فهرست راویان حدیث غدیر از عالمان قرن دوازدهم هجری قمری
فهرست راویان حدیث غدیر از عالمان قرن دوازدهم هجری قمری شامل عالمان اهل سنتی است که در طرق صحیح مختلف روایت حدیث غدیر قرار دارند. بهگفته عبدالحسین امینی در کتاب الغدیر توجه حدیث غدیر و اهتمام در حفظ، نقل و تبیین آن صرفاً به اصحاب و تابعین محدود نبوده؛ بلکه عالمان قرون بعد نیز در پاسداری و استمرار این سنت مهم دینی نهایت دقت و مراقبت را مبذول داشتهاند.[۱]
بهگفته امینی، بررسی منابع تاریخی نشان میدهد که در هر دوره، گروهی از حافظان حدیث با دقت علمی این واقعه را از پیشینیان دریافت کرده و پس از انجام تحقیقات لازم در صحت و اعتبار آن، با پذیرش و خضوع علمی به نسل بعد منتقل کردهاند. بدینسان، در هر قرن، شمار قابل توجهی از راویان و دانشمندان به عنوان شاهدان استمرار این روایت شناخته میشوند.[۲]
از نظر امینی، احاطه بر تمامی ناقلان و راویان این حدیث، بستگی به میزان توانایی و تلاش پژوهشگران در شناخت استادان علم حدیث دارد و این امر به وسعت کوشش و پژوهش آنان در این حوزه مرتبط است.[۳] با این حال عبدالحسین امینی فهرستی از راویان حدیث غدیر از عالمان قرن دوازدهم ارائه کرده که بر اساس سالمرگ فهرست شده است:
- سید محمد بن عبدالرسول بن عبدالسید بن عبدالرسول حسینی شافعی برزنجی (درگذشت: ۱۱۰۳ق).[۴]
- برهانالدین ابراهیم بن مرعی بن عطیة شَبَرخیتی مصری مالکی (درگذشت: ۱۱۰۶ق)[۵] که در کتاب خود فتوحات الوهبیة، پس از یاد کرد از امیرالمؤمنین علیه السلام، میگوید که او همان کسی است که حدیث غدیر در وصف او صادر شده است.[۶]
- ضیاءالدین صالح بن مهدی بن علی بن عبدالله مقبلی صنعانی مکی (درگذشت: ۱۱۰۸ق) که سخنانی از او درباره سند حدیث غدیر و تواتر آن نقل شده است.[۷]
- کمالالدین ابراهیم بن محمد بن محمد حنفی، معروف به ابنحمزه حرانی دمشقی (درگذشت: ۱۱۲۰ق).[۸] او حدیث غدیر را در کتابش البیان و التعریف نقل کرده است.[۹]
- ابوعبدالله محمد بن عبدالباقی بن یوسف زُرقانی مصری مالکی (درگذشت: ۱۱۲۲ق) که علاوه بر نقل حدیث غدیر و اظهارنظر درباره صحت و تواتر آن، حدیث تهنیت را هم نقل کرده است.[۱۰]
- حسامالدین محمد با یزید سهارنپوری (درگذشت: قرن دوازده قمری).[۱۱]
- میرزا محمد بن معتمدخان بدخشی (درگذشت: ۱۱۲۶ق). او حدیث غدیر را در دو کتاب خود، مفتاح النجا فی مناقب آل العبا و نزل الابرار بما صح من مناقب اهل البیت الاطهار، بهطرق بسیار روایت کرده و درباره سند و صحت آن اظهار نظر کرده است.[۱۲]
- محمد صدرعالم عَمری دهلوی (درگذشت: قرن دوازدهم قمری)[۱۳] که در کتابش المعارج العلی فی مناقب المرتضی حدیث غدیر را بهطرق متعدد نقل کرده و درباره تواتر و صحت آن اظهارنظر کرده است.[۱۴]
- حامد بن علی بن ابراهیم بن عبدالرحیم حنفی دمشقی، معروف به عمادی (درگذشت: ۱۱۷۱ق). او حدیث غدیر را در کتاب الصلوة الفاخرة خود از طرق بسیار روایت کرده و آن را از احادیث متواتر بهشمار برده است.[۱۵]
- عبدالعزیز ابوولیالله احمد بن عبدالرحیم عمری فاروقی دهلوی (درگذشت: ۱۱۷۶ق). او حدیث غدیر را در کتاب قرة العینین خود از براء بن عازب و زید بن ارقم نقل کرده است.[۱۶]
- شمسالدین محمد بن سالم بن احمد مصری حفنی شافعی (درگذشت: ۱۱۸۱ق) که حدیث غدیر را در حاشیه خود بر الجامع الصغیر سیوطی نقل کرده است.[۱۷]
- سید محمد بن اسماعیل بن صلاح الامیر یمانی صنعانی حسینی (درگذشت: ۱۱۸۲ق). از شعرای غدیر که، علاوه بر نقل حدیث غدیر و بحث درباره سند آن، رخداد تهنیت را هم نقل کرده است.[۱۸]
جستارهای وابسته
- فهرست راویان حدیث غدیر از عالمان قرن یازدهم هجری قمری
- فهرست راویان حدیث غدیر از عالمان قرن سیزدهم هجری قمری
پانویس
- ↑ الغدیر، ج۱، ص۱۶۷.
- ↑ الغدیر، ج۱، ص۱۶۷.
- ↑ الغدیر، ج۱، ص۱۶۷.
- ↑ الغدیر، ج۱، ص۲۹۴–۲۹۵.
- ↑ الغدیر، ج۱، ص۲۹۵–۲۹۶.
- ↑ الفتوحات الوهبیة، ص۱۴۴.
- ↑ الغدیر، ج۱، ص۲۹۶.
- ↑ الغدیر، ج۱، ص۲۹۶–۲۹۷.
- ↑ البیان و التعریف، ج۳، ص۲۳۳–۲۳۴.
- ↑ الغدیر، ج۱، ص۲۹۷.
- ↑ الغدیر، ج۱، ص۲۹۷.
- ↑ الغدیر، ج۱، ص۲۹۷–۲۹۸.
- ↑ الغدیر، ج۱، ص۲۹۸.
- ↑ معارج العلی، ص۵۱–۵۴.
- ↑ الغدیر، ج۱، ص۲۹۸–۲۹۹.
- ↑ الغدیر، ج۱، ص۲۹۹.
- ↑ الغدیر، ج۱، ص۳۰۰.
- ↑ الغدیر، ج۱، ص۳۰۰.
منابع
- البیان و التعریف فی أسباب ورود الحدیث الشریف؛ ابنحمزه ابراهیم بن محمد حرانی، بیروت: المکتبة العلمیة، ۱۴۰۲ق.
- الغدیر فی الکتاب و السنة و الأدب؛ عبدالحسین امینی، قم: مرکز الغدیر للدراسات الإسلامیة، ۱۴۱۶ق.
- الفتوحات الوهبیة بشرح الاربعین حدیثا النوویة؛ ابراهیم بن مرعی بن شبرخیتی، قاهره: مکتبة و مطبعة مصطفی البابی الحلبی و اولاده، ۱۳۷۴ق.
- معارج العلی فی مناقب المرتضی؛ تحقیق: عبدالحسین غریفی، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، ۱۴۳۹ق.