ابن مردویه

روايت حديث غدير

يكى از علما و بزرگان اهل‏ سنت كه حدیث غدیر را نقل كرده احمد بن موسى اصفهانى، ابوبكر، ابن‏ مَردَوَيه (ت ۳۲۳-  م ۴۱۰ ق) است.

ميرزا محمد بن معتمدخان بدخشانى حديث غدير را در «مفتاح النجا» از ابن‏ مردويه نقل كرده است.

سیوطی: ابن ‏مردويه خبره فنّ حدیث و رجال بوده و در اين رشته ‏ها كتاب نوشته است.

همچنين وى از خبرگانِ صاحب تفسیر و تاریخ بوده و كتاب «المستخرج علی البخاری» از او است.

او از ابوسهل بن زياد قطّان و ديگران حدیث شنيده است.

روايتِ نزول آيه اكمال و آيه تبليغ در غدير

يكى از وجوه دلالت حدیث غدیر بر امامت اميرالمؤمنين ‏عليه السلام نزول آیه اکمال و آیه تبلیغ در رويداد غدير است.

اختصاص آن به غدير هم نزد شیعه و غير شيعه از مسلمات است، و بين مفسرين و محدثين اهل ‏سنت مشهور است، اگر چه بعضى از آنان در صدد انحراف شأن نزول آيه بوده‏ اند.

از جمله احمد بن موسى بن مَردَوَيه اصفهانى، ابوبكر، ابن‏ مَردَوَيه (ت ۳۲۳ -  م ۴۱۰ ق) است.

ميرزا محمد بن معتمدخان بدخشى در «مفتاح النجا فى مناقب آل ‏العبا»:

حديث نزول آیه اکمال در واقعه غدير خم را از ابن مردويه از ابوسعید خُدری و نيز از عبدالرزاق رَسعَنى از ابن‏ عباس روایت كرده است.

همچنين سیوطی در «الدرّ المنثور» و بدخشى در «مفتاح النجا» نزول آيه تبليغ در غدير خم درباره على ‏عليه السلام را از ابن ‏مَردَوَيه از ابن ‏مسعود نقل كرده است.

ذهبى و سیوطی و زُرقانی و ابن‏ قیم جوزیّه و تاج ‏الدين سُبكى و سمعانى و ابن کثیر و كاتب چَلَبى و شمس ‏الدين محمد ابن‏ جَزَرى و دهلوى:

او را توثيق كرده و دقت او در ثبت و ضبط اخبار و رجال و نيز تأليفات او را به خصوص در تفسیر و تاریخ ستوده ‏اند.

وى در اصفهان و عراق از ابوسهل بن زیاد قطّان، میمون بن اسحاق خراسانی، محمد بن عبدالله بن علم صفّار، اسماعیل خطبی، محمد بن علی بن دُحَیم شیبانی، احمد بن عبدالله بن دلیل، اسحاق بن محمد بن علی کوفی، محمد بن احمد بن علی اسواری، احمد بن عیسی خفاف، احمد بن محمد بن عاصم کرانی و طبقه ايشان روایت كرده، و ابوالقاسم عبدالرحمن بن منده و برادرش عبدالوهّاب، ابوالخير محمد بن احمد، ابومنصور محمد بن سكرويه، ابوبكر محمد بن حسن بن محمد بن سُلَيم، ابوعبداللَّه ثقفى، ابومطيع محمد بن عبدالواحد مصرى، حمزة بن حسين مؤدِّب اصفهانى و بسيارى ديگر از او روایت كرده ‏اند.

وى كتاب‏ هاى «التاريخ» و «التفسير» و «المسند» و «المستخرج على البخارى» را نگاشت.

همچنين ابن‏ مردويه ملقّب به لقب حافظ است. لقبى كه در اصطلاح دانشمندان علم حدیث از القاب بسيار ارزشمند است.

شيخ على قارى و بدخشى و در «لواقح الأنوار» در شرح حال سیوطی از ابن حجر، همگى در مورد لقب حافظ و جلالت آن سخن گفته ‏اند.

نقل غديريه حسّان بن ثابت

يكى از وجوه دلالت حدیث غدیر بر امامت و جانشينى، شعر حسّان بن ثابت است.

قضيه شعر سرودن حسّان بن ثابت در روز غدير خم، در مقابل و به اذن پیامبر صلی الله علیه و آله را شمارى از بزرگان اهل‏ سنت نقل كرده‏ اند، كه از جمله آنان ابن‏ مَردَوَيه (ت ۲۴۰ يا ۲۴۱ -  م ۳۲۷ ق) است.

در «کشف الغُمَّة» از ابن‏ مردويه از ابن‏ عباس نزول آیه تبلیغ و حديث و ماجراى غدير را نقل كرده است.

ابن‏ عباس مى ‏افزايد: به خدا سوگند كه ولایت على ‏عليه السلام بر گردن قوم واجب گشت. و حسّان بن ثابت اشعارش را سرود.