آیه ۷ مجادله و غدیر

از دانشنامه غدیر

Ra bracket.png أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ ۖ مَا يَكُونُ مِنْ نَجْوَىٰ ثَلَاثَةٍ إِلَّا هُوَ رَابِعُهُمْ وَلَا خَمْسَةٍ إِلَّا هُوَ سَادِسُهُمْ وَلَا أَدْنَىٰ مِنْ ذَٰلِكَ وَلَا أَكْثَرَ إِلَّا هُوَ مَعَهُمْ أَيْنَ مَا كَانُوا ۖ ثُمَّ يُنَبِّئُهُمْ بِمَا عَمِلُوا يَوْمَ الْقِيَامَةِ ۚ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ La bracket.png

«آیا ندانسته ای که خدا آنچه را در آسمان ها و آنچه را در زمین است، می داند؟ هیچ گفتگوی محرمانه ای میان سه نفر نیست مگر اینکه او چهارمی آنان است، و نه میان پنج نفر مگر اینکه او ششمی آنان است، و نه کمتر از آن و نه بیشتر مگر اینکه هر کجا باشند او با آنان است، سپس روز قیامت آنان را به اعمالی که انجام داده اند آگاه می کند؛ زیرا خدا به همه چیز داناست.»


آیه ۷ سوره مجادله
مشخصات آیه
سورهسوره مجادله (۵۸)
آیه۷
جزء۲۸
محتوای آیه
مکان نزولمدینه
موضوعآگاهی خداوند از تمام اعمال بندگان


منافقین پس از شكست در توطئه قتل پيامبر صلى الله عليه و آله در کوه هَرشی آرام ننشستند. آنان بار ديگر مجلس سِرّى تشكيل دادند و اين بار براى از ميان برداشتن امام منصوب از طرف خدا و رسول، درباره نقشه قتل على ‏عليه السلام به مشورت پرداختند كه بايد قبل از رسيدن به مدینه انجام مى‏ شد.

براى آنكه فرار و گريز ماجراى قبل تكرار نشود، آنان معاهده نامه ‏اى درباره قتل آن حضرت امضا كردند و آن را به ابوعبیده جراح به عنوان امين خود سپردند؛ و رفتند تا براى آماده كردن مقدمات اين نقشه دست به كار شوند.

جبرئیل اين خبر را به پيامبر صلى الله عليه و آله داد. حضرت فوراً ابوعبيده را احضار كرد و آن صحیفه را از او طلب كرد.

اين بار ابوعبيده نتوانست انكار كند، و فوراً آن نوشته را به پيامبر صلى الله عليه وآله تحويل داد.

اينجا بود كه آيه ۷ سوره مجادله بار ديگر درباره آنان مطرح شد[۱]:

Ra bracket.png مَا يَكُونُ مِنْ نَجْوَىٰ ثَلَاثَةٍ إِلَّا هُوَ رَابِعُهُمْ وَلَا خَمْسَةٍ إِلَّا هُوَ سَادِسُهُمْ وَلَا أَدْنَىٰ مِنْ ذَٰلِكَ وَلَا أَكْثَرَ إِلَّا هُوَ مَعَهُمْ أَيْنَ مَا كَانُوا ۖ La bracket.png:«هیچ گفتگوی محرمانه ای میان سه نفر نیست مگر اینکه او چهارمی آنان است، و نه میان پنج نفر مگر اینکه او ششمی آنان است، و نه کمتر از آن و نه بیشتر مگر اینکه هر کجا باشند او با آنان است...» پيامبر صلى الله عليه و آله باز هم افشاگرى را صلاح ندانست و فقط به آنان فرمود: «اَكَفَرْتُمْ بَعْدَ اِسْلامِكُمْ»: «آيا بعد از اسلامتان کافر شديد»؟[۲]

ابوالمفضل بعد از چهار واسطه از ابوسعید الخدرى نقل میکند که رؤساى منافقین نسبت به امیرالمومنین على علیه‌السلام کینه داشتند. هنگامى که پیامبر در محفلى از على علیه السلام به خوبى یاد کرده بود، آن‌ها مشغول نجوى و زیرگوشى حرف زدن شدند. پیامبر وقتى نجواى آنان را دید، خشمگین شد به قسمى که صورت وى برافروخته گردید.

سپس فرمود:

سوگند به خدائى که جان من در دست تواناى اوست هیچ بنده مؤمنى داخل بهشت نشود مگر آن که مرا دوست داشته باشد و اگر کسى ادعا کند که مرا دوست می‌دارد ولى نسبت به على دشمنى بورزد درباره دوستى من دروغ گفته است زیرا دوست داشتن من توام با دوست داشتن على است سپس این آیه درباره رؤساى مزبور نازل گردید[۳]:Ra bracket.png يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا تَنَاجَيْتُمْ فَلَا تَتَنَاجَوْا بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَمَعْصِيَتِ الرَّسُولِ وَتَنَاجَوْا بِالْبِرِّ وَالتَّقْوَىٰ ۖ وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ La bracket.png[۴]:

«ای اهل ایمان! هنگامی که محرمانه با یکدیگر گفتگو می کنید از روی گناه و دشمنی و سرپیچی از پیامبر با هم گفتگوی محرمانه نکنید، و بر پایه [تشویق یکدیگر به] نیکی و تقوا گفتگوی محرمانه کنید، و از خدایی که به سوی او محشور می شوید، پروا کنید.»

پانویس

  1. مجادله/۷؛ واقعه قرآنى غدير: ص ۱۶۹.
  2. بحار الانوار: ج ۲۸ ص ۱۰۲؛ الصراط المستقيم: ج ۱ ص ۲۹۶.
  3. المجالس؛ به نقل از: دانشنامه اسلامی.
  4. مجادله/۹