ابن مردویه

روايت حديث غدير

يكى از علما و بزرگان اهل‏ سنت كه حدیث غدیر را نقل كرده احمد بن موسى اصفهانى، ابوبكر، ابن‏ مَردَوَيه (ت ۳۲۳-  م ۴۱۰ ق) است.

ميرزا محمد بن معتمدخان بدخشانى حديث غدير را در «مفتاح النجا» از ابن‏ مردويه نقل كرده است.

سيوطى: ابن ‏مردويه خبره فنّ حديث و رجال بوده و در اين رشته ‏ها كتاب نوشته است. همچنين وى از خبرگانِ صاحب تفسير و تاريخ بوده و كتاب «المستخرج على البخارى» از او است.

او از ابوسهل بن زياد قطّان و ديگران حدیث شنيده است.

روايتِ نزول آيه اكمال و آيه تبليغ در غدير

يكى از وجوه دلالت حدیث غدیر بر امامت اميرالمؤمنين ‏عليه السلام نزول آیه اکمال و آیه تبلیغ در رويداد غدير است. اختصاص آن به غدير هم نزد شيعه و غير شيعه از مسلمات است، و بين مفسرين و محدثين اهل ‏سنت مشهور است، اگر چه بعضى از آنان در صدد انحراف شأن نزول آيه بوده‏ اند.

از جمله احمد بن موسى بن مَردَوَيه اصفهانى، ابوبكر، ابن‏ مَردَوَيه (ت ۳۲۳ -  م ۴۱۰ ق) است. ميرزا محمد بن معتمدخان بدخشى در «مفتاح النجا فى مناقب آل ‏العبا»: حديث نزول آيه اكمال در واقعه غدير خم را از ابن مردويه از ابوسعيد خُدرى و نيز از عبدالرزاق رَسعَنى از ابن‏ عباس روايت كرده است.

همچنين سيوطى در «الدرّ المنثور» و بدخشى در «مفتاح النجا» نزول آيه تبليغ در غدير خم درباره على ‏عليه السلام را از ابن ‏مَردَوَيه از ابن ‏مسعود نقل كرده است.

ذهبى و سیوطی و زُرقانى و ابن‏ قيم جوزيّه و تاج ‏الدين سُبكى و سمعانى و ابن کثیر و كاتب چَلَبى و شمس ‏الدين محمد ابن‏ جَزَرى و دهلوى: او را توثيق كرده و دقت او در ثبت و ضبط اخبار و رجال و نيز تأليفات او را به خصوص در تفسیر و تاریخ ستوده ‏اند. وى در اصفهان و عراق از ابوسهل بن زياد قطّان، ميمون بن اسحاق خراسانى، محمد بن عبدالله بن علم صفّار، اسماعيل خطبى، محمد بن على بن دُحَيم شيبانى، احمد بن عبداللَّه بن دليل، اسحاق بن محمد بن على كوفى، محمد بن احمد بن على اسوارى، احمد بن عيسى خفاف، احمد بن محمد بن عاصم كرانى و طبقه ايشان روايت كرده، و ابوالقاسم عبدالرحمن بن منده و برادرش عبدالوهّاب، ابوالخير محمد بن احمد، ابومنصور محمد بن سكرويه، ابوبكر محمد بن حسن بن محمد بن سُلَيم، ابوعبداللَّه ثقفى، ابومطيع محمد بن عبدالواحد مصرى، حمزةبن حسين مؤدِّب اصفهانى و بسيارى ديگر از او روایت كرده ‏اند.

وى كتاب‏ هاى «التاريخ» و «التفسير» و «المسند» و «المستخرج على البخارى» را نگاشت.

همچنين ابن‏ مردويه ملقّب به لقب حافظ است. لقبى كه در اصطلاح دانشمندان علم حديث از القاب بسيار ارزشمند است. شيخ على قارى و بدخشى و در «لواقح الأنوار» در شرح حال سُيوطى از ابن حجر، همگى در مورد لقب حافظ و جلالت آن سخن گفته ‏اند.

نقل غديريه حسّان بن ثابت

يكى از وجوه دلالت حدیث غدیر بر امامت و جانشينى، شعر حسّان بن ثابت است. قضيه شعر سرودن حسّان بن ثابت در روز غدير خم، در مقابل و به اذن پيامبر صلى الله عليه و آله را شمارى از بزرگان اهل‏ سنت نقل كرده‏ اند، كه از جمله آنان ابن‏ مَردَوَيه (ت ۲۴۰ يا ۲۴۱ -  م ۳۲۷ ق) است.

در «كشف الغُمَّة» از ابن‏ مردويه از ابن‏ عباس نزول آیه تبلیغ و حديث و ماجراى غدير را نقل كرده است. ابن‏ عباس مى ‏افزايد: به خدا سوگند كه ولایت على ‏عليه السلام بر گردن قوم واجب گشت. و حسّان بن ثابت اشعارش را سرود.