. تشويق جوانان به حفظ متن خطبه غدير و اهداى جوايز و به ويژه هزينه سفر كربلا براى زيارت حضرت امام حسین‏ علیه السلام، و جوايز نفيس براى حفظ بخش‏ هاى آن.
  2. خواندن متن خطابه و ترجمه آن در محافل دينى، و لو مقدارى از آن.
  3. قرائت بخشى از خطابه در مجالس عقد براى رساندن پيام رسول گرامى‏ صلى الله عليه و آله و ابلاغ آن به نسل‏ هاى آينده.
  4. قرار دادن آن در مهريه‏ ها در كنار قرآن به عنوان لبيک ‏گويى به حدیث ثقلین رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله.
  5. نشر و اهداى كتب مربوط به خطابه غدیر.
  6. تابلو كردن جملات خطابه بر رروى اشياى نفيس.
  7. تدریس خطابه غدير در مدارس، دانشگاه ‏ها و حوزه ‏هاى علميه.
  8. ارائه خطابه به عنوان متن مورد تحقيق در تز ليسانس وفوق‏ ليسانس و دكترا در رشته‏ هاى مربوطه.
  9. سخنرانى توسط خطبا و سخنرانان محترم و اساتيد در محتوى و مطالب اعتقادى آن.
  10. ترجمه خطابه غدير به زبان‏ هاى گوناگون و عرضه آن در سايت ‏هاى مختلف اينترنتى.
  11. تهيه كتب مربوط به خطابه غدير و اهداى آن در مجالس عقد و عروسى و وليمه حج و... .
  12. معرفى آن به شركت‏ها و مجتمع ‏هاى توليدى و تجارى براى اهدا به عنوان عيدى و... ، به مشتريان و نمايندگان.
  13. تهيه كتاب براى كودكان و نوجوانان از متن خطابه غدير.
  14. ساختن فيلم و انيميشين و كليپ از جملات خطابه غدير.
  15. مطرح كردن جملات كوتاه آن در مناسبت‏هاى امامت و ولايت امامان‏ عليهم السلام.
  16. مأخذ قرار دادن متن خطبه براى تحقيقات در موضوعات توحيد، نبوت، امامت، مهدويت و... .
  17. معرفى عمومى خطابه غدير توسط جوانان.
  18. تشويق مردم براى نذر ختم خطابه غدير در محافل و نذر مالى براى نشر خطابه براى برآورده شدن حاجات و رفع مشكلات.
  19. ساختن و نشر متن خطابه در لوح فشرده، نوار و... .
  20. ساختن سرود، شعر و قطعات ادبى از متن خطابه غدير.
  21. تعليم جملات كوتاه به كودكان و تشويق آنان به حفظ يادگيرى.
  22. ساختن تابلوهاى نقاشى، خط و نقاشى خط از متن و مضمون خطابه.

روش‏ هاى عَمَلى تبليغ غدير توسط معصومين‏ عليهم السلام[۱۵]

يكى از روش ‏هاى معرفى غدير تبليغ عملى آن است. در سیره معصومين‏ عليهم السلام استفاده از اين شيوه جلوه ‏هاى بسيار جالب و جذابى دارد و آثار عام آن در بلند مدت خود را نشان داده است.

احياى مسجد و جايگاه واقعه غدير، ترويج زیارت امیرالمؤمنین‏ علیه السلام در روز غدير، برپايى جشن و اظهار سرور در اين عيد بزرگ، آداب اجتماعى و عبادات خاصِ اين روز عظيم، هر يک به نوعى اقدام عملى براى تبليغ غدير به شمار مى‏ آيد.

همه اين موارد را چهارده معصوم ‏عليهم السلام هم دستور داده ‏اند و هم شخصاً عمل كرده‏ اند و روش‏ هاى اجرايى و كيفيت حفظ ابعاد اعتقادى آن را به ما آموخته ‏اند.

در پنج قسمت اين بخش به شرح اين اقدامات عملى براى تبليغ غدير مى ‏پردازيم:

احياى مسجد غدير

قدمگاه نبى‏ صلى الله عليه و آله و وصى ‏عليه السلام را كنار درختان سرزمين خُم زنده نگه داشتن و زيارت و نماز در آن مكان مقدس، احياى اصلى ‏ترين مكان متعلق به غدير است. اگر قرار داشتن پايگاه غدير را در بر سر راه حاجيان و عمره گزاران در نظر داشته باشيم ارزش تبليغ عملى غدير با اين شيوه را به خوبى درخواهيم يافت.

سنگ چين كردن محل واقعه غدير در زمان پيامبر صلى الله عليه و آله، و بازسازى آن در زمان اميرالمؤمنين‏ عليه السلام و احياى آن در زمان امام باقر و امام صادق و امام کاظم ‏عليهم السلام و ادامه اين روند تا عصر غیبت صغری، تأكيد مقام عصمت را بر اين بُعد تبليغى نشان مى ‏دهد.

همان گونه كه تخريب آن به دستور عمر و تخريب دوباره آن پس از بازسازى به امر معاويه و نهايتاً تخريب امروز آن به دست وهابيت؛ نشانگر سنگينى بار تبليغى اين اقدام معصومين‏ عليهم السلام در چشم اهالى سقيفه است.

زيارت اميرِ غدير

يكى از شيوه‏ هاى بسيار مؤثر در فرهنگ‏سازىِ غدير، زيارت اميرِ منصوب در روز غدير بوده، و اين مسئله از سفارشات اكيد ائمه‏ عليهم السلام است. اين يادبود سالانه در واقع تجديد خاطره غدير و بيعت مجدد با اميرالمؤمنين‏ عليه السلام است.

ما در چنين روزى -  پس از قرن ‏ها -  به زيارت قبر او مى ‏رويم، و با اين اعتقاد كه امام معصوم هميشه زنده است و صداى ما را مى‏شنود، به ساحت اقدس او تبريک و تهنيت مى‏ گوييم و با او تجدید بیعت مى‏ نماييم.

اظهار سرور در عيد غدير

تبليغات اجتماعى غدير از زاويه ‏اى براى روابط چهره به چهره مردم در نظر گرفته شده است.

اظهار و نشان دادن خوشحالى در سيما و گفتار در روز غدیر، به ديدار معتقدين غدير و يادگارهاى آن رفتن در چنين روزى، تبریک گفتن دوستان غدیر به يكديگر در اين مناسبت عظمى، و بالاتر از همه پيمان برادرانه و خواهرانه به نام ولايت غديرى، همه اينها شكل‏ هاى مختلف تبليغ عملى غدير است.

دستور اينها را پيامبر و امامان معصوم ‏عليهم السلام به ما داده ‏اند، و در زمان آنان اصحاب باوفاى غدير بدان عمل كرده ‏اند.

برپائى جشن‏ هاى غدير

در عيد ولايت بايد آثار سرور در سراسر جامعه غديرى مشهود باشد. مردم را دعوت كنيم، جشن بگيريم، لباس نو بپوشيم، هدیه بدهيم.

ائمه‏ عليهم السلام با آنكه در زمان‏ هاى سخت تقیه بوده ‏اند ولى شخصاً جشن غدير را برگزار كرده ‏اند و هدايايى براى اين عيد بزرگ تدارک ديده ‏اند و تبليغ عملى غدير را اين گونه رواج داده ‏اند.

عبادات خاص عيد غدير

عبادات روز غدير يادآور معنويت و روحانيت آن است.

شور صلوات بر آل محمد عليهم السلام و لعن دشمنانشان، نداى حمد و شكر به درگاه الهى، احياى شب آن به نماز و دعا، روزه گرفتن آن روز به شكرانه، اعمالى است كه بذر غدير را در قلب‏ ها مى‏ پاشد و ابلاغ عملى آن را محقق مى‏ سازد.

شيوه تحليل ماجراهاى تبليغ غدير توسط معصومين‏ عليهم السلام[۱۶]

در تحليلِ كيفيت تبليغ غدير از لسان ائمه ‏عليهم السلام، بايد شيوه ‏ها، جهت‏گيرى‏ ها، موقعيت سنجى‏ ها، برخوردها و بازخوردها، شرايط تبليغى متفاوت را زير ذره بين تحليل قرار داد؛ تا عملكردِ ايشان كه حجت و راهكارِ ما در راه وظيفه عظيم تبليغى براى غدير است، با بصيرت كامل اجرايى شود.

تبليغ غدير به دو صورت ابلاغ و دفاع در زندگى معصومين‏ عليهم السلام ديده مى‏ شود.

نيمِ اول ابلاغ و رساندن پيام و داستان غدير به دوستداران اهل بيت‏ عليهم السلام و يا بى‏ خبران از آن و يا حتى دشمنان است. نيمِ ديگر دفاع از غدير در برابر شبهه افكنان و معاندان است، كه با توجه به موقعيت‏ هاى مختلف در شكل‏ هاى متفاوت انجام شده است.

شيوه ‏هاى كلى تبليغ غدير توسط معصومين‏ عليهم السلام[۱۷]

در روش تبليغى معصومین‏ علیهم السلام براى غدير، چند اصول كلى به چشم مى‏ خورد كه مى‏ توان آنها را رمز جاودانگى فرهنگى آن دانست، كه در هجدهم ذى الحجه سال دهم هجرى در غدير خم پايه‏ گذارى شد.

اين شيوه ‏ها حاكى از آن است كه توجه داشتن به ويژگى ‏هاى مخاطب و شرايط زمان و مكانِ تبليغ و ابزارهاى مختلف ابلاغ، از نكات مهم در رساندن پيام غدير است.

جمع‏ بندى اين نقاط اساسى در تبليغ غدير در سيره معصومين ‏عليهم السلام را مى ‏توان در جلوه ‏هاى زير مشاهده كرد: استفاده از زمان‏ ها و مكان‏ هاى حساس، گفتگو با مخاطب واحد يا سخنرانى براى جمع، به كار گرفتن دو شيوه ابلاغ و دفاع، كمک گرفتن از روش گفتارى به صُوَر مختلف خطابه و روش نوشتارى به صورت نامه يا مقاله.

منبع

دانشنامه غدیر،جلد ۵،صفحه ۳۷۲

پانویس

  1. ↑ تبليغ غدير در سيره معصومين ‏عليهم السلام: ص ۲۵۶ - ۲۶۸.
  2. ↑ تبليغ غدير در سيره معصومين‏ عليهم السلام: ص ۱۰.
  3. ↑ برگرفته از ايده ‏هاى سايت «باشگاه ايده‏ پردازان مسجدى».
  4. ↑ تبليغ غدير در سيره معصومين‏ عليهم السلام: ص ۴۹-۸۳.
  5. ↑ كتاب سليم: حديث ۲۶.
  6. ↑ بحار الانوار: ج ۲۸ ص ۲۴۸ و ج ۳۱ ص ۴۱۰-۴۱۲، ۴۱۶، ۴۱۷. كتاب سليم: حديث ۱۱ و  ۱۴. مواردى از اين اقرارها در قسمت ‏هاى قبلى كتاب ذكر شد.
  7. ↑ بحار الانوار: ج ۲ ص ۲۲۶ ح ۳.
  8. ↑ در اين باره مراجعه شود به كتاب «غدير در قرآن، قرآن در غدير».
  9. ↑ رستاخيز نور (ترجمه كتاب يوم الانسانية، صدر، شانه ‏چى) : ص ۷۹-۸۴.
  10. ↑ رعد /  ۷.
  11. ↑ تبليغ غدير در سيره معصومين‏ عليهم السلام: ص ۱۱.
  12. ↑ غدير در آئينه كتاب.
  13. ↑ تبليغ غدير در سيره معصومين‏ عليهم السلام: ص ۱۴۹-۲۱۳.
  14. ↑ پيام نگار (حسينى آرام) : ص ۱۶-۵۰ .
  15. ↑ تبليغ غدير در سيره معصومين‏ عليهم السلام: ص ۸۵-۱۰۹.
  16. ↑ تبليغ غدير در سيره معصومين‏ عليهم السلام: ص ۷.
  17. ↑ تبليغ غدير در سيره معصومين‏ عليهم السلام: ص۱۵-۴۷.
برگرفته از «https://wikighadir.com/index.php?title=تبلیغ&oldid=16475»